Tăng tốc gỡ khó, “dọn đường” cho nông sản Việt sang Trung Quốc

i

Bộ NN&PTNT sẽ đẩy mạnh trao đổi trực tuyến với cơ quan đầu mối của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, mở cửa thị trường đối với sầu riêng, khoai lang. Ảnh: Internet

Xuất khẩu tăng ấn tượng

Theo ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT), trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, XK nông, lâm, thủy sản sang Trung Quốc vẫn đạt những con số rất ấn tượng.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản Việt Nam-Trung Quốc 6 tháng đầu năm 2021 đạt hơn 8,67 tỷ USD, tăng 38,8% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, XK đạt hơn 6,17 tỷ USD tăng 35,8%; nhập khẩu (NK) đạt 2,50 tỷ USD, tăng 46,8%.

Đáng chú ý, theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, kim ngạch XK 12/13 nhóm mặt hàng nông, lâm, thủy sản sang Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm 2021 đều tăng so với cùng kỳ năm 2020. Điển hình như, XK rau quả sang Trung Quốc đạt 1,21 tỷ USD, tăng 16,1%; XK gạo đạt 308,7 triệu USD, tăng 12,5%; hạt điều đạt 292,1 triệu USD tăng 85,3%...

Báo cáo của các địa phương có chung biên giới với Trung Quốc cũng cho thấy “bức tranh” chung là XK nông, lâm, thủy sản sang Trung Quốc qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh đều tăng mạnh từ đầu năm đến nay.

Điển hình như với tỉnh Lạng Sơn, tính từ đầu năm đến nay, kim ngạch XK các loại trái cây khô và tươi sang Trung Quốc đạt khoảng 335 triệu USD. Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng II đã làm thủ tục kiểm dịch cho 4.429 lô hàng với tổng khối lượng gần 1,3 triệu tấn, tăng 94,31% so với cùng kỳ năm 2020.

Tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, tổng trọng lượng hàng hóa XK sang Trung Quốc từ 1/1 – 31/7/2021 đạt 1,14 triệu tấn, tăng 91,35% so với cùng kỳ 2020; trong đó có hơn 800.000 tấn là nông, lâm, thủy sản.

Trong khi đó, theo báo cáo của Sở NN&PTNT tỉnh Lào Cai, trong 6 tháng đầu năm 2021, hoạt động XK các mặt hàng nông sản trên địa bàn đạt 671.640 tấn (tăng 28,93%), kim ngạch XK đạt 602,14 triệu USD (tăng 38,03%).

Mở cửa thị trường cho nông sản có thế mạnh

XK nông, lâm, thuỷ sản sang Trung Quốc tăng mạnh, song giao thương với thị trường tỷ dân này hiện cũng đang đối mặt không ít khó khăn, vướng mắc. Ông Lương Trọng Quỳnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cho biết, hiện phía Trung Quốc kiểm hóa 100% lô hàng trái cây của Việt Nam nên thời gian thông quan hàng hóa lâu hơn so với các loại trái cây của nước khác.

Ngoài ra, Trung Quốc liên tục tăng cường áp dụng các tiêu chuẩn về kiểm dịch nguồn gốc, xuất xứ, nhãn mác, đồng thời kiểm soát chặt về tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa, vệ sinh an toàn thực phẩm đối với mặt hàng nông sản, hoa quả, trái cây NK từ Việt Nam.

Trong khi đó, nhiều hoa quả có nhu cầu XK và cũng là thế mạnh của Việt Nam nói chung và của tỉnh Lạng Sơn nói riêng như chanh leo, sầu riêng, na... chưa thuộc danh mục được phép XK sang Trung Quốc.

Thời gian gần đây, phía Trung Quốc tạm thời dừng NK thanh long qua cửa khẩu Hà Khẩu (phía Việt Nam cửa khẩu Lào Cai, tỉnh Lào Cai) và cửa khẩu Thiên Bảo (phía Việt Nam cửa khẩu Thanh Thủy, tỉnh Hà Giang).

Các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, thương nhân XK nông sản, hoa quả cần chú trọng công tác đóng gói bao bì nhãn mác, thực hiện truy xuất nguồn gốc. Ảnh: N.Hiền

Vì vậy, lượng phương tiện vận chuyển thanh long dồn và tăng lên tại cửa khẩu Tân Thanh đến ngày 7/8/2021 là 521 xe (trong tổng số 619 xe nông sản trái cây), khu vực ngoài cửa khẩu tồn 130 xe. Trong khi đó, khi năng lực thông quan trung bình hàng ngày hiện nay qua cửa khẩu Tân Thanh là 100-130 xe.

Từ thực tế nêu trên, ông Quỳnh kiến nghị Bộ NN&PTNT tiếp tục chỉ đạo, đẩy nhanh việc đàm phán, hoàn tất thủ tục mở cửa thị trường cho các mặt hàng nông sản, thủy sản của Việt Nam được XK chính ngạch vào thị trường Trung Quốc.

Đồng thời, khuyến cáo các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, thương nhân XK nông sản, hoa quả chú trọng công tác đóng gói bao bì nhãn mác; thực hiện truy xuất nguồn gốc và ký kết hợp đồng chính thức để XK chính ngạch các mặt hàng trái cây, nông sản sang Trung Quốc.

Tương tự, ông Bùi Văn Khắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, Hải quan Trung Quốc vừa có văn bản áp dụng quy định mới về kiểm soát an toàn thực phẩm, nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa NK có hiệu lực từ ngày 1/1/2022. Khi văn bản có hiệu lực, chắc chắn Trung Quốc sẽ áp dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn về an toàn thực phẩm, nguồn gốc xuất xứ.

“Do vậy, Bộ NN&PTNT cần sớm phổ biến cho các địa phương để hướng dẫn nông dân sản xuất theo tiêu chuẩn, có mã số vùng trồng; doanh nghiệp đáp ứng các quy định của phía bạn về bao bì, nhãn mác, chất lượng”, ông Khắng nhấn mạnh.

Với Lào Cai, đại diện tỉnh cũng kiến nghị Bộ NN&PTNT, các ngành chức năng thường xuyên cập nhật và thông báo tới các thương nhân quy định của phía Trung Quốc về: tem nhãn, truy xuất nguồn gốc, chỉ dẫn vùng trồng, kiểm nghiệm, kiểm dịch, quy cách đóng gói, chất lượng, chủng loại...; hỗ trợ sản xuất nông sản sạch theo các tiêu chuẩn tiên tiến; xây dựng nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa rõ ràng.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến khẳng định thời gian tới Bộ sẽ đẩy mạnh trao đổi trực tuyến với cơ quan đầu mối của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, mở cửa thị trường đối với sầu riêng, khoai lang.

Đẩy nhanh tiến độ đàm phán, mở cửa thị trường đối với các sản phẩm hoa quả ưu tiên của Việt Nam như: bưởi, chanh leo, bơ, na, roi, dừa, thảo quả và dứa; thống nhất với phía Trung Quốc, hoàn thiện hồ sơ để XK tạm thời đối với ớt và khoai lang trong điều kiện dịch bệnh Covid-19 hiện nay.

“Bộ NN&PTNT cũng đang tiếp tục đề nghị Tổng cục Hải quan Trung Quốc cấp phép XK chính ngạch đối với các mặt hàng có tiềm năng lớn như: tôm sú ướp đá, tôm thẻ chân trắng ướp đá, sứa ướp muối, hải sâm khô, cá bống bớp”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến thông tin thêm.