Sửa quy định về hoá đơn điện tử theo hướng phù hợp nhất với thực tế tình hình của doanh nghiệp

Quang cảnh hội thảo.

Sửa Nghị định 123 nhận được sự hoan nghênh của cộng đồng DN

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký kiêm Trưởng ban pháp chế VCCI cho biết, theo thống kê, hiện nay có 1 triệu DN và hộ kinh doanh đang chuyển sang sử dụng hoá đơn điện tử (HĐĐT). Đây là nỗ lực lớn của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế trong hành trình chuyển đổi từ hóa đơn giấy sang HĐĐT và được cộng đồng DN đánh giá rất cao.

“Điểm nổi bật và quan trọng nhất của Nghị định 123 là chuyển đổi mạnh mẽ từ hóa đơn giấy sang HĐĐT. Tuy nhiên, quá trình thực hiện Nghị định 123 cũng phát sinh một số khó khăn, vướng mắc, đặc biệt, tình trạng mua bán, gian lận hóa đơn giả. Cơ quan Thuế đã rất nỗ lực kiểm soát vấn đề này thông qua việc áp dụng AI, tuy nhiên vẫn cần thời gian để AI phát huy hiệu quả”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Cho rằng việc sửa đổi Nghị định 123 là cần thiết, song phải đảm bảo thuận tiện ít tốn thời gian, công sức của DN, đại diện VCCI nhấn mạnh việc sửa đổi bổ sung các quy định tại Nghị định 123 cần sự chung tay của cả cơ quan quản lý nhà nước và sự chủ động rà soát, góp ý các quy định của cộng đồng DN để kịp thời phản ánh, điều chỉnh.

Ông Tuấn khẳng định việc đề xuất sửa đổi Nghị định 123 chắc chắn nhận được sự hoan nghênh của cộng đồng DN, đây là dịp cơ quan quản lý sẽ lắng nghe để giải quyết vướng mắc trong quá trình thực hiện HĐĐT.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế nhấn mạnh, đối với ngành tài chính, việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính là cực kỳ quan trọng góp phần thực hiện chính phủ điện tử, trong đó cơ sở dữ liệu quốc gia về HĐĐT được đánh giá là nền tảng cơ bản của cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính.

Thực hiện Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, căn cứ Quyết định số 936/QĐ-TTg ngày 26/7/2019 của Thủ tướng Chính phủ Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 123/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 quy định về hóa đơn, chứng từ với mục tiêu là áp dụng HĐĐT đối với các DN, tổ chức, hộ cá nhân kinh doanh từ ngày 1/7/2022, khuyến khích cơ quan, tổ chức, cá nhân đáp ứng điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin áp dụng quy định về HĐĐT trước ngày 1/7/2022.

Kết quả đến nay đã có 100% DN, tổ chức (851.372 đơn vị) và 100% hộ, cá nhân kinh doanh (65.576 hộ, cá nhân kinh doanh) theo phương pháp kê khai tại 63 tỉnh, TP đã chuyển đổi sang sử dụng HĐĐT theo Nghị định 123.

Lũy kế đến 24h ngày 30/9/2023, cả nước đã có tổng số 5,3 tỷ HĐĐT đã được tiếp nhận và xử lý. Đồng thời đến nay tổng số cơ sở kinh doanh đã đăng ký thành công áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền là 33,470 CSKD, số lượng hóa đơn sử dụng là 33,2 triệu hóa đơn.

“Việc sử dụng HĐĐT trên cả nước đã góp phần hỗ trợ cơ quan thuế trong việc quản lý rủi ro, quản lý thuế, thực hiện kết nối, chia sẻ và cung cấp dữ liệu HĐĐT cho các cơ quan khác của nhà nước. Dữ liệu HĐĐT là nền tảng quan trọng để quản lý thuế hiệu quả, là động lực cho công cuộc chuyển đổi số của ngành thuế nói riêng và góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong DN và của xã hội nói chung. Trong khi đó, các DN, hộ kinh doanh, việc áp dụng HĐĐT góp phần làm giảm chi phí quản lý, sử dụng hóa đơn, giúp nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm thiểu nhiều rủi ro so với sử dụng hóa đơn giấy”, ông Minh nhấn mạnh.

Luôn đồng hành cùng các DN trong quá trình triển khai áp dụng HĐĐT

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết, Nghị định 123 cũng bộc lộ một số vướng mắc cần được sửa đổi, bổ sung.

Do vậy, Tổng cục Thuế mong muốn cộng đồng DN có ý kiến tham gia vào các nội dung dự thảo, nhất là các nội dung liên quan nguyên tắc lập hóa đơn, thời điểm lập hóa đơn, nội dung hóa đơn, xử lý hóa đơn lập sai, quy định liên quan chứng từ khấu trừ thuế TNCN điện tử… để việc sửa đổi phù hợp nhất với thực tế tình hình của DN. Qua đó một mặt góp phần cải cách thủ tục hành chính, mặt khác quy định minh bạch, tạo thuận lợi nhất cho người nộp thuế.

Lãnh đạo Tổng cục Thuế khẳng định sẽ luôn đồng hành cùng các DN trong quá trình triển khai áp dụng HĐĐT, đảm bảo DN thu được lợi ích tối đa, hạn chế các gian lận về hóa đơn. Qua đó, cùng chung tay xây dựng Chính phủ điện tử góp phần phát triển kinh tế xã hội.

Tại hội thảo, bà Phạm Thị Minh Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Tổng cục Thuế) làm rõ hơn về những nội dung sửa đổi tại Nghị định 123. Theo đó, dự thảo tập trung sửa đổi, bổ sung 6 nhóm vấn đề chính như: sửa đổi, bổ sung các quy định về nguyên tắc lập hóa đơn, thời điểm lập hóa đơn, nội dung hóa đơn, xử lý hóa đơn lập sai nhằm quy định minh bạch, tạo thuận lợi cho người nộp thuế thực hiện; bổ sung giải pháp nhằm phòng ngừa, hạn chế gian lận khi DN đăng ký sử dụng hóa đơn và trong quá trình sử dụng HĐĐT; hoàn thiện các quy định liên quan đến quản lý, sử dụng biên lai, chứng từ điện tử; bổ sung quy định về trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ HĐĐT; trách nhiệm của cán bộ thuế trong trường hợp đã thực hiện đầy đủ nhiệm vụ quy định; hoàn thiện quy định về tra cứu, cung cấp sử dụng thông tin HĐĐT; hoàn thiện các biểu mẫu theo hướng đơn giản, minh bạch, dễ hiểu.

Đóng góp ý kiến tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn Thuế cho biết, thực tế cho thấy, các DN đều nhận thấy tính hữu ích của HĐĐT, đây thực sự là dấu mốc chuyển đổi số của ngành Thuế, đồng thời khẳng định việc sửa đổi Nghị định 123 là cần thiết.

Cũng theo đại diện Hội Tư vấn Thuế, một trong những nội dung nhận được sự quan tâm của DN đó là quy định về thời điểm lập hóa đơn trong trường hợp hàng hóa trả lại. Đây là vấn đề ất nhiều DN đang gặp vướng mắc, vì vậy dự thảo cần phải có quy định rõ hơn nữa; đồng thời bổ sung thêm nội dung về việc thực hiện nộp thuế trên công thông tin điện tử của Tổng cục Thuế với nhà đầu tư nước ngoài.

Góp ý cho việc sửa đổi Nghị định 123, Công ty CP MISA đề cập đến quy định tại Khoản 5, Điều 1 (sửa đổi bổ sung khoản 4, Điều 9 Nghị định 123/2020/NĐ-CP): “Đối với kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi có sử dụng phần mềm tính tiền theo quy định của pháp luật: tại thời điểm kết thúc chuyến đi, doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi có sử dụng phần mềm tính tiền thực hiện lập hóa đơn điện tử theo quy định và gửi dữ liệu về cơ quan thuế. Các thông tin trên hóa đơn gồm: tên đơn vị kinh doanh vận tải, biển kiểm soát xe, cự ly chuyến đi (tính theo km) và tổng số tiền hành khách phải trả”.

Theo MISA, việc quy định gửi dữ liệu hóa đơn taxi về cơ quan thuế sau mỗi chuyến đi mang tính chất quy định chặt chẽ hơn quy định gửi dữ liệu hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền về cơ quan thuế trong ngày, có thể dẫn đến một số khó khăn trong quá trình thực hiện thực tế (ví dụ như chi phí nâng cấp phần mềm của các hãng taxi tăng lên, tài xế taxi quên/gặp khó khăn về thao tác thực hiện dẫn đến tắc đường…) từ đó đơn vị có thể bị phạt do chuyển dữ liệu sai thời điểm.

Bên cạnh việc chuyển dữ liệu hóa đơn taxi như trên, đại bộ phận các đơn vị sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền cũng gặp nhiều khó khăn khi triển khai chuyển dữ liệu đến cơ quan thuế đúng hạn (ví dụ nhà hàng, siêu thị hoạt động đến đêm muộn hoặc kinh doanh vào ngày lễ, tết,..). Xuất phát từ thực tế này, đơn vị đề nghị cơ quan quản lý xem xét thay đổi quy định về mặt thời gian chuyển dữ liệu đến cơ quan thuế của hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nói chung và việc chuyển dữ liệu hóa đơn taxi nói riêng để tạo thuận lợi cho người nộp thuế trong quá trình thực hiện.

Theo đó, MISA đề xuất bỏ cụm từ “tại thời điểm kết thúc chuyến đi” tại dự thảo, đồng thời đề xuất quy định cụ thể về thời hạn chuyển dữ liệu hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đến cơ quan thuế là chậm nhất 1 ngày sau ngày lập hóa đơn.