Phát triển công nghiệp ô tô- Lắng nghe từ doanh nghiệp

Sản xuất ô tô trong nước cần sớm có chính sách hỗ trợ phù hợp, lâu dài. Ảnh: NGUYỄN HÀ.

Chính phủ đã thành lập Tổ công tác liên ngành do Bộ Công Thương đứng đầu, với thành phần là đại diện các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Giao thông vận tải để làm việc với các doanh nghiệp sản xuất ôtô trong nước nhằm có những tham mưu xác đáng, phù hợp cho Chính phủ để có giải pháp cụ thể cho phát triển công nghiệp ôtô thời gian tới.

Phát biểu tại lễ khởi công nhà máy ô tô Mazda của Công ty Cổ phần ô tô Trường Hải (Thaco), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng: ô tô không đơn thuần là một sản phẩm mà là thương hiệu quốc gia, đánh giá nền sản xuất CN nước đó. Vì thế không thể phụ thuộc vào NK mà phải khơi gợi đẩy mạnh sản xuất, nhất là CN phụ trợ. Chủ trương của Chính phủ và Bộ Công Thương trong thời gian tới là phát triển CN phụ trợ. Thủ tướng cũng chỉ đạo lãnh đạo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương nghiên cứu, đề xuất chính sách phù hợp với thông lệ quốc tế để tạo điều kiện cho nền CN ô tô trong nước phát triển nhằm phục vụ thị trường nội địa và hướng tới XK.

Mục tiêu của Chính phủ cũng đã rất rõ, chiến lược phát triển ngành CN ô tô cũng đã được ban hành, vấn đề đặt ra là cần có giải pháp mới để tạo điều kiện cho ngành CN ô tô trong nước phát triển bền vững.

Ngày 21/3, đoàn công tác liên ngành đã có buổi làm việc với Công ty ô tô Hyundai Thành Công (HTC). Phát biểu tại đây, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, Chính phủ và Bộ Công Thương đang cố gắng đưa ra các chính sách phù hợp nhất để thúc đẩy sản xuất trong nước, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, đồng thời hỗ trợ để các DN đủ sức cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập hiện nay.

Đối với DN, ông Đỗ Thắng Hải cho biết: HTC đang là một trong những DN phát triển theo đúng chiến lược và mục tiêu của Chính phủ đặt ra cho ngành ô tô nước nhà. HTC đã chuyển dịch từ DN phân phối, NK sang thành DN tăng cường lắp ráp, sản xuất ô tô.

Báo cáo đoàn công tác về tình hình sản xuất kinh doanh của HTC trong 3 năm gần đây, ông Lê Ngọc Đức - Tổng Giám đốc HTC cho biết: Chính sách phát triển ngành CN ô tô liên quan đến nhiều các bộ ngành. Chính vì vậy để có được một chính sách thống nhất, áp dụng lâu dài là rất khó. Lộ trình giảm thuế theo cam kết đang đặt các DN trước nhiều áp lực, nếu không kịp thời có chính sách giải pháp phù hợp thì DN sẽ gặp nhiều khó khăn, thậm chí là phải thu hẹp sản xuất.

Ngày 27/3, đoàn tiếp tục có buổi làm việc với Công ty cổ phần ô tô Trường Hải (Thaco). Tại buổi làm việc, ông Trần Bá Dương- Chủ tịch HĐQT Thaco cho biết, với kinh nghiệm đầu tư sản xuất ô tô thời gian qua, ngành CN ô tô trong nước nếu không định vị được công nghệ riêng và định vị được sản phẩm thì sẽ khó thành công. Sở dĩ xe tải, xe bus do Thaco sản xuất đã cạnh tranh rất tốt với hàng của Trung Quốc do DN đã làm chủ được thiết kế, cải tiến được công nghệ và định vị được giá thành: Sản phẩm chất lượng cao như hàng Hàn Quốc mà giá bán lại rẻ hơn hàng Trung Quốc.

“Muốn phát triển công nghiệp phụ trợ, gia tăng tỷ lệ nội địa hóa thì phải có thời gian, đồng thời, lựa chọn và định vị sản phẩm ở đâu để tạo khác biệt hiệu quả. Không thể đòi hỏi làm CN hỗ trợ hoành tráng ngay, cũng không thể duy ý chí. Trên thế giới các hãng sản xuất ô tô đều phải liên kết với nhau, mua linh kiện của nhau… Muốn tăng nội địa hóa phải chọn sản phẩm” - ông Dương khẳng định.

Ngày 26/3 Thaco khởi công Nhà máy sản xuất ô tô Thaco Mazda với tổng vốn đầu tư 12.000 tỷ đồng.

Theo ông Trương Thanh Hoài - Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng, Bộ Công Thương, thách thức của ngành công nghiệp này vẫn còn rất lớn, nhất là thời điểm năm 2018 đã đến rất gần, thị trường xe trong nước bị ảnh hưởng bởi xe nhập khẩu với chính sách thuế giảm mạnh. Những mục tiêu chưa đạt được trong chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô là tỷ lệ nội địa hóa và giá trị giá tăng cho sản phẩm. Khả năng cạnh tranh của DN ô tô trong nước còn nhiều khó khăn.

Tại buổi làm việc với Thaco, bà Nguyễn Thị Thanh Hằng - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế - Bộ Tài chính cho rằng: Theo các chuyên gia kinh tế, giữ được dung lượng thị trường là giữ và phát triển được công nghiệp ô tô, CN phụ trợ. Để làm được điều này thì chính sách thuế là rất quan trọng. Tuy nhiên DN cần đưa ra được tỷ lệ thuế, phí trong giá thành xe là bao nhiêu, từ đó cơ quan quản lý nhà nước mới có những tính toán để đưa ra được chính sách hài hòa cho phát triển CN ô tô, đảm bảo các cam kết quốc tế.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cũng khẳng định: Chắc chắn phải duy trì và phát triển CN ô tô. Quan trọng là chúng ta phải có dung lượng lớn mà muốn vậy phải dựa vào DN lớn, giúp cho DN phát triển. Muốn làm được thì phải có chính sách và chính sách này là do DN đề xuất: Lựa chọn sản phẩm nào?; Muốn phát triển thì cần làm gì?.... Chính phủ rất cần có những kiến nghị và đề xuất cụ thể.

Theo kế hoạch đoàn công tác sẽ tiếp tục có các cuộc làm việc cụ thể tại các DN để lắng nghe ý kiến đề xuất, tổng hợp báo cáo Thủ tướng đầu tháng 5 tới. Tuy nhiên, một thông điệp được đưa ra là định hướng của Chính phủ và các bộ ngành là phải giữ được CN sản xuất lắp ráp ô tô Việt Nam, đồng thời phát triển được CN phụ trợ làm sao phù hợp với thực tế hiện nay và phù hợp với DN trong nước.