Quốc hội: Cần giải quyết tốt vấn đề an sinh xã hội

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh giải đáp các thắc mắc về tháo gỡ thuế cho doanh nghiệp và người dân.

Chính sách an sinh xã hội còn dàn trải

Hầu hết các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đồng tình cho rằng, trong 6 tháng đầu năm các chính sách an sinh xã hội đã được Chính phủ tích cực quan tâm. Tuy nhiên, do tình hình kinh tế gặp nhiều khó khăn, lạm phát tăng cao, đặc biệt chỉ số giá tiêu dùng tăng mạnh, nên đời sống của nhân dân gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt công nhân làm việc trong các khu công nghiệp, người nông dân và đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhiều ĐB cho rằng, do chính sách an sinh xã hội còn dàn trải, hiệu quả chưa bền vững nên tỷ lệ các hộ nghèo đã thoát nghèo lại rơi vào cận nghèo và tái nghèo cao.

Đồng quan điểm này, ĐB Hoàng Đăng Quang (Quảng Bình) nêu, người nghèo có thu nhập thấp hiện nay cuộc sống đang rất khó khăn, nếu không có giải pháp hỗ thì hộ nghèo, hộ cận nghèo sẽ tăng lên.

Phân tích nguyên nhân và yêu cầu trong thời gian tới Chính phủ cần có những giải pháp phù hợp, kịp thời, đúng đối tượng để bảo đảm an sinh xã hội, ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho rằng, trong 6 tháng cuối năm, Chính phủ cần xem xét, giảm lộ trình tăng điện, giá xăng dầu và một số mặt hàng thiết yếu để giảm bớt áp lực tăng giá cho người dân. Lạm phát, giá cả tăng cao khiến cho cuộc sống của người lao động, đặc biệt là người nghèo ở vùng sâu, vùng xa ngày càng trở nên khó khăn hơn.

Các ĐB trong phiên họp chiều 5-8 (Ảnh: Đức Anh)

ĐB Nguyễn Văn Tiên (Tiền Giang) nhất trí với Chính phủ về những nguyên nhân và giải pháp kiềm chế lạm phát từ nay đến cuối năm, nhưng ĐB đề nghị Chính phủ cần xác định rõ ràng các nguyên nhân để xã hội, người dân chia sẻ với Chính phủ và cùng cộng đồng trách nhiệm trong giải quyết an sinh xã hội.

Giải pháp cho 6 tháng cuối năm, nhiều ĐB đề nghị cần quan tâm hơn nữa đến việc tổ chức thực hiện các đề án: Đề án 167 của Chính phủ về hỗ trợ nhà ở cho người nghèo; Đề án Đào tạo nghề cho 1 triệu nông dân; Đề án 1816 về đưa chuyên gia y tế tuyến trên về hỗ trợ tuyến dưới; Đề án an toàn vệ sinh thực phẩm...

Doanh nghiệp gặp khó

Nhiều ĐB cho rằng, chính sách tiền tệ chặt chẽ như hiện nay đã khiến nhiều doanh nghiệp (DN) gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, đặc biệt là DN vừa và nhỏ, DN hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Các ĐB kiến nghị chỉ nên coi đây là giải pháp tình thế nhằm đạt mục tiêu kiềm chế lạm phát, về lâu dài không nên áp dụng chính sách này. Đồng thời, cần có sự kết hợp hài hòa giữa chính sách tiền tệ và chính sách đầu tư công.

ĐB Hoàng Đăng Quang (Quảng Bình) nhấn mạnh thêm: “Chưa có lúc nào DN khó tiếp cận vốn như hiện nay. DN tiếp cận vốn khó khăn, sẽ tác động tăng trưởng kinh tế, khiến tăng trưởng kinh tế chững lại và thấp hơn so với cùng kỳ 2010. Giải pháp tháo gỡ khó khăn về thuế cho DN và người dân của Chính phủ mới chỉ là giải pháp tình thế, chưa thể triệt để, Chính phủ phải tính đến giải pháp có tầm chiến lược hơn”.

Các ĐB Bùi Đức Thụ (Lai Châu), Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước), Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho rằng, việc thắt chặt chi tiêu, điều chỉnh dư nợ tín dụng khiến nhiều DN khó khăn, dẫn đến người lao động mất việc làm tăng lên. Lãi suất có thời điểm lên tới 23,24%/năm khiến nhiều DN thua lỗ dẫn đến nguy cơ nợ xấu của ngân hàng tăng.

Các ĐB đề nghị cần có chính sách tín dụng ưu tiên đối với nông dân, nông nghiệp và khu vực nông thôn; thắt chặt cho vay đầu tư bất động sản, những dự án chưa phù hợp, hiệu quả; ổn định lãi suất tín dụng, điều chỉnh tăng trưởng tín dụng ở mức độ hợp lý; tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động của ngân hàng thương mại và xử lý kịp thời, nghiêm minh các sai phạm, nhất là vi phạm về trần lãi suất.

Ngoài ra, có ý kiến cho rằng việc sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của DN Nhà nước cần phải được xác định là nhiệm vụ lâu dài, không chỉ là giải pháp chủ yếu cho 6 tháng cuối năm 2011. Chính phủ cần đưa ra các giải pháp tháo gỡ khó khăn, có chính sách phù hợp và không nên thắt chặt tín dụng đối với DN vừa và nhỏ, đặc biệt là các DN sử dụng nhiều lao động để vừa thúc đẩy sản xuất kinh doanh, vừa bảo đảm giải quyết vấn đề an sinh xã hội.

Nhập siêu và ý thức cộng đồng

Trong 2 phiên họp, có nhiều ý kiến của các ĐBQH đề cập đến vấn đề nhập siêu. Có ý kiến cho rằng, nhập siêu 6 tháng đầu năm giảm nhưng chưa bền vững vì việc giảm nhập siêu là do giá một số mặt hàng xuất khẩu (XK) và XK vàng tăng cao; cơ cấu hàng hóa nhập khẩu (NK) còn chưa hợp lý, vẫn nhập nhiều hàng xa xỉ và hàng tiêu dùng Trung Quốc trong khi những mặt hàng này Việt Nam đã sản xuất được. Việc XK nguyên liệu, khoáng sản thô chưa có biện pháp hạn chế, khắc phục.

Về những giải pháp cho 6 tháng cuối năm, nhiều ĐB cho rằng, cần phân tích rõ nguyên nhân và đưa ra biện pháp đồng bộ để cân đối XNK, giảm nhập siêu về mức thấp nhất. Tăng giá trị XK theo hướng tăng cường XK có giá trị gia tăng cao, giảm tỷ trọng gia công. Có biện pháp siết chặt việc NK một số mặt hàng trong nước đã đáp ứng đủ và một số mặt hàng xa xỉ.

Giải đáp những thắc mắc trên, ĐB Vũ Huy Hoàng (Lạng Sơn)- Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, vấn đề XNK, nhập siêu, nhiều năm nay luôn là mối quan tâm lớn của Chính phủ trong chỉ đạo điều hành để khắc phục tình trạng này. Do đặc thù của nước ta đang đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nhiều công trình hạ tầng, năng lượng, hóa chất, giao thông trong điều kiện chúng ta chưa sản xuất được và sản xuất chưa đủ, kể cả nguyên vật liệu cho sản xuất hàng chế biến XK cho nên việc NK là cần thiết.

“Trong cơ cấu NK có đến 93% là máy móc, nguyên vật liệu, hàng tiêu dùng chưa đến 7%. Bên cạnh đó có thực trạng tâm lý trong một bộ phận người tiêu dùng ưa chuộng hàng ngoại, ô tô sang nhất, điện thoại sang nhất đều có ở Việt Nam. Đây cũng là nguyên nhân khiến nhập siêu tăng cao”, Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.

Bộ trưởng cho biết, chỉ tiêu nhập siêu của QH đề ra 18%, Chính phủ đạt mục tiêu phấn đấu 16% và trong 7 tháng đầu năm đạt 12,9%. Như vậy bước đầu chúng ta thực hiện đã có kết quả. Để hạn chế nhập siêu, sẽ đẩy mạnh sản xuất trong nước, phát triển của các khu công nghiệp phụ trợ.

Kết luận 2 buổi thảo luận, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, các ý kiến của các ĐBQH sâu sắc, tâm huyết, thẳng thắn, trách nhiệm với Báo cáo về tình hình kinh tế- xã hội 6 tháng đầu năm và giải pháp cho 6 tháng cuối năm của Chính phủ.

Các ĐB đã đề xuất, kiến nghị về chỉ đạo điều hành, thống nhất nhận định trong điều kiện kinh tế thế giới không thuận lợi nhưng Chính phủ, cộng đồng DN và người dân đã nỗ lực thực hiện các chủ trương, nghị quyết nên tình hình đã có chuyển biến nhất định. Ủy ban Thường vụ QH sẽ chỉ đạo đoàn thư ký kỳ họp để gửi đến Chính phủ và các cơ quan hữu quan. QH đề nghị các ĐBQH, các đoàn ĐB phối hợp với Chính phủ và địa phương tích cực triển khai thắng lợi các biện pháp trong 6 tháng cuối năm 2011.

Minh Anh