Facebook Twitter youtube Tiktok
Kỷ niệm 10 năm thành lập Cục Quản lý rủi ro (7/6/2011-7/6/2021):

Quản lý rủi ro là xu thế tất yếu của quản lý hải quan hiện đại

(HQ Online) - Công tác quản lý rủi ro (QLRR) ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả kiểm soát hải quan, năng lực quản lý Nhà nước của cơ quan Hải quan, góp phần tạo thuận lợi thương mại, rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa. Nhân dịp kỷ niệm 10 năm thành lập Cục Quản lý rủi ro (Tổng cục Hải quan), Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro Nguyễn Nhất Kha đã trả lời phỏng vấn Tạp chí Hải quan.
Sẽ đánh giá mức độ rủi ro của người nộp thuế tự động, định kỳ
Áp dụng đầy đủ nguyên tắc quản lý rủi ro trong mô hình kiểm tra chuyên ngành mới
Hải quan áp dụng toàn diện quản lý rủi ro
Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro Nguyễn Nhất Kha
Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro Nguyễn Nhất Kha

Ông có thể cho biết những thành tựu quan trọng công tác quản lý rủi ro đã đạt được đối với sự phát triển của ngành Hải quan, nhất là trong bối cảnh kim ngạch xuất nhập khẩu tăng cao theo từng năm?

Có thể khẳng định QLRR là xu thế tất yếu của quản lý hải quan hiện đại. Cơ chế này đã được cơ quan Hải quan của nhiều nước trên thế giới áp dụng như Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc...

Đặc biệt trong bối cảnh thương mại quốc tế phát triển mạnh mẽ, giá trị xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam cũng tăng lên nhanh chóng trong thời gian qua. Năm 2020, tổng kim ngạch XNK hàng hóa của Việt Nam đã đạt hơn 540 tỷ USD. Công tác QLRR ngày càng chứng tỏ được vai trò là phương tiện hữu hiệu của cơ quan Hải quan trong thực hiện “mục tiêu kép” vừa tạo thuận lợi cho hàng hóa XNK, hành khách XNC hợp pháp vừa đảm bảo kiểm soát, phát hiện các trường hợp gian lận và vi phạm trong lĩnh vực hải quan, đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Một trong những thành quả quan trọng của công tác QLRR trong sự phát triển của ngành Hải quan đó là công tác phân luồng quyết định kiểm tra trong thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK ngày càng hoàn thiện, tỉ lệ phân luồng vượt chỉ tiêu đề ra tại Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2020. Bằng việc áp dụng quản lý rủi ro kết hợp với chuyển đổi từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm", ngành Hải quan đã tạo ra sự thay đổi căn bản trong phương thức quản lý hải quan, từ thủ công sang tự động hóa dựa trên đánh giá rủi ro; qua đó làm giảm đáng kể tỉ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa, góp phần đơn giản hoá thủ tục hải quan, giảm thời gian thông quan, tiết kiệm nguồn lực cho cả cơ quan Hải quan và doanh nghiệp, giảm chi phí của doanh nghiệp trong quá trình thông quan hàng hóa XNK. Cùng với đó, quá trình phân luồng được thực hiện hoàn toàn tự động, giảm sự can thiệp của công chức Hải quan trong hoạt động quản lý hải quan và giảm thiểu sự tiếp xúc giữa doanh nghiệp với cơ quan Hải quan.

Năm 2011, tỉ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa 12,62%, đến năm 2014 là 9,68%, năm 2020 giảm còn 4,91%.

Hiện hệ thống nghiệp vụ QLRR được xây dựng khá hoàn chỉnh cả về hành lang pháp lý và hệ thống quy trình, biện pháp nghiệp vụ QLRR, quản lý tuân thủ, tạo cơ sở cho việc áp dụng QLRR, quản lý tuân thủ trong các hoạt động nghiệp vụ hải quan.

Ngành Hải quan đã tổ chức đánh giá tuân thủ và xếp hạng rủi ro đối gần 150.000 doanh nghiệp XNK; hàng năm tiến hành thu thập, cập nhật thông tin hàng chục nghìn hồ sơ doanh nghiệp, phân loại và chuyển giao danh sách khoảng 500 doanh nghiệp để lựa chọn kiểm tra sau thông quan để đánh giá tuân thủ.

Đặc biệt, ngành Hải quan đã chủ động kiểm soát, ngăn ngừa, phát hiện các vi phạm, buôn lậu, gian lận thương mại trong lĩnh vực hải quan bằng việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật nghiệp vụ QLRR như: thiết lập tiêu chí phân luồng kiểm tra, xây dựng hồ sơ rủi ro, hồ sơ doanh nghiệp trọng điểm, triển khai kế hoạch, chuyên đề kiểm soát rủi ro, xác định trọng điểm, tăng cường lựa chọn kiểm tra không xâm nhập bằng máy soi container, cung cấp thông tin giám sát trực tuyến..., góp phần chống thất thoát ngân sách nhà nước. Theo số liệu thống kê, từ năm 2014 đến năm 2020 số vụ việc phát hiện vi phạm tăng từ 12.337 vụ lên 16.725 vụ. Điều này cho thấy công tác QLRR có hiệu quả cả trên khía cạnh tạo thuận lợi thương mại và khía cạnh kiểm soát.

Hiện nay, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đang nỗ lực triển khai Đề án cải cách kiểm tra chuyên ngành tại cửa khẩu theo tinh thần Quyết định 38/QĐ-TTg. Việc áp dụng QLRR trong hoạt động XNK sẽ mang lại lợi ích nào cho cơ quan quản lý và doanh nghiệp, thưa ông?

Để triển khai áp dụng QLRR trong kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm theo tinh thần cải cách của Đề án tại Quyết định 38/QĐ-TTg, thời gian tới, ngành Hải quan cũng như các bộ, ngành sẽ thực hiện đánh giá tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa thuộc diện kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm. Thông qua hoạt động này, cơ quan kiểm tra nhận diện được nhà nhập khẩu nào tuân thủ tốt pháp luật, nhà nhập khẩu nào thường xuyên vi phạm pháp luật, có rủi ro cao trong nhập khẩu hàng thuộc diện kiểm tra chuyên ngành, từ đó tạo thuận lợi hoặc tăng cường kiểm tra đối với các nhà nhập khẩu theo các mức độ rủi ro khác nhau.

Mặt khác, đánh giá, phân loại mức độ rủi ro đối với hàng hóa theo tiêu chí đối với nhà xuất khẩu, nhà sản xuất ở nước ngoài để phân loại mức độ rủi ro đối với hàng hóa...

Nguyên tắc QLRR được thực hiện sâu rộng và thực chất góp phần phân loại mức độ rủi ro, làm cơ sở bố trí, sắp xếp nguồn lực hợp lý để kiểm tra. Cơ quan kiểm tra sẽ tập trung nguồn lực để kiểm tra, kiểm soát đối với hàng hóa có rủi ro cao của doanh nghiệp không tuân thủ pháp luật, những lô hàng rủi ro cao có khả năng vi phạm.

Để tạo thuận lợi thông quan nhanh hàng hóa, chủ động ngăn ngừa, phát hiện buôn lậu, gian lận thương mại, ngành Hải quan đã đẩy mạnh việc nâng cao hiệu suất, hiệu quả sử dụng hệ thống máy soi container. Ông có thể cho biết một số kết quả và thách thức của hoạt động này đặt trong Chiến lược phát triển Hải quan giai đoạn 2021-2030?

Thời gian qua, Cục QLRR và cục hải quan các tỉnh, thành phố đã tập trung nguồn lực và quyết liệt áp dụng đồng bộ hàng loạt các biện pháp để triển khai công tác soi chiếu theo hướng toàn diện, thống nhất, đi vào chiều sâu tại ba cấp gồm: cấp Tổng cục Hải quan, cấp cục hải quan tỉnh, thành phố và cấp chi cục. Theo đó, đẩy mạnh ứng dụng máy soi container trong công tác quản lý hải quan, đặc biệt chú trọng phân tích đánh giá rủi ro, tăng cường lựa chọn soi chiếu các lô hàng trong quá trình xếp dỡ tại cảng, kho, bãi, khu vực cửa khẩu nhập...

Quá trình triển khai cho thấy hiệu suất, hiệu quả công tác soi chiếu đã từng bước được nâng cao. So với cùng kỳ 5 tháng đầu năm 2020, tổng số lượng container đã soi chiếu trong 5 tháng đầu năm 2021 cao hơn gấp 1,9 lần (trung bình đạt khoảng 570 cont/ngày); lượng cont nghi vấn tăng cao gấp 4,1 lần, số lượng cont vi phạm tăng gấp 1,7 lần (với khoảng 200 cont vi phạm). Trong đó, lực lượng Hải quan phát hiện nhiều vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa không khai báo, khai sai chủng loại...; container quá cảnh soi chiếu nghi vấn, kiểm tra thực tế phát hiện nhiều thùng hàng tiêu dùng được gom lại có ghi địa chỉ, tên người nhận tại Việt Nam và nhiều trường hợp sửa đổi, bổ sung tờ khai... dẫn đến tăng trị giá tính thuế, tăng tiền thuế phải nộp.

Trong tiến trình phát triển, hiện đại hoá hải quan đến năm 2030 sẽ có những cải cách mạnh mẽ thông qua phát triển ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường các trang thiết bị như hệ thống máy soi container phục vụ công tác quản lý hải quan. Điều này càng khẳng định việc chú trọng nâng cao hiệu suất, hiệu quả công tác lựa chọn, kiểm tra hàng hóa bằng máy soi là hướng đi đúng đắn.

Để công tác này ngày càng đạt chất lượng, hiệu quả, cơ quan Hải quan cần giải quyết một số các khó khăn, thách thức không nhỏ như khẩn trương hoàn thiện các văn bản quy định liên quan nhằm thiết lập hành lang pháp lý minh bạch, nhất quán; kiện toàn đội ngũ công chức chuyên nghiệp đủ năng lực thực thi; hoàn thiện, nâng cấp hệ thống thông tin đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ…

Xin cảm ơn ông!

Quang Hùng (thực hiện)

Tin liên quan

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Ngày 27/6, Cục Hải quan tổ chức Hội nghị điển hình tiên tiến giai đoạn 2021-2025. Tham dự Hội nghị có ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Trưởng ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương và đại diện các tập thể, cá nhân tiêu biểu trong phong trào thi đua và công tác khen thưởng giai đoạn 2021 – 2025.
Thứ trưởng Bùi Văn Khắng: Phải khẳng định được vai trò lực lượng Hải quan trên mặt trận chống buôn lậu

Thứ trưởng Bùi Văn Khắng: Phải khẳng định được vai trò lực lượng Hải quan trên mặt trận chống buôn lậu

Đây là một trong các chỉ đạo quan trọng của Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 của Cục Hải quan, ngày 27/6.
Cục Hải quan tập trung chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ theo Nghị quyết 57

Cục Hải quan tập trung chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ theo Nghị quyết 57

Ngày 27/6, Cục Hải quan tổ chức Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025. Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng dự và phát biểu chỉ đạo.
Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Cục Hải quan vừa có thông báo tạm dừng tiếp nhận khai hải quan để triển khai hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng cơ cấu tổ chức bộ máy mới.
Hải quan Ninh Thuận sớm hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN

Hải quan Ninh Thuận sớm hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN

Chủ động hỗ trợ, tạo thuận lợi thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK), trong nửa đầu năm 2025, Hải quan Ninh Thuận (Chi cục Hải quan khu vực XIII) đã sớm hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước.
Chi cục Hải quan khu vực X thu nộp ngân sách hơn 10.000 tỷ đồng trong 6 tháng

Chi cục Hải quan khu vực X thu nộp ngân sách hơn 10.000 tỷ đồng trong 6 tháng

Từ đầu năm đến ngày 15/6/2025, tổng số thu nộp NSNN toàn Chi cục Hải quan khu vực X là 10.816,06 tỷ đồng, đạt 49,5% chỉ tiêu Pháp lệnh do Thủ tướng Chính phủ giao (21.850 tỷ đồng).
Hải quan Khu vực II triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW: Đồng bộ về công nghệ - quy trình - con người

Hải quan Khu vực II triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW: Đồng bộ về công nghệ - quy trình - con người

Với việc cụ thể hóa các chủ trương lớn về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cùng với sự quyết liệt triển khai đồng bộ, chuyên nghiệp, Chi cục Hải quan khu vực II quyết tâm thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW.
Hải quan khu vực VI tổ chức thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ nhất

Hải quan khu vực VI tổ chức thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ nhất

Ngày 25/6/2025, Đại hội đại biểu Đảng bộ Hải quan khu vực VI lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030 được tổ chức thành công với sự tham gia của 168 đại biểu ưu tú được bầu từ 16 chi bộ thuộc Đảng bộ.
Số hóa hướng đến minh bạch trong kiểm tra trị giá hải quan

Số hóa hướng đến minh bạch trong kiểm tra trị giá hải quan

Nhằm hướng tới minh bạch trong kiểm tra trị giá hải quan và hỗ trợ DN tuân thủ, giảm chi phí thời gian, nhưng cũng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, cơ quan Hải quan đang tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý, cập nhật dữ liệu giá, số hóa toàn diện các quy trình nghiệp vụ.
Quốc hội chính thức thông qua Luật Hải quan sửa đổi

Quốc hội chính thức thông qua Luật Hải quan sửa đổi

Ngày 25/6, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP); Luật Hải quan; Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT); Luật Thuế xuất khẩu (XK), thuế nhập khẩu (NK); Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công (Luật sửa 8 luật). Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.
Nhiều mặt hàng tăng thu qua Hải quan khu vực IX

Nhiều mặt hàng tăng thu qua Hải quan khu vực IX

Tính đến 15/5/2025, Chi cục Hải quan khu vực IX thu ngân sách đạt 1.768,322 tỷ đồng, bằng 49,1% chỉ tiêu giao (3.600 tỷ đồng), tăng 31,3% so với cùng kỳ năm 2024.
Đảng bộ Hải quan khu vực III lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đơn vị chính quy, hiện đại

Đảng bộ Hải quan khu vực III lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đơn vị chính quy, hiện đại

Xây dựng Chi cục Hải quan khu vực III chính quy, hiện đại là một trong các nhiệm vụ trọng tâm được Đảng bộ Chi cục đặt ra trong nhiệm kỳ 2025-2030.
Hải quan khu vực III bàn giao ô tô cứu thương cho Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp

Hải quan khu vực III bàn giao ô tô cứu thương cho Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp

Ngày 24/6, Chi cục Hải quan khu vực III tổ chức bàn giao 1 ô tô cứu thương cho Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp, Hải Phòng.
Hải quan khu vực XIX: Kim ngạch xuất nhập khẩu giữ đà tăng trưởng ổn định

Hải quan khu vực XIX: Kim ngạch xuất nhập khẩu giữ đà tăng trưởng ổn định

Hoạt động xuất nhập khẩu tại Chi cục Hải quan khu vực XIX trong 6 tháng đầu năm 2025 ghi nhận đà tăng trưởng ổn định và đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế khu vực.
Xác định rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia

Xác định rõ vai trò, vị trí, trách nhiệm trong bảo vệ lợi ích, chủ quyền quốc gia

Giao nhiệm vụ cho Đảng bộ Cục Hải quan trong nhiệm kỳ mới, đồng chí Bùi Văn Khắng, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Tài chính đề nghị xây dựng kế hoạch phù hợp tình hình phát triển ngành Tài chính, cơ quan Hải quan đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước.
Đảng ủy Cục Hải quan chỉ đạo thực hiện thắng lợi, toàn diện các nhiệm vụ chính trị

Đảng ủy Cục Hải quan chỉ đạo thực hiện thắng lợi, toàn diện các nhiệm vụ chính trị

Ngày 24/6/2025, Đảng bộ Cục Hải quan tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

6 tháng đầu năm 2025: Chi cục Thuế khu vực I cán mốc số thu 375.891 tỷ đồng

6 tháng đầu năm 2025: Chi cục Thuế khu vực I cán mốc số thu 375.891 tỷ đồng

Ngày 27/6 Chi cục Thuế khu vực I đã tổ chức Hội nghị Tuyên dương điển hình tiên tiến lần thứ VI giai đoạn 2020-2025 và sơ kết công tác thuế 6 tháng đầu năm 2025
Hải quan khu vực I liên tiếp phát hiện các vụ vận chuyển trái phép ma túy

Hải quan khu vực I liên tiếp phát hiện các vụ vận chuyển trái phép ma túy

Ngày 27/6, Chi cục Hải quan khu vực I thông tin, đơn vị liên tiếp phát hiện các vụ vận chuyển trái phép ma túy tổng hợp MDMA và cần sa qua tuyến đường hàng không, chuyển phát nhanh.
Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Ghi nhận thành tích của các tập thể, cá nhân của ngành Hải quan, Đảng, Nhà nước và lãnh đạo các cấp đã tặng nhiều phần thưởng cao quý.
Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Cục Hải quan vừa có thông báo tạm dừng tiếp nhận khai hải quan để triển khai hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng cơ cấu tổ chức bộ máy mới.
Cơ quan thuế làm việc cả thứ Bảy, Chủ Nhật hỗ trợ người nộp thuế khi sắp xếp bộ máy mới

Cơ quan thuế làm việc cả thứ Bảy, Chủ Nhật hỗ trợ người nộp thuế khi sắp xếp bộ máy mới

Để kịp thời triển khai công tác hỗ trợ người nộp thuế, cán bộ, công chức toàn ngành Thuế sẽ tiếp tục triển khai nhiệm vụ trong 2 ngày nghỉ Thứ bảy (28/6) và Chủ Nhật (29/6).
(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025

Từ 1/7, hệ thống chính sách thuế của Việt Nam sẽ bước vào một giai đoạn mới với hàng loạt quy định quan trọng có hiệu lực, tác động sâu rộng đến cả doanh nghiệp và người dân.
(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh

(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh

Từ năm 2026, chính sách thuế được định hướng phân loại hộ và cá nhân kinh doanh thành 4 nhóm dựa trên mức doanh thu để áp dụng các phương pháp quản lý phù hợp.
LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng

LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng

Thời gian qua, cơ quan thuế các cấp đã chú trọng rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số trong tất cả các khâu quản lý thuế.
Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online

Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online

Theo quy định tại Nghị định 117/2025/NĐ-CP, kể từ ngày 1/7/2025, sàn TMĐT có có trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh.
(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025

(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025

Theo báo cáo từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 ghi nhận những tín hiệu tích cực.
Phiên bản di động