Thích ứng chính sách và tăng tốc chuyển đổi số trong quản lý thuế, hải quan

Hội thảo khoa học: “Chính sách và quản lý thuế, hải quan, logistics”. Ảnh: HD

Thích ứng và phải thường xuyên cải tiến

Tại hội thảo khoa học năm 2024 của Khoa Thuế và Hải quan (Học viện Tài chính) với chủ đề “Chính sách và quản lý thuế, hải quan, logistics” vào chiều 7/11/2024, PGS.TS. Lê Xuân Trường, Trưởng Khoa Thuế và Hải quan cho biết, quản lý thuế và hải quan là lĩnh vực quan trọng hàng đầu trong quản lý tài chính nhà nước, bởi không chỉ đảm bảo nguồn thu để nhà nước thực hiện các chức năng nhiệm vụ của mình, mà còn tác động rất lớn đến môi trường đầu tư, kinh doanh.

Hơn nữa, bên cạnh việc quản lý thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan còn có chức năng, nhiệm vụ kiểm tra, giám sát hàng hóa, phòng chống buôn lậu.

Nên theo PGS.TS. Lê Xuân Trường, trong bối cảnh thế giới biến động không ngừng, các chính sách của nhà nước cũng phải được thiết kế sao cho đảm bảo tính thích ứng cao, đảm bảo tính ổn định cao, tức là phải có tính dự báo để ít phải sửa đổi, bổ sung.

Dẫn thực tế bối cảnh kinh tế, theo Trưởng Khoa Thuế và Hải quan, kinh tế nước ta vẫn tồn tại một số vấn đề có thể ảnh hưởng đến tiến độ tăng trưởng.

Đó là các thành tố liên quan đến tổng cầu vẫn còn phục hồi chậm, chưa thực sự bền vững. Đồng thời, việc ổn định kinh tế vĩ mô đối mặt với thách thức từ áp lực tăng tỷ giá, lạm phát và nợ xấu của hệ thống ngân hàng.

Do vậy, chính sách thuế, hoạt động quản lý thuế, hải quan cần điều chỉnh để phối hợp với chính sách tiền tệ và các chính sách quản lý nhà nước khác nhằm đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Ngoài ra, công tác quản lý thuế, hải quan và quản trị ở các doanh nghiệp cũng vô cùng khó khăn, phức tạp nên cần được nghiên cứu cải tiến thường xuyên cho phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Hiểu được những vấn đề này, theo chương trình nghị sự của Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đang xem xét, cho ý kiến và sẽ thông qua với nhiều dự thảo Luật liên quan đến thuế, quản lý thuế…

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quốc Huy, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu hải quan, Tổng cục Hải quan cho biết, bối cảnh kinh tế trong và ngoài nước mở ra những cơ hội phát triển lớn, song cũng đặt ra nhiều thách thức, yêu cầu cấp thiết về đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, thay đổi tư duy, cách thức quản trị trong các ngành nghề, bao gồm cả lĩnh vực hải quan.

Hướng đến nền tài chính an toàn trên môi trường số

Cũng tại hội thảo, ý kiến nhiều chuyên gia cho rằng, cùng với sửa đổi chính sách, chuyển đổi số cũng cần được đẩy mạnh để gia tăng hiệu quả thực thi chính sách và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Về vấn đề này, với ngành Hải quan, ông Nguyễn Quốc Huy cho hay, ngành Hải quan đang tiếp tục tiến hành chuyển đổi số theo hướng xây dựng hải quan chính quy, hiện đại, thông minh theo đúng chiến lược phát triển hải quan đã được phê duyệt.

Công chức Đội Kiểm soát hải quan, Cục Hải quan Bình Dương giám sát hàng hóa qua máy soi container. Ảnh: T.D

Theo đó, ngành Hải quan đã xây dựng chính sách quản lý, nguồn nhân lực chuyên nghiệp cùng hệ thống trang thiết bị công nghệ, ứng dụng khoa học kĩ thuật hiện đại, thích ứng với nền kinh tế số.

Lý giải cho những thay đổi này, theo ông Huy, ngành Hải quan có vai trò rất quan trọng để hỗ trợ, tạo thuận lợi cho các hoạt động thương mại, đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Với vai trò đó, Hải quan phải là một trong những ngành tiên phong trong quá trình đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số.

Hơn nữa, Hải quan Việt Nam đang thực hiện kết nối với các bộ, ngành trong khuôn khổ cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN, tạo thuận lợi thương mại cũng như kết nối với hải quan các nước có đường biên giới với Việt Nam.

Đồng thời hướng tới hải quan số, hải quan thông minh, hải quan xanh theo định hướng của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO).

Với lĩnh vực thuế, hiện ngành Thuế cũng đã tập trung đẩy mạnh chuyển đổi số, áp dụng dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) phục vụ quản lý thuế, quản lý hóa đơn, góp phần kiểm soát, phát hiện nhanh người nộp thuế gian lận về hóa đơn.

Với lĩnh vực logistics, đây được coi là ngành xương sống của chuỗi cung ứng nên những yêu cầu về chuyển đổi số không nằm ngoài xu thế. Bởi chuyển đổi số trong ngành logistics giúp giảm chi phí, nâng cao hiệu suất trong các quy trình vận chuyển…

Nhưng với quy mô, nguồn lực và nhu cầu khác nhau ở mỗi doanh nghiệp dịch vụ logistics nên khả năng đầu tư cho chuyển đổi số cũng khác nhau.