Tiết kiệm năng lượng mở lợi thế cạnh tranh ở thị trường xuất khẩu

Doanh nghiệp tiết kiệm điện có thể giúp tăng khả năng cạnh tranh cho sản phẩm. Ảnh: ST

Chia sẻ tại tọa đàm “Tiết kiệm năng lượng trong các ngành công nghiệp: Bài toán công nghệ và chính sách” do Tạp chí Công Thương tổ chức ngày 19/8, ông Đặng Hải Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương cho hay, năng lượng chiếm phần lớn trong cơ cấu giá thành của sản phẩm

Đối với châu Âu, năm 2026 họ sẽ bắt đầu đánh thuế và ảnh hưởng rất trực tiếp đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp xuất khẩu.

“Chúng ta đang có những thách thức do các thị trường ở ngoài nước đặt ra. Đây cũng là cảnh báo với doanh nghiệp. Để tiết kiệm năng lượng hoặc giảm dấu vết carbon thì bài toán công nghệ đi liền các vấn đề liên quan đến nguồn lực đầu tư, từ trang thiết bị hạ tầng đến con người”, ông Đặng Hải Dũng đánh giá.

Đại diện Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững cũng thông tin, thời gian qua, nhiều chính sách đã được ban hành, đặc biệt là từ 2010 có Luật sử dụng Năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Đến thời điểm này, chúng ta đã có khoảng 16 thông tư, 2 nghị định và 2 quyết định Thủ tướng cũng như khoảng 34 tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đã được ban hành liên quan đến tiết kiệm năng lượng.

Năm 2019, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Quyết định 280 với chương trình mục tiêu quốc gia, tiết kiệm năng lượng từ 7% đến khoảng 10% năm 2025 và cho đến 2030 chúng ta phải tiết kiệm được khoảng 10% so với kịch bản tiêu thụ năng lượng bình thường.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Mạch Đình Khoa, Giám đốc Phát triển chiến lược kinh doanh và hoạt động thương mại, Công ty TNHH Schneider Electric Việt Nam cho hay, tiết kiệm năng lượng có tác động rất lớn với doanh nghiệp.

Theo ông Khoa, có hai khía cạnh mà doanh nghiệp cần phải chú ý liên quan đến tiết kiệm năng lượng. Một là một số ngành, chi phí điện đang chiếm từ 15 đến 20% tổng giá thành sản xuất của mỗi sản phẩm. Với thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt thì việc tối ưu hóa chi phí sản xuất, đồng thời có thể hạ giá bán sản phẩm hoặc giữ nguyên giá bán sản phẩm là việc rất quan trọng.

Doanh nghiệp nếu không có yêu cầu về tiết kiệm năng lượng sẽ dẫn đến chi phí tiếp tục tăng cao kéo theo giảm lợi thế cạnh tranh trên thị trường trong nước lẫn xuất khẩu.

Mặt khác, tiêu chuẩn của các thị trường lớn như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản đang chú trọng đến việc thống kê và sử dụng phát thải carbon, nên khi sản xuất sản phẩm tiết kiệm năng lượng tốt, thông qua giảm khí thải carbon tốt sẽ là những tiền đề, những tiêu chuẩn quan trọng giúp doanh nghiệp có lợi thế hơn khi cạnh tranh ở thị trường xuất khẩu.

Đánh giá về thực trạng tiết kiệm năng lượng của doanh nghiệp, ông Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng ban Kinh doanh (Tập đoàn Điện lực Việt Nam- EVN) cho rằng, doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn khi thực hiện tiết kiệm năng lượng.

Trong đó, không ít doanh nghiệp còn hạn chế trong nhận thức về tiết kiệm điện, chưa thực sự quan tâm, thậm chí là không đủ năng lực, tài chính. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp chưa áp dụng, chưa tối ưu hóa được dây chuyền sản xuất, quy trình sản xuất dẫn tới việc vẫn còn sử dụng năng lượng lãng phí.

“Chính sách giá điện đang thực hiện theo Quyết định 28 của Thủ tướng Chính phủ ban hành từ năm 2014. Tất nhiên giá phụ thuộc vào các cấp điện áp. Nhưng chúng ta cũng thấy rằng, đối với giá giờ bình thường của sản xuất chiếm chỉ từ khoảng 84 đến 92% giá bình quân và giờ thấp điểm từ 52 đến 59% giá bình quân. Với giá điện thấp như vậy thì việc tiết kiệm điện đối với các doanh nghiệp sản xuất đâu đó cũng chưa được quan tâm một cách thực sự”, ông Nguyễn Quốc Dũng nói và cho rằng tiềm năng tiết kiệm năng lượng ở các doanh nghiệp sản xuất rất là lớn.

Theo đại diện EVN, thống kê của các tổ chức quốc tế cho thấy, có thể tiết kiệm được từ 20 cho đến 30% năng lượng sử dụng trong các ngành sản xuất công nghiệp. Theo đánh giá của Bộ Công Thương thì thậm chí có thể lên tới 30 đến 35%. Đây là con số rất lớn về tiềm năng tiết kiệm điện tại các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp.

Đại diện Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững cho biết, cơ quan quản lý nhà nước sẽ đưa ra những quy định để quản lý vấn đề tiêu thụ năng lượng, hướng tới mục tiêu giảm tối đa tiêu thụ năng lượng trên một đơn vị sản phẩm.

Tuy nhiên về phía doanh nghiệp, ông Đặng Hải Dũng cho rằng, doanh nghiệp nên nắm bắt các sự thay đổi từ bên ngoài tác động đến kinh doanh. “Bởi vì dù muốn hay không muốn, khi yêu cầu của thị trường thay đổi thì chúng ta cũng phải thay đổi theo. Nếu tiếp cận sớm, chuẩn bị trước trong quá trình sản xuất thì sẽ chủ động hơn trong kinh doanh”, ông Đặng Hải Dũng lưu ý.