"Sức khỏe" 12 đại dự án "đắp chiếu: Nhà máy Thép Việt Trung tìm đường phát triển

	Hoa Kỳ áp thuế cụ thể ra sao với thép Việt?
	Ấn Độ điều tra chống bán phá giá thép Việt
	Hoa Kỳ áp chống lẩn tránh thuế, thép Việt có lao đao?
	Mỹ áp thuế hơn 400% thép Việt: "Nguy cơ kép" của ngành thép

Nhà máy Thép Việt Trung là dự án khả thi có thể được xem xét ra khỏi danh sách dự án thua lỗ thời gian tới.

Chối từ ra khỏi danh sách thua lỗ

Nhà máy Thép Việt Trung thuộc Công ty TNHH Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung (VTM) là một trong 12 dự án thua lỗ khá điển hình của ngành Công Thương. Cũng phải nói rõ thêm rằng, VTM vốn là DN liên doanh giữa Tổng công ty Thép Việt Nam (VnSteel), Công ty TNHH Cổ phần Khoáng sản Lào Cai và Công ty TNHH Khống chế cổ phần gang thép Côn Minh - Trung Quốc (KISC). VnSteel liên doanh với Trung Quốc để khai thác mỏ sắt Quý Xa và Nhà máy Gang thép Lào Cai.

Theo Bộ Công Thương, từ thời điểm 31/12/2016 trở về trước, dự án gặp nhiều khó khăn về thị trường tiêu thụ cả quặng sắt và phôi thép. Từ khi đi vào hoạt động, phần dự án khai thác và tuyển quặng mỏ Quý Xa khai thác đạt công suất thấp hơn nhiều so với công suất được cấp phép. Phần dự án nhà máy gang thép Lào Cai gặp khó khăn về đầu ra sản phẩm do giá phôi thép trên thị trường giảm mạnh và liên tục ghi nhận lỗ qua các năm. Số lỗ lũy kế tính đến hết năm 2016 là hơn 1.000 tỷ đồng.

Điểm đáng chú ý, sang năm 2017, sau rất nhiều nỗ lực của đơn vị và sự hỗ trợ của các bộ, ngành, việc đàm phán sửa đổi, bổ sung Hợp đồng liên doanh, Điều lệ Công ty đã hoàn tất, tạo điều kiện cho Công ty chủ động trong việc mua nguyên liệu chính (than coke), tiêu thụ sản phẩm tinh quặng sắt phù hợp với cơ chế thị trường, góp phần giảm giá thành, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Bên cạnh đó, Công ty đã rà soát, thực hiện quyết liệt một loạt giải pháp cải tiến kỹ thuật, giảm các chỉ tiêu tiêu hao nguyên vật liệu đầu vào, quản trị DN, tổ chức lao động... để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Nhờ vậy, hiệu suất vận hành thiết bị được cải thiện, sản lượng khai thác và chế biến quặng Quý Xa đạt công suất thiết kế; chỉ tiêu tiêu hao quặng, than cốc đều giảm.

Hoạt động sản xuất kinh doanh của dự án trong 2 năm 2017 và 2018 ghi nhận những tín hiệu tích cực khá rõ ràng. Cụ thể, trong năm 2017, tiêu thụ phôi thép đạt 465.596 tấn; tiêu thụ quặng đạt 2.665.750 tấn (độ ẩm 0%); doanh thu đạt 6.458 tỷ đồng; lợi nhuận trước thuế đạt 166,2 tỷ đồng; nộp ngân sách đạt 838,01 tỷ đồng. Năm 2018, nhà máy gang thép Lào Cai đã vận hành vượt 13% công suất thiết kế; sản lượng sản xuất phôi thép đạt 563.846 tấn; sản lượng khai thác quặng sắt đạt 2.293.410,45 tấn (độ ẩm 0%); doanh thu đạt 7.324 tỷ đồng; lợi nhuận trước thuế đạt 456,8 tỷ đồng (số liệu trước kiểm toán); nộp ngân sách nhà nước 1.290 tỷ đồng.

Trước tình hình hoạt động kinh doanh khởi sắc này, tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo của Chính phủ xử lý 12 dự án, nhà máy yếu kém, thua lỗ kéo dài của ngành Công Thương do Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì cuối tháng 3 vừa qua, phương án xem xét đưa Nhà máy Thép Việt Trung ra khỏi danh sách dự án thua lỗ đã được đưa ra. Tuy nhiên, Tổng giám đốc VnSteel Nguyễn Đình Phúc đã xin rút đề nghị xin ra khỏi danh sách, muốn đợi chờ thêm nếu tình hình khả quan sẽ kiến nghị. Ông Phúc nêu rõ: “Thời gian trước, do DN nợ nhiều loại thuế nên mới đây sau khi Kiểm toán Nhà nước vào cuộc, Kiểm toán đề nghị chúng tôi nộp một số khoản khiến lợi nhuận sau kiểm toán giảm. Bên cạnh đó, trong quý I/2019, thị trường đang đi xuống khiến DN chưa có lãi”.

Thúc đẩy chuyển sang công ty cổ phần

Chia sẻ về tình hình thực hiện Đề án xử lý các tồn tại, yếu kém của mốt số dự án, DN chậm tiến độ, kém hiệu quả ngành Công Thương hôm 9/7, ông Dương Duy Hưng-Vụ trưởng Vụ Kế hoạch (Bộ Công Thương) cho biết: Thời gian qua, Bộ Tư pháp đã tích cực hỗ trợ pháp lý, tư vấn, hướng dẫn cho ý kiến đối với các Tập đoàn, Tổng công ty và DN về các vấn đề liên quan đến tranh chấp, tồn tại, vướng mắc với các nhà thầu tại các hợp đồng tổng thầu (EPC), hợp đồng liên doanh với các đối tác tại một số dự án, trong đó có trường hợp của Dự án Nhà máy Thép Việt Trung. Bộ Tư pháp cũng đã có báo cáo trình Thủ tướng Chính phủ về rà soát tồn tại, vướng mắc pháp lý các hợp đồng EPC, quyết toán và xử lý tài sản tại các dự án, DN.

Từ góc độ VnSteel, Tổng công ty đã hỗ trợ tư vấn pháp lý và chỉ đạo đại diện phần vốn của Tổng công ty tại các dự án chủ động tham gia đàm phán và giải quyết các vướng mắc, tranh chấp có liên quan của dự án. Qua đó, tới nay đã hoàn thành việc sửa đổi và ký Hợp đồng liên doanh, Điều lệ của Công ty VTM và quy định đề cử chức danh Tổng giám đốc dự án; chỉ đạo và hỗ trợ các dự án làm việc với các ngân hàng và tổ chức tín dụng đề nghị cơ cấu nợ, giãn nợ, giảm lãi suất đối với các dự án. Đến nay, Nhà máy Thép Việt Trung đã ký được với VietinBank về việc cấp giới hạn tín dụng năm 2019 với hạn mức giải ngân tối đa là 1.600 tỷ đồng.

Bộ Công Thương nêu rõ: Vấn đề nổi bật của Dự án Nhà máy Thép Việt Trung hiện tại là Dự án này chưa hoàn thành được dây chuyền cán thép 500 nghìn tấn/năm theo phương án ban đầu đề ra do khó khăn về huy động vốn và thị trường chưa thuận lợi. Thời gian tới, hướng xử lý chủ yếu được đặt ra đối với Dự án này là xem xét việc Công ty VTM chuyển đổi thành công ty cổ phần, kêu gọi thêm các nhà đầu tư để thực hiện đầu tư dây chuyền cán thép và phát triển Công ty.