Thu ngân sách 9 tháng giảm nhưng dư địa tài khóa của cả năm vẫn còn lớn

	Hải quan Hoành Mô: Nỗ lực thu ngân sách những tháng cuối năm
	Dịch Covid-19 khiến thu ngân sách của ngành Hải quan tiếp tục giảm
	Những chuyển biến tích cực trong cơ cấu thu ngân sách của ngành Thuế

Các đơn vị đang tập trung thanh tra, kiểm tra để chống thất thu. Ảnh: TL

Thu nội địa thấp nhất trong một số năm gần đây

3 quý trôi qua, toàn ngành Tài chính đã tổ chức điều hành các giải pháp thu ngân sách nhà nước nhằm hoàn thành cao nhất nhiệm vụ thu năm 2020; tăng cường công tác quản lý thu trên địa bàn, chống thất thu, chống buôn lậu, gian lận thương mại và chuyển giá, giảm tỷ lệ nợ đọng thuế; tập trung rà soát, nắm chắc tình hình nợ thuế của các chi cục trực thuộc; phân loại các nhóm nợ có khả năng thu, nợ không có khả năng thu.

Tuy nhiên, thực tế thu vẫn giảm 11,5% so với cùng kỳ năm 2019. Nguyên nhân là do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 đối với nhiều lĩnh vực của nền kinh tế.

Cụ thể, trong cơ cấu thu, thu nội địa tháng 9 có dấu hiệu tích cực khi tăng khoảng 7 nghìn tỷ đồng (9,5%) so với số thu tháng 8, đưa lũy kế 9 tháng ước đạt 812,4 nghìn tỷ đồng, bằng 64,3% dự toán. Tuy vậy, tổng thể thu nội địa vẫn giảm 8,3% so với cùng kỳ năm 2019 và ở mức thấp nhất so với cùng kỳ một số năm gần đây.

Thu từ dầu thô vẫn đà giảm mạnh, 9 tháng đạt 27,5 nghìn tỷ đồng, bằng 78,2% dự toán, giảm 36,9% so với cùng kỳ năm 2019.

Thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu riêng tháng 9 ước đạt 14,57 nghìn tỷ đồng trên cơ sở tổng số thu thuế đạt gần 25 nghìn tỷ đồng, giảm 2,5% so tháng 8, hoàn thuế giá trị gia tăng theo chế độ 10,4 nghìn tỷ đồng.

Như vậy, sau 9 tháng, số thu từ xuất nhập khẩu nằm ở mức 64,7% dự toán, giảm 20,1% so với cùng kỳ năm 2019.

Để chống thất thu, trong 9 tháng đầu năm, các cơ quan quản lý thu ngân sách đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thuế và thu NSNN, qua đó phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm. Trong đó, cơ quan Thuế đã thực hiện khoảng 48,98 nghìn cuộc thanh tra, kiểm tra thuế tại doanh nghiệp; kiểm tra khoảng 436,1 nghìn hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp, kiến nghị xử lý thu vào ngân sách và giảm lỗ gần 39,68 nghìn tỷ đồng.

Từ các hoạt động này, ngành Thuế kiến nghị thu vào ngân sách 13,27 nghìn tỷ đồng. Đến nay, số đã thu được là gần 6,7 nghìn tỷ đồng, đồng thời, xử lý thu hồi 20,29 nghìn tỷ đồng thuế nợ đọng từ năm trước chuyển sang.

Cơ quan Hải quan đã thực hiện 1.191 cuộc thanh tra, kiểm tra, chủ yếu là các cuộc kiểm tra sau thông quan, qua đó kiến nghị xử lý thu vào ngân sách nhà nước 952 tỷ đồng (đã thu nộp 931 tỷ đồng); đôn đốc, xử lý 254 tỷ đồng nợ đọng thuế; chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ 12.019 vụ vi phạm trong lĩnh vực hải quan, xử lý thu 509,6 tỷ đồng.

Chủ động điều hành

Chia sẻ về vấn đề khó khăn thu ngân sách năm nay trong một sự kiện gần đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết: Để ứng phó với các tác động tiêu cực của dịch Covid-19, bám sát tình hình thực tiễn, Bộ Tài chính Việt Nam đã chủ động xây dựng các phương án điều hành thu, chi ngân sách.

“Trong khi thâm hụt ngân sách dự kiến giảm sâu do tăng trưởng kinh tế thấp hơn dự kiến, giá dầu thô giảm thấp, điều chỉnh chính sách thu để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh thì nhu cầu chi đáp ứng công tác phòng, chống dịch Covid-19, đảm bảo an sinh xã hội, kích cầu tiêu dùng…lại lớn khiến việc bội chi ngân sách nhà nước là không tránh khỏi” – Bộ trưởng nói.

Tuy nhiên, để đảm bảo cân đối, về chi, Bộ Tài chính đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiến hành rà soát cắt giảm các khoản chi chưa cần thiết, cấp bách; giảm chi thường xuyên 10% và giảm công tác nước ngoài 70%; đồng thời đã chủ động sử dụng nguồn dự phòng ngân sách và huy động nguồn lực từ xã hội.

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, điều quan trọng của Việt Nam là sau 5 năm thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội giai đoạn 2016-2020, dư địa tài khoá của Việt Nam đã được củng cố và tăng cao, nhất là về quản lý bội chi rất chặt chẽ, do vậy nợ công đã giảm sâu xuống còn 54% GDP hiện hành (2019); chất lượng nợ công được cải thiện cao; thị trường trái phiếu chính phủ tốt.

Đánh giá đến hết năm 2019 có thể thấy, nhiều mục tiêu đề ra cho cả giai đoạn 5 năm về tài chính ngân sách đã cơ bản hoàn thành. Đơn cử như thu ngân sách đã đạt 25,5% GDP, chi ngân sách bằng gần 28% GDP; bội chi bằng 3,36% GDP và nợ công ở mức 54,7% GDP (cả giai đoạn cho phép gần 65% GDP)...

Như vậy, dư địa tài khoá được củng cố, cơ cấu nợ công được cải thiện. Theo đó, với tình hình thu năm 2020 mặc dù có giảm so với dự toán nhưng dư địa tài khoá lớn nên khả năng bù đắp và đặc biệt bù đắp tăng chi cho đầu tư phát triển và phòng chống dịch là hoàn toàn có dư địa.

“Nếu so với giai đoạn 2013-2014, hiện nay dư địa rất rộng. Do đó, dù phải tăng bội chi thì thời gian tới, Việt Nam vẫn cam kết tiếp tục các biện pháp đã và đang thực hiện nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn…” – người đứng đầu ngành Tài chính khẳng định.