“Thanh kiếm" xử lý nạn tăng giá thuốc, thiết bị y tế bất hợp lý

	Vụ nâng giá thiết bị y tế: Bắt nguyên giám đốc Bệnh viện Bạch Mai
	Đã có công cụ để “dẹp loạn” hiện tượng lòng vòng, thổi giá trang thiết bị y tế
	Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế: Khắc phục tình trạng"thổi giá" và tiêu cực đấu thầu thiết bị y tế

Thời gian qua việc vi phạm trong vấn đề giá thuốc, giá thiết bị y tế như khẩu trang, nước sát khuẩn tràn lan đã khiến dư luận bức xúc. Quy định mới tại Nghị định 117/2020/NĐ-CP đã tăng mức xử phạt về các hành vi này, xin bà nêu rõ hơn một số quy định mới này?

- Việc xác định mức phạt căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi, giá trị của hàng hoá vi phạm và mức độ răn đe, cảnh báo cũng như các yếu tố khác về điều kiện kinh tế, thu nhập, mặt bằng giá cả chung của xã hội tại thời điểm ban hành quy định.

Khoản 3 Điều 14 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định hành vi lợi dụng dịch bệnh để định giá mua, giá bán bất hợp lý đối với thuốc, trang thiết bị y tế, nguyên liệu làm thuốc, nguyên liệu sản xuất trang thiết bị y tế phục vụ phòng, chống dịch bệnh ngoài bị phạt tiền từ 20 đến 30 triệu đồng còn có hình thức xử phạt bổ sung như tước quyền sử dụng giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược, chứng chỉ hành nghề dược, đình chỉ hoạt động đối với các cơ sở không thuộc diện cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược trong thời hạn đến 24 tháng.

Cơ sở vi phạm cũng phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả là hoàn trả cho người mua hoặc người bán toàn bộ số tiền chênh lệch. Trường hợp không hoàn trả được thì nộp vào ngân sách nhà nước. Trong thực tế, đôi khi hình phạt tước quyền sử dụng giấy phép hoặc đình chỉ hoạt động còn nặng và mang tính “trừng phạt” cao hơn phạt tiền. Do đó, mức phạt như quy định tại Nghị định theo tôi đã bảo đảm tính răn đe.

Với thực tế bán thuốc, thiết bị y tế không buộc phải có hoá đơn như hiện tại, làm sao để lực lượng chức năng xác định được thế nào là “giá mua, giá bán bất hợp lý”?

- Lực lượng chức năng sẽ dựa trên các quy định của pháp luật về giá để xác định. Điều này được xác định khi một hàng hoá được định giá mua, bán cao hơn so với mặt bằng giá chung tại thời điểm, địa điểm, không gian cụ thể hoặc cao hơn giá đã kê khai (đối với mặt hàng thuộc diện phải kê khai giá ví dụ như thuốc chữa bệnh) hoặc cao hơn khung giá do cơ quan có thẩm quyền ban hành mà không giải trình được một cách hợp lý, có căn cứ về các yếu tố cấu thành giá. Trường hợp cần thiết có thể tiến hành trưng cầu thẩm định giá để xác định.

Việc phát hiện vi phạm liên quan tới việc mua bán thuốc, thiết bị y tế với mức giá không hợp lý, hoặc cao bất thường sẽ được thực hiện thông qua tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra của lực lượng chức năng. Bên cạnh đó một kênh thông tin quan trọng để cơ quan quản lý nhà nước có thể xử lý là qua phát hiện, tố giác của người dân, khách hàng, đặc biệt là phát hiện từ các phương tiện thông tin, truyền thông, các cơ quan báo chí.

Hành vi lợi dụng dịch bệnh để định giá mua, giá bán bất hợp lý đối với thuốc, trang thiết bị y tế... phục vụ phòng, chống dịch bệnh sẽ bị xử phạt ở mức từ 20-30 triệu đồng Ảnh: S.T

Nhiều ý kiến cho rằng, với lợi nhuận thu được từ việc tăng giá thuốc, thiết bị y tế, mức xử phạt nêu trên chỉ như "muối bỏ bể", các đối tượng sẵn sàng chịu phạt để vi phạm, quan điểm của bà về vấn đề này?

- Đúng là thực tế với mức phạt 20 triệu đồng thì một vài doanh nghiệp có thể vì lợi nhuận trước mắt mà vẫn vi phạm và sẵn sàng nộp phạt. Tuy nhiên, ngoài mức phạt tiền thì doanh nghiệp còn bị đình chỉ hoạt động hoặc tước quyền sử dụng Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đến 24 tháng.

Nếu không hoạt động trong 24 tháng và vi phạm nghiêm trọng thì còn có thể bị thu hồi giấy chứng nhận. Đây là hình phạt rất nặng. Tôi cho rằng chỉ những doanh nghiệp kinh doanh kiểu chụp giật mới tranh thủ dịch bệnh để thu lợi bất chính, còn doanh nghiệp kinh doanh nghiêm túc, chân chính sẽ tuân thủ pháp luật và chung tay phòng chống dịch bệnh, tạo môi trường an toàn để phát triển đất nước.

Ngoài việc xử phạt theo Nghị định 117, theo bà, để những vi phạm trong lĩnh vực dược, thiết bị y tế giảm, cơ quan chức năng cần có thêm những biện pháp cụ thể ra sao?

- Để bảo đảm hiệu quả thực thi thì cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như tuyên truyền, phổ biến sâu rộng, liên tục cho các cơ sở kinh doanh và người dân biết để tuân thủ; thường xuyên quán triệt và tập huấn nghiệp vụ cho cơ quan, người có thẩm quyền, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và huy động sự tham gia của người dân trong phát hiện hành vi phạm.

Trong Nghị định mới cũng quy định rất cụ thể, gắn trách nhiệm của từng cơ quan, người có thẩm quyền để tránh buông lỏng quản lý hoặc chồng chéo về thẩm quyền. Trong tháng tới khi Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung Luật xử lý vi phạm hành chính sẽ cho phép áp dụng các hình thức “phạt nguội” thì hiệu quả sẽ cao hơn.

Xin cảm ơn bà!