Thể chế, chính sách về đất đai cần đồng bộ và phù hợp

Góp ý Luật Đất đai (sửa đổi) kịp thời, hiệu quả

Bà Trương Thị Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQVN phát biểu tại hội nghị. Ảnh: T.D

Bà Trương Thị Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQVN cho biết, Luật Đất đai năm 2013 đã thể chế chủ trương, quan điểm của Đảng và các quy định Hiến pháp năm 2013 về đất đai, tạo hành lang pháp lý trong công tác tổ chức, quản lý, sử dụng đất. Tuy nhiên, qua thực hiện các quy định của Luật Đất đai gần 10 năm, bên cạnh những ưu điểm Luật Đất đai đã bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập. Chính vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đất đai rất quan trọng và phú hợp với sự phát triển của tình hình kinh tế xã hội.

Theo bà Trương Thị Ngọc Ánh, tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã cho ý kiến lần thứ nhất vào Dự thảo Luật Đất đai năm 2013 (sửa đổi). Với mục đích phát huy quyền làm chủ, huy động trí tuệ, tâm huyết, thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân để hoàn thiện Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, khả thi của hệ thống pháp luật, đáp ứng được yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới; tạo sự thống nhất và đồng thuận của nhân dân đối với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đất đai. Ngoài ra, việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân là đợt sinh hoạt chính trị quan trọng, rộng lớn trong toàn Đảng, toàn dân và cả hệ thống chính trị và được Ban Thường trực xác định là nhiệm vụ trọng tâm của MTTQ các cấp.

Đại biểu góp ý tại hội nghị.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ nhiệm cơ quan truyền thông Liên đoàn Luật sư Việt Nam cho rằng, đất đai chỉ có một nhưng việc áp dụng lại rất nhiều luật. Chẳng hạn, khi chưa xây dựng dự án cần sổ đỏ theo Luật đất đai, còn đã xây dựng lại áp dụng Luật kinh doanh bất động sản và khi xây nhà dùng Luật nhà ở, riêng đất công lại áp dụng Luật quản lý tài sản công.

Đồng thời, theo ông Hậu, cần làm rõ hơn các tiêu chí như “phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền”. Nhất là với những địa bàn vùng sâu vùng xa, vùng sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số, phong tục, tập quán có sự khác biệt so với đại đa số địa phương.

Đặc biệt là vấn đề đất công vô cùng phức tạp, nhạy cảm. Ông Nguyễn Văn Bảy, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường TPHCM cho biết, đất công, hay đất do nhà nước quản lý được điều chỉnh trong nhiều luật khác nhau như Luật Đất đai, Luật Quản lý sử dụng tài sản công, Nghị định 167 (sửa đổi) về quy định việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công và nhiều văn bản liên quan. Thế nhưng, nhiều đạo luật có sự không tương thích, thậm chí trái ngược nhau. Hệ quả là nhiều cán bộ "rất ngại" khi xử lý vấn đề liên quan loại đất này.

Lãnh đạo Sở Tài nguyên Môi trường TPHCM dẫn chứng trường hợp cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước mà trong đó có đất công không được đưa vào giá trị cổ phần hoá. Tức là doanh nghiệp tiếp tục thuê đất, trả tiền hàng năm. Sau đó, doanh nghiệp xin trả tiền thuê đất một lần theo quy định của luật. Khi đó, nhà nước thu được một khoản lớn vào ngân sách, còn công ty có toàn quyền với đất, nghĩa là có quyền bán đất đó. Hoặc trường hợp đất được quy hoạch nhà xưởng, nhưng gây ô nhiễm môi trường nên doanh nghiệp được chuyển mục đích sử dụng sang đất ở và lập dự án.

Tuy nhiên, thời gian qua quan điểm của các cơ quan thanh, kiểm tra, xét xử về các cách làm này chưa thống nhất. Có cơ quan nói là phù hợp Luật Đất đai, nhưng đơn vị khác nói như vậy là không đúng quy định xử lý tài sản công và hỏi vì sao không đấu giá.

Từ thực tế đó, ông Nguyễn Văn Bảy, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường TPHCM cho rằng Luật Đất đai sửa đổi lần này nên thiết kế một chương riêng để quy định rõ các vấn đề liên quan đến đất công.