Nợ thuế có xu hướng gia tăng

	Lãi suất huy động trái phiếu Chính phủ có xu hướng tăng
	Nợ xấu ngân hàng có xu hướng gia tăng
	Nhiều giải pháp xử lý nợ thuế khi số nợ có xu hướng tăng

Ngành Thuế đang thực hiện nhiều biện pháp linh hoạt để quản lý nợ. Ảnh: TCT

Xu hướng tăng nợ thuế

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, tổng số tiền thuế nợ ngành Thuế quản lý ước tính đến thời điểm ngày 31/7/2022 là 133.639 tỷ đồng. Số nợ này tăng 16,2% so với thời điểm ngày 31/12/2021 và tăng 17% so với cùng kỳ năm 2021. Về kết quả thu hồi nợ thuế, Tổng cục Thuế cho biết, số nợ thu hồi được trong tháng 7/2022 ước đạt 3.600 tỷ đồng. Lũy kế tính đến cuối tháng 7/2022 thu được 19.845 tỷ đồng (bằng 47% chỉ tiêu thu nợ năm 2022).

Theo lý giải của Tổng cục Thuế, tổng số tiền thuế nợ ước tại thời điểm 31/7/2022 tăng so với thời điểm 31/12/2021 là do một phần phát sinh tiền chậm nộp tính 0,03%/ ngày trên tổng số tiền nợ thuế. Bên cạnh đó có tình trạng một số người nộp thuế thuộc ngành nghề được gia hạn nộp thuế chưa nộp giấy đề nghị gia hạn nộp thuế theo Nghị định 34/2022/NĐ-CP nên vẫn phải theo dõi nợ thuế làm tổng số nợ thuế tăng lên. Ngoài ra, một số người nộp thuế cũng gặp phải khó khăn trong sản xuất kinh doanh do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 dẫn đến chưa nộp kịp thời tiền thuế vào ngân sách nhà nước.

Đáng chú ý, liên quan đến các khoản nợ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản của một số dự án, Tổng cục Thuế cho biết, vướng mắc chính là do các dự án chưa đi vào hoạt động, khai thác trong khi theo quy định pháp luật, cơ quan Thuế đã phải thực hiện tính nợ theo thông báo nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, do đó người nộp thuế chưa thể thực hiện nghĩa vụ với ngân sách.

Ngoài ra, cũng có thực tế, một số khoản tiền thuế, tiền thuê đất đã hết thời gian gia hạn nộp thuế, cơ quan Thuế các cấp đã thực hiện biện pháp đôn đốc thu nhưng người nộp thuế vẫn còn khó khăn về dòng tiền, chưa nộp được tiền thuế đã được gia hạn vào ngân sách nhà nước. Theo Tổng cục Thuế, các biện pháp cưỡng chế tiếp theo như kê biên tài sản, bán đấu giá tài sản kê biên, thu tài sản của đối tượng bị cưỡng chế cũng gặp khó khăn, không thực hiện được vì người nộp thuế không còn tài sản, hay tài sản đã thế chấp tại các tổ chức tín dụng.

Nợ thuế sẽ ảnh hưởng đến kinh doanh và thương hiệu doanh nghiệp

Theo quy định tại Điều 3 và Điều 55 Luật Đất đai 2013, tiền sử dụng đất là tiền mà người sử dụng đất phải trả cho Nhà nước khi được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, trong đó, tổ chức kinh tế được giao đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê nằm trong nhóm giao đất có thu tiền sử dụng đất.

Theo Điều 14 Nghị định 45/2014/NĐ-CP, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ký thông báo của cơ quan Thuế, người sử dụng đất phải nộp 50% tiền sử dụng đất theo thông báo. Trong vòng 60 ngày tiếp theo, người sử dụng đất phải nộp 50% tiền sử dụng đất còn lại theo thông báo. Quá thời hạn quy định, người sử dụng đất chưa nộp đủ số tiền sử dụng đất theo thông báo thì phải nộp tiền chậm nộp đối với số tiền chưa nộp theo mức quy định của pháp luật về quản lý thuế, trừ trường hợp có đơn xin ghi nợ tiền sử dụng đất đối với những trường hợp được ghi nợ.

Cùng với đó, điểm I khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013 nêu rõ, đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng thì bị thu hồi. Trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này; hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp do bất khả kháng.

Theo các chuyên gia về tài chính, có thể thấy Nhà nước đã có những quy định rất chặt chẽ đối với tiền sử dụng đất khi giao dự án đầu tư cho các tổ chức kinh tế thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê. Trong bất kỳ trường hợp nào, với các quy định này có thể thấy, việc chậm nộp tiền sử dụng đất không chỉ khiến doanh nghiệp đối mặt với mức phạt tiền chậm nộp lớn, mà còn có nguy cơ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và uy tín thương hiệu.Tuy nhiên, trên thực tế, thực trạng doanh nghiệp chây ỳ nợ tiền sử dụng đất tại nhiều địa phương vẫn diễn ra khá phổ biến.

Một chuyên gia trong ngành đã “bật mí” rằng, trong nhiều nguyên nhân khiến doanh nghiệp cố tình chây ỳ, chiếm dụng thuế thì việc chiếm dụng để lấy vốn sản xuất kinh doanh diễn ra khá phổ biến. Hầu hết các doanh nghiệp đều gặp khó khăn trong việc quay vòng vốn sản xuất - kinh doanh dẫn đến việc chây ỳ, khất nợ thuế để có vốn tiếp tục đầu tư.

Bên cạnh đó, theo chia sẻ từ đại diện của nhiều doanh nghiệp, ngoại trừ trường hợp doanh nghiệp cố tình chây ỳ nợ thuế, trong thời gian vừa qua, có không ít trường hợp nợ thuế đất do vướng mắc khâu thẩm định. Mặc dù việc xác định giá trị tiền sử dụng đất làm đúng nhưng hồ sơ vẫn bị ngâm, lãnh đạo không dám ký.

Có thể nói, dù là do nguyên nhân nào đi nữa thì nợ thuế vẫn đang là gánh nặng không chỉ với cơ quan Thuế mà còn với cả ngân sách nhà nước. Do vậy, về phía cơ quan Thuế, ngoài việc linh hoạt thực hiện các biện pháp quản lý nợ gắn với tình hình tại mỗi doanh nghiệp thì chính mỗi đơn vị nợ thuế cũng phải tự giác tìm cách giải quyết khó khăn, hoàn thành nghĩa vụ với ngân sách nhà nước. Điều này không chỉ tạo ra môi trường kinh doanh bình đẳng giữa các doanh nghiệp mà còn giúp tạo uy tín, hình ảnh tốt trong mắt các đối tác làm ăn trên thương trường. Hoàn thành nghĩa vụ thuế đồng nghĩa với việc tạo thêm cơ hội kinh doanh, phát triển về sau.