Tái thiết hệ thống công nghệ thông tin ngành Hải quan

	Tập huấn công nghệ thông tin ngành Hải quan năm 2014
	Triển khai 5 dự án công nghệ thông tin ngành Hải quan

Việc tái thiết hệ thống CNTT của ngành Hải quan được đặt ra trước yêu cầu của thực tế, cũng như xu hướng CNTT trong giai đoạn tới. Trong những năm qua, ngành Hải quan luôn là đơn vị đi đầu trong ứng dụng CNTT vào công tác quản lý nhà nước, được Đảng, Nhà nước, Chính phủ và cộng đồng DN ghi nhận, đánh giá cao. Ngành đã xây dựng được một hệ thống CNTT hỗ trợ hầu hết các lĩnh vực nghiệp vụ cơ bản (thủ tục hải quan, nộp thuế, quản lý hàng hóa tự động, cung cấp dịch vụ công trực tuyến, thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia…) phục vụ có hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành; giảm thời gian thông quan đối với hàng hóa XNK, phương tiện vận tải XNC; công khai, minh bạch các hoạt động của cơ quan Hải quan… Song còn một số tồn tại, bất cập cần khắc phục như: Hệ thống CNTT hiện nay mới chỉ đáp ứng được cơ bản các chức năng thu thập số liệu của DN, thiếu các chức năng cảnh báo; chưa tích hợp được với các hệ thống nghiệp vụ khác; tính đồng bộ và thống nhất giữa các hệ thống còn bất cập; việc ứng dụng CNTT chưa áp dụng hết các lĩnh vực quản lý; khả năng dự phòng của hệ thống chưa cao, vấn đề bảo mật hệ thống cần tiếp tục được tăng cường.

Để triển khai, Tổng cục Hải quan đã triệu tập hơn 100 CBCC tại cục hải quan các tỉnh, thành phố để xây dựng bài toán nghiệp vụ (thời gian từ 8-12/4), trên cơ sở đó xây dựng hệ thống CNTT ngành Hải quan đáp ứng yêu cầu quản lý của cơ quan Hải quan. Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành cho biết, tinh thần khi xây dựng hệ thống CNTT trong giai đoạn mới là phải xây dựng mô hình mới tập trung, tự động, đảm bảo công tác quản lý hải quan… Để đảm bảo tiến độ, chất lượng xây dựng Hệ thống CNTT tổng thể, Phó Tổng cục trưởng yêu cầu, các CBCC tham gia làm việc tập trung lần này cần phải tập trung cao độ để xây dựng được bài toán nghiệp vụ tổng thể từ đó đáp ứng các yêu cầu trên.

Việc cấu trúc lại hệ thống CNTT toàn ngành Hải quan là xuất phát từ tình hình thực tế. Theo quyền Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan Âu Anh Tuấn, hiện tại công chức hải quan địa phương phải sử dụng 21 phần mềm khác nhau. Để thông quan được một lô hàng thì công chức hải quan làm thủ tục phải thường xuyên mở khoảng 10 phần mềm. Trong khi đó, hệ thống CNTT hiện nay cũng chưa bao quát được hết các lĩnh vực quản lý của cơ quan Hải quan; các quy định pháp luật có sự thay đổi song hệ thống chưa theo kịp. Vì vậy, hệ thống CNTT ngành Hải quan trong tương lai phải tạo thuận lợi cho công chức thực hiện thủ tục, bổ sung thêm các dấu hiệu cảnh báo để phục vụ việc ra quyết định. “Chẳng hạn, một mặt hàng hiện nay có thể được phân loại nhiều mã, trị giá khác nhau, khi có tình trạng như vậy, hệ thống sẽ đưa ra cảnh báo để hỗ trợ công chức phân tích đưa ra dấu hiệu bất thường; hoặc vấn đề sở hữu trí tuệ thì hệ thống cũng đưa ra cảnh báo để khi kiểm tra lưu ý gì… Tức là các yêu cầu quản lý đưa ra đối với hệ thống CNTT là sẽ hỗ trợ tối đa các việc công chức phải làm, và đảm bảo yêu cầu kiểm soát được tình hình. Đây là hệ thống CNTT kỳ vọng xử lý được tất cả những bất cập CNTT hiện tại cũng như đưa ra phương thức quản lý, công cụ hỗ trợ một cách tốt nhất”-ông Âu Anh Tuấn nhấn mạnh.

Dự kiến, Tổng cục Hải quan sẽ tiến hành nghiên cứu xây dựng bài toán nghiệp vụ theo các chuyên đề quản lý, bao gồm 12 nhóm- tương đương 12 lĩnh vực cốt lõi trong quản lý hải quan (Gồm các nhóm: Thông quan; Gia công, sản xuất xuất khẩu, DN chế xuất; Giám sát hàng hóa XNK, phương tiện XNC đường hàng không; Giám sát hàng hóa XNK, phương tiện XNC đường biển; Giám sát hàng hóa XNK, phương tiện XNC đường bộ, đường thủy nội địa, đường sông; Giám sát hàng hóa XNK, phương tiện XNC đường sắt; Giám sát hàng hóa đưa ra, đưa vào kho, bãi, địa điểm; Hàng bưu chính, chuyển phát nhanh; Hàng quá cảnh, trung chuyển; Hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất; Hàng hóa tạm nhập tái xuất khác; Thủ tục, kiểm tra, giám sát hải quan đối với xăng dầu XNK, tạm nhập tái xuất, chuyển tải sang mạn; xăng dầu cung ứng DN chế xuất, tàu bay, tàu biển; xăng dầu gửi kho ngoại quan, xăng dầu XNK tại cảng phao neo nổi).