Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình sử dụng hóa đơn, chứng từ điện tử

Bổ sung khái niệm “Hóa đơn điện tử có mã của cơ quan Thuế khởi tạo từ máy tính tiền” khi sửa Nghị định 123/2020/NĐ-CP. Ảnh minh hoạ: H.Anh

Sửa đổi 6 nhóm vấn đề

Năm 2020, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ với mục tiêu là áp dụng HĐĐT đối với các doanh nghiệp, tổ chức, hộ cá nhân kinh doanh từ ngày 1/7/2022; khuyến khích cơ quan, tổ chức, cá nhân đáp ứng điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin để áp dụng quy định về HĐĐT trước ngày 1/7/2022. Theo Bộ Tài chính, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện Nghị định số 123 đã bộc lộ một số vướng mắc cần được sửa đổi, bổ sung như: sửa đổi, bổ sung các quy định về nguyên tắc lập hóa đơn, thời điểm lập hóa đơn, nội dung hóa đơn, xử lý hóa đơn lập sai nhằm quy định minh bạch, tạo thuận lợi cho người nộp thuế; bổ sung giải pháp nhằm phòng ngừa, hạn chế gian lận khi doanh nghiệp đăng ký sử dụng hóa đơn và trong quá trình sử dụng HĐĐT; hoàn thiện các quy định liên quan đến quản lý, sử dụng biên lai, chứng từ điện tử; bổ sung quy định về trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ HĐĐT, trách nhiệm của cán bộ thuế trong trường hợp đã thực hiện đầy đủ nhiệm vụ theo quy định; hoàn thiện quy định về tra cứu, cung cấp sử dụng thông tin HĐĐT; hoàn thiện các biểu mẫu theo hướng đơn giản, minh bạch, dễ hiểu.

Do đó, theo Bộ Tài chính, việc sửa đổi, bổ sung nghị định 123 nhằm mục tiêu thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng về đẩy mạnh xây dựng Chính phủ điện tử, tiến đến Chính phủ số và Chính phủ thông minh, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình sử dụng hóa đơn, chứng từ điện tử, cải cách thủ tục hành chính; có giải pháp ngăn ngừa và hạn chế gian lận về sử dụng HĐĐT và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Bộ Tài chính cho biết, có 6 nhóm vấn đề tại Nghị định 123 cần sửa đổi, bổ sung bao gồm: sửa đổi, bổ sung một số quy định về HĐĐT nhằm đảm bảo minh bạch, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, các tổ chức trong việc sử dụng hóa đơn, biên lai, chứng từ điện tử và bổ sung quy định quản lý chứng từ trong hoạt động kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng, kinh doanh giải trí có đặt cược; bổ sung quy định liên quan giải pháp pháp nhằm phòng ngừa, hạn chế gian lận khi doanh nghiệp đăng ký sử dụng HĐĐT và trong quá trình sử dụng HĐĐT, quy định về trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ HĐĐT; sửa đổi, bổ sung quy định về biên lai, chứng từ; sửa đổi, bổ sung quy định về tra cứu, cung cấp, sử dụng thông tin HĐĐT; sửa đổi, bổ sung quy định liên quan trách nhiệm của các bên trong việc quản lý, sử dụng hóa đơn, chứng từ; sửa đổi các biểu mẫu, thủ tục.

Hóa đơn phải thể hiện mã số định danh của người mua

Trong đó, với nội dung sửa đổi, bổ sung một số quy định về HĐĐT, Bộ Tài chính cho biết, quy định hiện hành có những vướng mắc phát sinh. Tại Điều 3 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP quy định về “Giải thích từ ngữ” chưa có quy định về khái niệm để giải thích “HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan Thuế”, “máy tính tiền kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan Thuế”. Ngoài ra theo chức năng, nhiệm vụ được giao thì Bộ Tài chính được hướng dẫn, quản lý giám sát việc thu thuế đối với hoạt động kinh doanh casnio, trò chơi điện tử có thưởng nhưng chưa có quy định về chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng, kinh doanh giải trí có đặt cược.

Tại Điều 4 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP quy định về nguyên tắc lập quản lý, sử dụng hóa đơn, chứng từ nhưng chưa quy định rõ việc lập hóa đơn trong trường hợp người mua trả lại hàng, người bán chấm dứt hoặc hủy việc cung cấp dịch vụ; chưa có quy định nguyên tắc lập chứng từ ghi nhận giao dịch của hoạt động kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng, kinh doanh giải trí có đặt cược, không có quy định cụ thể về chương trình “Hóa đơn may mắn”.

Theo đó, cơ quan soạn thảo đề xuất bổ sung Điều 3 Nghị định số 123/2020/NĐ-CP các nội dung: giao Bộ Tài chính quy định dải ký tự để xác định mã của cơ quan Thuế trên HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan Thuế; bổ sung khái niệm “HĐĐT có mã của cơ quan Thuế khởi tạo từ máy tính tiền” và “Máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan Thuế; bổ sung chứng từ do cơ quan Thuế quản lý theo quy định tại Nghị định gồm: chứng từ ghi nhận thông tin giao dịch liên quan đến tiền, đồng tiền quy ước trong hoạt động kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng, kinh doanh giải trí có đặt cược.

Theo nội dung dự thảo, cơ quan soạn thảo cũng sửa đổi, bổ sung quy định về loại hóa đơn, thời điểm lập hóa đơn, nội dung hóa đơn. Về vướng mắc phát sinh từ quy định hiện hành, Bộ Tài chính cho biết, tại Điều 8 quy định về loại hóa đơn đã có quy định loại hóa đơn của doanh nghiệp chế xuất (DNCX), tuy nhiên chưa quy định rõ việc sử dụng hóa đơn trong trường hợp DNCX có hoạt động khác ngoài hoạt động chế xuất. Tại Điều 9 quy định về thời điểm lập hóa đơn chưa quy định rõ thời điểm lập hóa đơn đối với hàng hóa, dịch vụ cung cấp cho tổ chức, cá nhân nước ngoài…; Điều 10 quy định về nội dung hóa đơn cũng chưa quy định rõ về: số thứ tự của hóa đơn trong trường hợp người bán sử dụng dịch vụ HĐĐT của nhiều tổ chức khác nhau; thể hiện mã số định danh cá nhân trên hóa đơn; chưa quy định rõ nội dung của hóa đơn kinh doanh vận tải nên khó kiểm soát gian lận…

Để tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp và minh bạch trong việc sử dụng hóa đơn, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều 8 để quy định nội dung: trường hợp doanh nghiệp trong khu phi thuế quan có hoạt động kinh doanh khác ngoài hoạt động chế xuất thì sử dụng hóa đơn GTGT hoặc hóa đơn bán hàng tùy theo phương pháp tính thuế mà doanh nghiệp đăng ký với cơ quan Thuế; sửa đổi, bổ sung Điều 9 quy định Thời điểm lập hóa đơn đối với hàng hóa xuất khẩu là không quá 24h kể từ thời điểm cơ quan Hải quan xác nhận hoàn tất thủ tục hải quan trên tờ khai hải quan. Bên cạnh đó, sửa đổi, bổ sung Điều 10 để quy định: hệ thống lập HĐĐT phải đảm bảo nguyên tắc tăng theo thời gian, mỗi số hóa đơn đảm bảo chỉ được lập, sử dụng một lần duy nhất trong cùng một ký hiệu mẫu số hóa đơn, ký hiệu hóa đơn và tối đa 8 chữ số; trên hóa đơn phải thể hiện mã số định danh của người mua.