Phê chuẩn Vương quốc Anh gia nhập CPTPP tạo vị thế cho hàng hóa xuất khẩu Việt Nam

Toàn cảnh Quốc hội thảo luận ở hội trường vào sáng 8/6. Ảnh: Quochoi.vn

Theo chương trình Kỳ họp thứ 7, sáng 8/6, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận về đề nghị phê chuẩn văn kiện gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len (gọi tắt là Vương quốc Anh).

Vương quốc Anh cam kết xóa bỏ 94,4% số dòng thuế cho Việt Nam

Báo cáo trước Quốc hội, theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Vương quốc Anh cam kết xóa bỏ 94,4% số dòng thuế cho Việt Nam ngay khi CPTPP có hiệu lực, trong khi với các nước thành viên CPTPP khác là 93,9%. Bộ trưởng cho rằng, về cơ bản, nhiều mặt hàng nông sản có tiềm năng và thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam như gạo, thủy sản, tinh bột sắn... đều được hưởng mức cam kết của Vương quốc Anh tốt hơn so với cam kết trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA).

Chẳng hạn, với mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực là gạo, trong khuôn khổ CPTPP, Vương quốc Anh cam kết dành riêng cho Việt Nam lượng hạn ngạch thuế quan tăng dần từ 3.300 tấn/năm trong năm đầu tiên, lên 17.500 tấn/năm kể từ năm thứ 8 (tức là năm 2030) trở đi, với mức thuế suất trong hạn ngạch là 0%, cao gần gấp đôi lượng hạn ngạch gạo mà Vương quốc Anh cam kết chung cho các nước CPTPP khác. Mặt hàng cá ngừ cũng được Vương quốc Anh cam kết xóa bỏ hoàn toàn hạn ngạch thuế ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực hoặc sau 7 năm.

Ngoài ra, một điểm đáng chú ý được các báo cáo của Chủ tịch nước và Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội về vấn đề này nêu ra là việc Vương quốc Anh đã công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam, do đó, việc phê chuẩn văn kiện gia nhập sẽ giúp Việt Nam thêm cơ sở tiếp tục vận động các nước khác, trong đó có Hoa Kỳ, công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Hơn nữa, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, việc công nhận này còn tạo thuận lợi cho Việt Nam trong các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sẽ không bị phân biệt đối xử và bị áp dụng biện pháp chống bán phá giá ít hơn so với quy định

Bày tỏ sự đồng tình và đánh giá cao Chính phủ và các thành viên Chính phủ đã làm việc với phía Vương quốc Anh để thương thảo, thống nhất một số nội dung quan trọng, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TPHCM) cho hay, Vương quốc Anh đã công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam nên sẽ có ảnh hưởng nhất định đến quyết định của Hoa Kỳ sớm công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường.

Năm 2020, Việt Nam và Anh đã ký UKVFTA, giúp thúc đẩy quan hệ thương mại, đầu tư giữa hai nước thời gian qua đã có chuyển biến tích cực, Việt Nam xuất siêu vào thị trường Anh. Các mặt hàng mà Việt Nam có thế mạnh xuất khẩu ở thị trường Anh là nông sản, thủy sản, dệt may, da giày… nên việc sớm thông qua việc phê chuẩn sẽ góp phần nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam trong hợp tác quốc tế.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình) cũng nhấn mạnh, nếu Quốc hội thông qua văn kiện thì Việt Nam nằm trong nhóm sớm nhất đồng ý cho Vương quốc Anh gia nhập CPTPP. Tuy nhiên, theo đại biểu, Vương quốc Anh là một trong những thị trường rất khó tính nên các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn.

Rà soát sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp để hướng dẫn thực thi

Vì thế, để ứng phó với những khó khăn, theo các đại biểu Quốc hội, Chính phủ cần làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền, xây dựng pháp luật, thể chế, nâng cao năng lực cạnh tranh; đồng thời cần có gói hỗ trợ về vốn, tài chính cho doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi xanh, nâng cao năng lực sản xuất, đáp ứng yêu cầu về chất lượng hàng hóa...

Đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung (đoàn Vĩnh Phúc) phát biểu.

Đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung (đoàn Vĩnh Phúc) mong muốn trong năm 2024, Bộ Công Thương sẽ ban hành Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do (FTA Index) hàng năm của các địa phương, để vừa là thước đo, vừa giúp địa phương có quy trình chuẩn để thực hiện, đồng thời từ góc độ khác cũng có sự giám sát và điều chỉnh tốt hơn trong tương lai. Bởi theo đại biểu, việc phê chuẩn văn kiện này hay việc thực hiện CPTPP chỉ là 1 trong 16 FTA mà Việt Nam đã ký kết, nên việc thực hiện các FTA trong thời gian tới cần được cải thiện tốt hơn.

Cũng nói về sự chuẩn bị của Chính phủ, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, đối với công tác xây dựng pháp luật, thể chế, Chính phủ sẽ giao các bộ, ngành liên quan tiến hành ngay việc rà soát, nghiên cứu khả năng sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật hiện hành hoặc ban hành văn bản pháp luật mới ở cấp độ dưới luật để hướng dẫn thực thi các cam kết của Việt Nam đối với Vương quốc Anh. Cùng với đó, Chính phủ sẽ chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền để doanh nghiệp nắm bắt đầy đủ, kịp thời và sớm có kế hoạch sản xuất, kinh doanh phù hợp nhằm tận dụng hiệu quả những cơ hội từ việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP.

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị, Chính phủ khẩn trương thực hiện các công việc cần thiết, bao gồm sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới, hoàn thiện các văn bản pháp lý cần thiết của Chính phủ, Thủ tướng, các bộ, ngành, địa phương. Đồng thời chỉ đạo phát huy tốt nhất những thuận lợi, vượt qua những khó khăn, thách thức để đẩy mạnh toàn diện việc hợp tác quốc tế.