Thời điểm phù hợp để đánh giá, rà soát lại dự án Luật thuế tiêu thụ đặc biệt

Quang cảnh Hội thảo

Đề xuất tăng mức thuế suất thuế TTĐB đối với rượu, bia

Ngày 21/6/2023, Bộ Tài chính đã có tờ trình Chính phủ đề nghị xây dựng dự án Luật thuế TTĐB (sửa đổi). Đây là kết quả của quá trình nghiên cứu, cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước để định hướng đề xuất chính sách, tổng kết đánh giá thực tiễn thi hành Luật thuế TTĐB trong thời gian qua với sự góp ý của các bộ, ngành, địa phương và DN.

Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi 5 nội dung chính của Luật thuế TTĐB bao gồm: mở rộng cơ sở thuế, đưa vào diện chịu thuế TTĐB các hàng hóa dịch vụ như nước giải khát có đường, thức uống đại mạch, nước giải khát không cồn, sản phẩm thuốc lá mới, kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng; bổ sung quy định về căn cứ tính thuế và phương pháp tính thuế; quy định về biểu thuế, mức thuế TTĐB (bổ sung), trong đó có việc điều chỉnh thuế suất thuế TTĐB đối với thuốc lá, rượu, bia; mô tả cụ thể các mặt hàng chịu thuế trong Biểu thuế TTĐB; quy định nội dung của một số điều luật, đảm bảo sự thống nhất giữa Luật Thuế TTĐB và các luật chuyên ngành có liên quan.

Theo TS. Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng ban tổ chức Hội thảo, Dự thảo Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) do Bộ Tài chính đề xuất nhận được sự ủng hộ, đánh giá cao của nhiều DN, chuyên gia.

Tuy nhiên, cũng còn không ít ý kiến khác nhau liên quan đến một số quy định cụ thể như phương pháp tính thuế, thuế suất đối với các sản phẩm rượu, bia, việc đánh thuế TTĐB đối với thức uống đại mạch, nước giải khát có đường và nước giải khát không cồn…

Đặc biệt, đối với sản phẩm rượu, bia, nhiều ý kiến đồng tình với đề xuất của Bộ Tài chính về việc giữ nguyên phương pháp tính thuế tương đối như hiện nay. Song cũng có luồng ý kiến cho rằng cần áp dụng phương pháp tính thuế tuyệt đối và hỗn hợp như ở nhiều nước trên thế giới.

Về thuế suất TTĐB đối với mặt hàng rượu, bia, Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh tăng mức thuế suất thuế TTĐB để tăng giá bán rượu, bia ít nhất 10% theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và lộ trình tăng thuế theo mức tăng thu nhập và lạm phát.

Sửa đổi Luật Thuế TTĐB là cần thiết

Theo bà Lê Thùy Linh, Phó trưởng phòng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính), việc sửa đổi Luật thuế TTĐB là cần thiết, còn sửa đổi như thế nào, lộ trình ra sao vẫn cần tiếp tục được thảo luận. Bộ Tài chính tiếp tục tổng hợp các ý kiến để trình các cấp có thẩm quyền xem xét và thông qua, phê duyệt.

Thực tế hiện nay, nhiều nước đang áp dụng thuế TTĐB đối với sản phẩm rượu, bia nhằm điều tiết sản xuất và tiêu dùng, hạn chế lạm dụng đồ uống có cồn để bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng.

Việc đề xuất sửa đổi Luật thuế TTĐB thực hiện theo chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước tại các Nghị quyết số 07-NQ/TW ngày 18/11/2016 của Bộ Chính trị về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại NSNN, quản lý nợ công để đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững; Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2021-2030); Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội; Quyết định 02/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược dinh dưỡng quốc gia giai đoạn 2021-2030 tầm nhìn đến 2045; Quyết định số 155/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2022-2025...

Đặc biệt, Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới đã đưa ra nhiệm vụ “tăng thuế TTĐB đối với các hàng hóa có hại cho sức khỏe như đồ uống có cồn, có gas”.

Theo TS Cấn Văn Lực, đây là thời điểm phù hợp để đánh giá, rà soát lại dự án Luật thuế TTĐB, nguyên tắc sửa đổi thuế là phải hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân và DN. Việt Nam vẫn xếp thứ 2 khu vực Đông Nam Á, xếp thứ 3 châu Á về mức tiêu thụ bình quân rượu bia/người theo số liệu của năm 2021 và hiện thuế TTĐB đang áp dụng từ 35% đến 65% với rượu (tùy loại), bia là 65%. Việc đề xuất theo hướng tăng thuế như dự thảo là phù hợp, nhưng cần tính đến lộ trình và thời điểm.