Phát sinh vướng mắc về quà biếu, quà tặng

Công chức Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất hướng dẫn thủ tục cho khách nhập cảnh. Ảnh: T.H

Khó xác định số lần nhận quà biếu

Quyết định số 31/2015/QĐ-CP ngày 4-8-2015 của Thủ tướng Chính phủ (có hiệu lực từ 1-10-2015) về định mức hành lý, tài sản di chuyển, quà biều, quà tặng, hàng mẫu được miễn thuế, xét miễn thuế, không chịu thuế chính quy định: quà biếu, quà tặng trong định mức miễn thuế (quy định tại khoản 3, 4 và khoản 5 điều 6) không áp dụng đối với các trường hợp tổ chức, cá nhân thường xuyên nhận hay một số mặt hàng nhất định.

Cục Hải quan TP.HCM cho rằng, quy định như vậy chưa rõ tổ chức, cá nhân nhận bao nhiêu lần quà biếu trong cùng 1 tháng, 1 quý, 1 năm được coi là thường xuyên. Trường hợp cùng một tổ chức, cá nhân nhưng nhận quà biếu ở nhiều chi cục Hải quan trong cùng hoặc khác cục Hải quan tỉnh, thành phố thì làm cách nào để thống kê, kiểm soát được số lần nhận quà biếu.

Hiện nay, do chưa có phần mềm thông kê cá nhân, tổ chức nhập khẩu hàng quà biếu thường xuyên, nên dữ liệu khai báo trên tờ khai giấy chỉ có thể tra cứu trên chương trình e-Customs V5. Nhưng chương trình này chỉ cho chi cục Hải quan tra cứu theo số tờ khai hải quan. Muốn tra cứu chính xác cá nhân, tổ chức khai hải quan bằng tờ khai giấy thì phải dựa trên tiêu chí mã số số thuế, số chứng minh nhân dân, số hộ chiếu trên tờ khai giấy. Chương trình e-Customs chưa có trường riêng để nhập tiêu chí về số chứng minh nhân dân, số hộ chiếu nên cũng gây khó khăn cho cơ quan Hải quan khi cập nhật tờ khai và tra cứu.

Để quản lý hiệu quả đối với hàng hóa nhập khẩu theo diện quà biếu, quà tặng, tránh việc lợi dụng chính sách này trong việc nhập khẩu hàng trái phép hàng hóa, Cục Hải quan TP.HCM đề xuất Tổng cục Hải quan hướng dẫn cụ thể, để thực hiện thống nhất.

Vướng chính sách hàng chuyên ngành

Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện, các chi cục còn phát sinh vướng mắc về chính sách quản lý hàng hóa áp dụng đối với hàng quà biếu thuộc danh mục mặt hàng chịu thuế Tiêu thụ đặc biệt không được áp dụng định mức miễn thuế hàng quà biếu theo quy định tại Điều 5 Quyết định 31/2015/QĐ-TTg .

Do Nghị định số 08/2015/NĐ - CP ngày 21-1-2015 của Chính phủ đã thay thế Nghị định số 66/2002/NĐ-CP, nên hiện nay mặt hàng quà biếu, tặng là rượu, thuốc lá điếu, xì gà không được hưởng định mức miễn thuế.

Theo Cục Hải quan TP.HCM, do không được hưởng định mức miễn thuế hàng quà biếu nên mặt hàng rượu, thuốc lá, xì gà có giá trị khai báo dưới 2 triệu đồng cũng phải chịu sự điều chỉnh theo quy định tại Điều 7 Quyết định 31/2015/QĐ-TTg, chỉ được nhập khẩu với điều kiện phải đảm bảo các quy định của pháp luật về chính sách nhập khẩu hàng hóa và phải nộp đủ số thuế theo quy định của pháp luật đối với toàn bộ trị giá hàng hóa.

Từ thực tế trên, Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh và các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ chuyển phát là cá nhân không hoạt động sản xuất kinh doanh có hay không thuộc đối tượng áp dụng của Nghị định số 94/2012NĐ-CP ngày 12-11-2012 của chính phủ quy định về sản xuất kinh doanh rượu,Thông tư số 37/2013/TT-BCT ngày 30-12-2013 của Bộ Công Thương về nhập khẩu thuốc lá điếu, xì gà.

Căn cứ khoản 2 Điều 7 Nghị định 187/2013/NĐ-CP ngày 20-11-2013 của Chính phủ quy định hàng hóa nhập khẩu được thực hiện theo Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật an toàn thực phẩm và phải kiểm tra bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm trước khi thông quan, nếu thuộc danh mục hàng hóa nhập khẩu phải kiểm tra chất lượng.

Như vậy, vướng mắc hiện nay là hầu hết các cá nhân được cho biếu tặng sẽ không thực hiện được các quy định về chính sách quản lý hàng hóa nhập khẩu nếu quà tặng vừa thuộc Danh mục chịu thuế Tiêu thụ đặc biệt, vừa thuộc Danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành, kể cả giá trị khai báo dưới 2 triệu đồng và thuộc đối tượng phải xin giấy phép tự động (thuốc lá, xì gà…).

Do đó, các doanh nghiệp kinh doanh chuyển phát nhanh, bưu chính sẽ bị ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh do hàng hóa phải xuất trả, tồn đọng nhiều… cũng như ảnh hưởng đến các cá nhân Việt Nam được biếu tặng quà.