Thu thuế thu nhập cá nhân đang “giảm tốc"

	Không có chuyện tận thu thuế khi tính tiền chậm nộp thuế thu nhập doanh nghiệp
	Tổng cục Thuế lên tiếng về việc truy thu thuế thu nhập cá nhân sau 6 năm
	Hơn 1 triệu người không phải đóng thuế thu nhập cá nhân, thu ngân sách ảnh hưởng

Tính đến ngày 13/11/2020, tổng số thu từ thuế TNCN đạt hơn 100.413 tỷ đồng (bằng 78,06% so với dự toán). Ảnh: Thùy Linh

Thuế TNCN giảm nhanh

Theo Tổng cục Thuế, trong bối cảnh dịch Covid-19 ảnh hưởng đến mọi mặt kinh tế – xã hội của nước ta, số thu thuế TNCN vẫn tăng nhẹ 4,35% so với cùng kỳ năm 2019. Tuy nhiên, tốc độ tăng thu thuế TNCN 10 tháng đầu năm 2020 đã giảm 13,45% so với cùng kỳ năm 2019 (cùng kỳ 10 tháng năm 2019 tăng 17,8% so cùng kỳ năm 2018). Trong đó, giảm mạnh nhất là số thu thuế TNCN từ tiền lương, tiền công và số thu thuế TNCN từ hoạt động sản xuất, kinh doanh của cá nhân (là những nguồn thu chính của thuế TNCN) bắt đầu từ quý 2/2020.

Tổng cục Thuế lý giải, trong tổng số thu 10 tháng đầu năm 2020, số thu tăng chủ yếu do những nguồn thu phát sinh từ kinh tế năm 2019 nộp trong quý 1/2020 (tăng 17,2% so với cùng kỳ). Điều này có được là do tình hình kinh tế năm 2019 khá tốt dẫn đến các doanh nghiệp chi trả thu nhập cho người lao động trong dịp trước và sau tết Nguyên đán tăng cao. Đồng thời, thị trường bất động sản sôi động, thị trường chứng khoán khởi sắc đã tác động tích cực tới thuế TNCN từ những nguồn này trong quý 1. Đơn cử như thu từ tiền công, tiền lương quý 1 tăng 19,1%; thu từ đầu tư vốn tăng 15,2%; hoạt động kinh doanh của hộ cá nhân tăng 6,4%; thu từ chuyển nhượng bất động sản tăng 6,1%,...

Tuy nhiên, từ tháng 3/2020, dịch Covid-19 bùng phát ở Việt Nam. Tháng 4/2020 thực hiện giãn cách toàn xã hội, hoạt động kinh doanh giảm sút khiến nhiều doanh nghiệp cắt giảm tiền lương, tiền công, người lao động bị cho nghỉ luân phiên, hoạt động kinh doanh của cá nhân bị đình trệ.

Đồng thời, thực hiện gia hạn thuế TNCN đối với hộ, cá nhân kinh doanh theo Nghị định số 41/2020/NĐ-CP dẫn đến số thu thuế TNCN từ quý 2/2020 đến hết tháng 10/2020 chỉ bằng 97,38% so với cùng kỳ. Trong đó, số thu thuế TNCN từ tiền lương, tiền công; số thu thuế TNCN từ hoạt động sản xuất kinh doanh của cá nhân (là những nguồn thu chính của thuế TNCN) lần lượt chỉ đạt 94,39%; 92,88% so với cùng kỳ năm 2019.

Khoảng 1 triệu người sẽ không phải nộp thuế TNCN

Cũng theo Tổng cục Thuế, một nguyên nhân nữa khiến số thu thuế TNCN bị ảnh hưởng trong năm nay đó chính là việc ngày 2/6/2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 về nâng mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN. Theo ước tính của Tổng cục Thuế, với mức giảm trừ mới, sẽ có khoảng 1 triệu người đang phải nộp thuế TNCN ở mức đầu tiên (bậc 1) sẽ không phải nộp thuế TNCN nữa. Với những người có thu nhập cao hơn, phải nộp thuế trong khoảng bậc 2 trở đi thì rõ ràng cũng sẽ rất có lợi khi số thuế TNCN phải nộp cũng sẽ giảm đáng kể do được nâng mức giảm trừ gia cảnh lên.

Chính sách này đã có hiệu lực từ ngày 1/7/2020, do đó ảnh hưởng đến số thu thuế TNCN từ tiền lương, tiền công từ tháng 8/2020. Cụ thể, số thu từ tiền lương, tiền công tháng 8/2020 là 4.564 tỷ đồng, bằng 93,2% cùng kỳ năm 2019; số thu từ tiền lương, tiền công tháng 9/2020 là 4.123 tỷ đồng, bằng 92,74% cùng kỳ năm 2019 và số thu từ tiền lương, tiền công tháng 10/2020 là 6.759 tỷ đồng, bằng 90,17% so với cùng kỳ năm 2019.

Nhìn vào số liệu trên cho thấy, tình hình dịch bệnh Covid-19 đã làm cho thu nhập của người dân giảm, điều này kéo theo số thu từ thuế TNCN của cơ quan Thuế giảm. Tuy nhiên, việc nâng mức thu nhập chịu thuế từ 9 triệu đồng/người/tháng lên 11 triệu đồng/người/tháng, đồng thời nâng mức giảm trừ gia cảnh từ 3 triệu đồng/người/tháng lên mức 4 triệu đồng/người/tháng đã khiến cho nhiều người lẽ ra phải nộp thuế không phải nộp thuế nữa. Điều này đã giúp cho người nộp thuế có lợi hơn, hỗ trợ thiết thực vượt qua khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh. Cùng với đó cũng thể hiện sự quan tâm của Chính phủ đối với người lao động - những người đang thực hiện nghĩa vụ đóng thuế TNCN.

Theo Tổng cục Thuế, đối với một quốc gia trong quá trình phát triển như Việt Nam, thuế TNCN sẽ ngày càng trở thành khoản thu quan trọng, chiếm tỷ lệ khoảng 25% tổng thu ngân sách. Do đó, việc gia tăng số thu thuế TNCN tại Việt Nam là theo tiến độ phát triển của kinh tế. Tổng cục Thuế khẳng định, vượt qua những khó khăn trước mắt do tác động từ những yếu tố khách quan, chắc chắn thuế TNCN tại Việt Nam đến một ngày nào đó sẽ đạt tỷ lệ 20-25% tổng cơ cấu thu ngân sách. Xu hướng tăng này là tất yếu.