Thị trường chứng khoán phát triển mạnh mẽ, trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế

	Sứ mệnh đặc biệt của VSD trong sự lớn mạnh của thị trường chứng khoán
	Hoạt động quản lý quỹ đóng góp lớn cho phát triển thị trường chứng khoán
	Thị trường chứng khoán giúp doanh nghiệp, Chính phủ huy động vốn hiệu quả
	Nhiều yếu tố hỗ trợ thị trường chứng khoán tăng trưởng

Lễ ra mắt Ủy ban Chứng khoán nhà nước năm 1997.

Quy mô huy động vốn đạt gần 2,9 triệu tỷ đồng

Sau khi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước được thành lập năm 1996, đến tháng 7/2000, Trung tâm GDCK TPHCM được khai trương, trở thành đơn vị tổ chức giao dịch chứng khoán tập trung đầu tiên của Việt Nam và tổ chức phiên giao dịch lần thứ nhất vào ngày 28/7/2020, đánh dấu sự ra đời chính thức của thị trường chứng khoán (TTCK) ở nước ta. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp cũng được hình thành ngay trong năm 2000 và từng bước phát triển.

TTCK cũng ghi nhận sự ra đời của Công ty quản lý quỹ tại Việt Nam (VFM) vào năm 2003, thành lập Trung tâm GDCK Hà Nội vào năm 2005, Trung tâm Lưu ký chứng khoán vào năm 2006 và năm 2009 bắt đầu tổ chức thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP) chuyên biệt. Tới năm 2017, TTCK phái sinh được đưa vào vận hành, tạo một bước ngoặt mới cho TTCK nói riêng và thị trường tài chính nói chung.

Ủy ban Chứng khoán cho biết, đồng hành cùng sự phát triển của TTCK trong 25 năm qua là quá trình xây dựng và hoàn thiện khung pháp luật về chứng khoán. Trong đó, sự ra đời của Luật Chứng khoán số 62/2019/QH14 với nhiều điểm mới mang tính đột phá, thay thế cho Luật cũ, cùng với hệ thống các văn bản quy phạm dưới Luật được sửa đổi, bổ sung, góp phần ngày càng hoàn thiện khung pháp luật về chứng khoán và TTCK. Nhờ đó, TTCK ngày càng trở thành kênh thu hút vốn đầu tư dài hạn quan trọng cho nền kinh tế, tăng cường vốn đầu tư xã hội.

Về sự phát triển của TTCK trong 25 năm qua, Vụ Phát triển thị trường (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) cho biết, TTCK Việt Nam đã không ngừng hoàn thiện về cấu trúc, phát triển mạnh mẽ, trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế với quy mô huy động vốn qua TTCK giai đoạn 2011- 2020 đạt gần 2,9 triệu tỷ đồng, gấp gần 10 lần so với giai đoạn 2001-2010, đóng góp bình quân 19,5% tổng vốn đầu tư toàn xã hội; góp phần cơ cấu lại hệ thống tài chính Việt Nam theo hướng cân đối, bền vững hơn.

Khai trưởng Trung tâm GDCK TPHCM năm 2000.

Tổng quy mô TTCK cuối năm 2020 đạt 131,95% GDP, chiếm tỉ trọng 47% tổng tài sản hệ thống tài chính, ngày càng tiệm cận với quy mô tín dụng ngân hàng năm 2020 là 146,2% GDP và cao hơn nhiều so với tỉ trọng 21% của năm 2010.

Trong đó, quy mô vốn hóa của thị trường tăng mạnh, đạt 84% GDP năm 2020, gấp hơn 2,6 lần so với năm 2015 là 32,4% GDP, gấp hơn 7,3 lần so với năm 2010, vượt mục tiêu 70% GDP vào năm 2020.

Dư nợ thị trường trái phiếu chiếm 47,83% GDP tại thời điểm cuối năm 2020, gấp gần 3 lần quy mô dư nợ thị trường trái phiếu trên GDP năm 2011, ngày càng trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho doanh nghiệp và Chính phủ.

Trong những tháng đầu năm 2021, mặc dù chịu ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19, TTCK Việt Nam đã có sự bứt phá mạnh mẽ, liên tục lập kỷ lục mới về cả chỉ số và giá trị giao dịch.

Tính đến cuối tháng 10/2021, chỉ số VN-Index đạt 1.444,27 điểm điểm, tăng 30,8% so với cuối năm 2020. Mức vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 7.462 nghìn tỷ đồng, tăng 41% so với cuối năm 2020, tương đương 118,6% GDP. Thanh khoản của thị trường tăng mạnh lên mức cao kỷ lục trên 1 tỷ USD mỗi phiên.

“Bệ phóng” cho nhiều doanh nghiệp phát triển vượt bậc

Cũng theo Ủy ban Chứng khoán, dù còn khá non trẻ nhưng TTCK phái sinh cũng đã phát triển nhanh chóng. Khối lượng giao dịch bình quân phiên năm 2020 gấp hơn 14,2 lần so với năm 2017.

TTCK Việt Nam còn chứng tỏ được sức hút mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước thể hiện qua số lượng nhà đầu tư tham gia vào giao dịch trên thị trường ngày càng tăng, từ mức 3.000 tài khoản năm 2000 lên gần 2,8 triệu tài khoản vào cuối năm 2020. Đặc biệt, 10 tháng đầu năm 2021, đã có hơn 1 triệu nhà đầu tư mới nâng tổng số tài khoản của nhà đầu tư trong nước đạt gần 3,8 triệu đơn vị, vượt mức trên 3% dân số.

“Chất lượng nhà đầu tư ngày càng được nâng cao. Việc tham gia tích cực của khối ngoại và các nhà đầu tư có tổ chức vào TTCK Việt Nam đã góp phần nâng cao chất lượng quản trị công ty theo thông lệ quốc tế đối với các công ty niêm yết. TTCK được xem là “bệ phóng” cho nhiều doanh nghiệp phát triển vượt bậc cả về quy mô và chất lượng, trở thành những tên tuổi lớn trên thương trường”, Vụ Phát triển thị trường cho biết.

Khai trương thị trường chứng khoán phái sinh năm 2018.

Trong công tác cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, TTCK đóng vai trò tích cực, tạo thuận lợi để doanh nghiệp nhà nước ngày càng công khai, minh bạch, góp phần thực hiện chủ trương tái cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước. Đã có 652 doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa và thoái vốn trong giai đoạn 2011-2020 với tổng số cổ phần đã bán được là hơn 5.718 triệu cổ phần, thu về l229 nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh đó, tính công bằng và minh bạch trên TTCK đã không ngừng được tăng cường. TTCK Việt Nam đang tiến gần hơn với các chuẩn mực quốc tế, phát triển theo hướng ngày càng hiện đại, bền vững hơn thể hiện qua sự tham gia tích cực vào các sáng kiến tài chính toàn cầu.

Tập trung nâng cao chất lượng thị trường

Trong giai đoạn mới, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, TTCK giai đoạn 2021-2030 được định hướng phát triển theo hướng đồng bộ và thống nhất trong tổng thể thị trường tài chính của đất nước, gắn liền với đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế; tiếp tục phát triển TTCK về quy mô đồng thời tập trung nâng cao chất lượng thị trường; quản lý, giám sát thị trường dựa trên rủi ro, đảm bảo thị trường vận hành an toàn, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư...

Các giải pháp trung và dài hạn giúp TTCK phát triển cân bằng, minh bạch và ổn định đã được đề ra, theo đó, sẽ tập trung nỗ lực đưa các quy định, chính sách mới của Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn vào thực tiễn nhằm hỗ trợ cho DN, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, tạo động lực thúc đẩy TTCK Việt Nam phát triển bền vững.

Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh và thực hiện có hiệu quả công tác tái cấu trúc TTCK với việc cơ cấu lại 4 trụ cột lớn gồm: cơ cấu lại tổ chức thị trường; cơ sở hàng hóa; cơ sở nhà đầu tư; tổ chức kinh doanh chứng khoán.

Đối với công tác phát triển hàng hóa, tiếp tục chính sách khuyến khích các loại hình DN thực hiện phát hành cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) gắn với niêm yết, đăng ký giao dịch trên TTCK, tạo nguồn cung cổ phiếu chất lượng thông qua việc xét duyệt các điều kiện về IPO gắn với lên sàn chứng khoán.

Đặc biệt, mục tiêu trọng điểm thời gian tới là thiết lập được thị trường giao dịch tập trung cho các TPDN và thị trường dành cho các DN có tiềm năng tăng trưởng cao.

Đồng thời, tiếp tục đồng bộ các giải pháp, phấn đấu sớm nâng hạng TTCK từ cận biên lên mới nổi để thu hút tốt hơn sự quan tâm, tham gia đầu tư của các tổ chức nước ngoài. Tăng cường năng lực giám sát, quản lý và cưỡng chế thực thi của cơ quan quản lý nhà nước đối với TTCK theo thông lệ và chuẩn mực quốc tế, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm để TTCK phát triển một cách minh bạch và bền vững.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng cho biết, sẽ hoàn thành và đưa hệ thống công nghệ thông tin mới và hoạt động đồng bộ tại các Sở GDCK và Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam nhằm hiện đại hóa hạ tầng công nghệ phục vụ quản lý, giám sát giao dịch, thanh toán bù trừ cho toàn thị trường.