Những chính sách thuế tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh

Nhiều số liệu cho thấy nền kinh tế đã phục hồi tích cực, tình hình doanh nghiệp đã lạc quan và lấy lại niềm tin, có sự tăng trưởng. Điều này tác động đến kết quả thu nộp ngân sách của ngành Thuế năm 2024 ra sao, thưa ông?

Theo dự toán thu ngân sách 2024, Quốc hội giao cho ngành Thuế thu nội địa 1.486.000 tỷ đồng, hiện tại, đã thu được 1.446.000 tỷ đồng, đạt 97,5% kế hoạch và khoản thu này dàn đều trên tất cả các lĩnh vực. Trong đó, thu thuế giá trị gia tăng (GTGT) vượt dự toán khoảng 9%, thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) vượt trên 12% so với cùng kỳ.

Trong năm 2024, Chính phủ tiếp tục thực hiện các biện pháp giãn, hoãn, miễn giảm thuế và những chính sách này đã có tác động thúc đẩy sự phục hồi của kinh tế… Qua số liệu đánh giá về thuế GTGT, thuế TNDN có thể thấy rằng, các chỉ dấu kinh tế đều tích cực, tăng trưởng GDP năm 2024 khả năng sẽ đạt được trên 6,5% và kế hoạch 2025 đặt mục tiêu tăng trưởng trên 7% là hoàn toàn có cơ sở.

Có thể một số doanh nghiệp hay một vài lĩnh vực chưa nhìn thấy dấu hiệu tích cực, nhưng qua con số tổng quan chung của ngành Thuế có thể thấy các hoạt động kinh tế đã hoạt động và tăng trưởng trở lại. Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng rằng, năm 2025, thu ngân sách tiếp tục ổn định và kinh tễ vĩ mô ổn định, đảm bảo cho Chính phủ thực hiện các chương trình tài khóa mở rộng.

Hiện các doanh nghiệp rất quan tâm về những chính sách thuế như thuế GTGT, thuế TNDN, thuế tiêu thụ đặc biệt… đang được thảo luận trong kỳ họp Quốc hội lần này. Xin ông chia sẻ những định hướng về các chính sách thuế này trong thời gian tới?

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thảo luận, lấy ý kiến về các chính sách thuế, trong đó có dự thảo Luật Thuế GTGT sửa đổi trình ra Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đang diễn ra. Việt Nam hiện là một trong những quốc gia thực hiện thành công về Luật Thuế GTGT. Chúng tôi cũng cho rằng thuế GTGT đang là một trong những sắc thuế giúp cho Việt Nam hội nhập vào thị trường quốc tế, nhất là tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu. Đặc biệt là cơ chế thuế suất 0% chúng ta đang áp dụng hàng xuất khẩu. Việc thực hiện cơ chế thuế GTGT từ năm 2006 cho đến nay đã nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng Việt Nam trên thị trường quốc tế. Hiện Việt Nam đã là nước có quy mô XNK lớn so với GDP, với tổng kim ngạch XNK kỳ vọng đạt 800 tỷ USD trong năm nay.

Một trong những nội dung gần đây được doanh nghiệp quan tâm đó là có hay không việc mở rộng, tiếp tục duy trì các chính sách hỗ trợ cho hoạt động của các khu chế xuất và doanh nghiệp trong các khu chế xuất. Sau khi đánh giá các yếu tố liên quan, Quốc hội đã quyết định kiên định với chủ trương tiếp tục hỗ trợ cho hoạt động của khu chế xuất và các doanh nghiệp chế xuất. Do đó, doanh nghiệp chế xuất sẽ tiếp tục được hưởng các quy định tương tự như khu chế xuất, tức là không phải chịu thuế GTGT và không phải nộp thuế nhập khẩu.

Ngoài ra, một số dịch vụ phục vụ cho các doanh nghiệp chế xuất để sản xuất hàng xuất khẩu sẽ được áp dụng cơ chế thuế 0%, điều mà trước kia chưa được xác định rõ trong luật. Nội dung quan trọng nữa tiếp tục duy trì cơ chế ưu đãi cho các hoạt động XNK tại chỗ, việc áp dụng cơ chế hoàn thuế cho nhập khẩu hàng hóa, sau đó xuất khẩu sang nước thứ ba cũng được xem xét trong Dự thảo Luật thuế GTGT sẽ được Quốc hội thông qua tại kỳ họp này.

Thời gian qua, việc quản lý thuế xuất nhập khẩu, đặc biệt là hoàn thuế GTGT phát sinh những rủi ro ảnh hưởng đến công tác quản lý thuế. Trong thời gian tới, chính sách này được sửa đổi ra sao, thưa ông?

Hoàn thuế là một trong những chính sách ưu đãi phù hợp với thông lệ quốc tế, giúp tăng khả năng cạnh tranh xuất khẩu của hàng hóa Việt Nam, cũng như tạo cho Việt Nam cơ hội trở thành nước sản xuất và chế biến xuất khẩu. Trong khi tổng số thu năm 2024 là 1.486.000 tỷ đồng thì dự toán hoàn thuế là 171.000 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ rất lớn. Trong đó, hoàn thuế cho hoạt động xuất khẩu chiếm 90%.

Tuy nhiên, thời gian vừa qua, có nhiều vụ việc lớn về gian lận hoàn thuế. Lần này, trong sửa đổi Luật thuế GTGT sẽ có những quy định thắt chặt quản lý về hoàn thuế hoạt động xuất khẩu như các điều kiện xuất khẩu, nhập khẩu rồi xuất khẩu sang nước thứ ba có được hoàn thuế không.

Đồng thời, đưa vào quy định của Luật Quản lý thuế những nội dung liên quan về trách nhiệm của người nộp thuế và cơ quan Thuế trong giải quyết hoàn thuế. Quy định rõ trách nhiệm để từ đó thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu, đồng thời cũng thực hiện tuân thủ vấn đề quản lý đối với hoạt động xuất khẩu, tránh rủi ro về gian lận, trốn thuế, chiếm dụng tiền hoàn thuế của Nhà nước.

Bên cạnh đó, Luật Quản lý thuế cũng sẽ sửa về các biện pháp cưỡng chế theo hướng sao cho vẫn đảm bảo thực hiện nghiêm các quy định về thuế, nhưng đồng thời cũng tránh những vướng mắc cho doanh nghiệp như vấn đề cưỡng chế thuế bằng hạn chế về xuất cảnh. Các biện pháp cưỡng chế sẽ vận dụng linh hoạt, không máy móc, đặc biệt là quy định cưỡng chế về tài sản…

Xin cảm ơn ông!