Nhiều nhà máy chế biến hạt điều tạm dừng sản xuất

	Giá điều nhân tăng nhẹ nhờ "cửa sáng" ở EU, Trung Quốc
	Xuất khẩu hạt điều trông đợi khởi sắc nửa cuối năm

Chế biến hạt điều xuất khẩu. Ảnh: Internet

Giá điều thô đi lên, điều nhân giảm xuống

Theo Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), sản lượng hạt điều thô toàn cầu năm 2020 giảm so với 2019 khoảng 21.000 tấn. Tổng nguồn cung hạt điều thô cho 2020 gồm lượng tồn cũ chuyển qua và lượng thu hoạch mới giảm 167.000 tấn so với 2019.

Báo cáo của Văn phòng Vinacas, tổng hợp từ thống kê chính thức của Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) cho thấy, 5 tháng đầu năm, Việt Nam nhập khẩu 431.182 tấn điều thô, giảm 11,04% so với cùng kỳ năm trước. Với thị trường điều nhân, 5 tháng đầu năm, Việt Nam xuất khẩu 190.024 tấn, tăng 19,23 % so với cùng kỳ năm trước. Giá trị xuất khẩu đạt trên 1,26 tỷ USD, tăng 3,07% so cùng kỳ năm trước.

Tình hình thị trường những ngày gần đây không có thay đổi đáng kể, ít khách hỏi mua. Nhiều nhà nhập khẩu Mỹ, EU đang xin chậm giao hàng cho các loại hàng WS, LP. Một số khách khác cũng xin chậm giao cho cả loại W320 do lượng chiên rang đang tồn kho nhiều, chưa muốn nhận thêm.

Theo một số nguồn tin, hiện một số nhà máy đang than phiền về hiện tượng một số người nhập khẩu kiểm hàng rất kỹ để cố tình từ chối nhận hàng hợp đồng giá cao, khiếu nại hàng hóa xuất trước đây hoặc xin giảm giá cho các hợp đồng quá cao trước đây.

Xung quanh câu chuyện giá điều thô hiện cao hơn cả giá điều nhân, ông Trần Hữu Hậu, Ủy viên thường trực Hội đồng Thông tin Vinacas cho hay, tình hình hiện nay giá điều thô cao hơn điều nhân không phải giá tuyệt đối mà là giá tương đối, nghĩa là giá quy đổi.

Giá điều thô nhập về 1.000 USD/tấn. Trong khi đó, giá điều nhân hiện nay khoảng 2,6 USD/pound (tương đương khoảng 5.200 USD/tấn). Về mặt giá tuyệt đối như vậy, giá điều nhân vẫn cao hơn hẳn.

"Tuy nhiên, người ta nói đến giá điều thô cao hơn giá điều nhân tức là giá quy đổi. Cụ thể, 4,2 - 5 kg điều thô mới được một kg điều nhân. Hiện nay, giá điều thô đang tăng trong khi giá điều nhân giảm. Do đó, sau khi chế biến ra điều nhân, chi phí hiện nay đã vượt giá bán dẫn đến doanh nghiệp không có lãi", ông Hậu nói.

Nhà máy tạm dừng sản xuất

Vinacas đánh giá, hiện nay thị trường điều thô hiện khá trầm lắng. Một số nhà máy chế biến điều vừa và nhỏ đã tạm dừng sản xuất hoặc giảm công suất, không mua thêm nguyên liệu thô do giá điều thô quá cao so với giá nhân có thể bán được. Tình hình thu hẹp sản xuất của toàn ngành cũng dẫn đến giá vỏ điều tăng.

Ông Hậu phân tích, phần lớn nhà máy điều phải tạm dừng sản xuất hoặc giảm công suất có công suất nhỏ. Hiện nay, cả nước có 3.000 nhà máy chế biến điều, trong đó nhà máy chế biến quy mô nhỏ chiếm 70 - 80%, song nếu quy ra tổng công suất thì không phải quá lớn. Các loại nhà máy nhỏ này vốn ít nên chủ yếu sơ chế điều cho các nhà máy lớn.

Ở góc độ một số doanh nghiệp phản ánh khách hàng của họ đang cố tình làm khó khăn hoặc hoãn giao hàng, ông Hậu khẳng định, các khách hàng đến từ châu Âu, Mỹ hầu hết làm ăn nghiêm túc.

Các doanh nghiệp Việt Nam cố tình bán giá thấp để thu hồi vốn, giải tỏa tồn kho. Trước đây họ ký hợp đồng kỳ hạn với giá cao 3,2 USD/pound nhưng hiện nay có doanh nghiệp bán với giá chỉ 2,6 - 2,8 USD/pound. Điều này khiến khách hàng nghi ngờ rằng doanh nghiệp Việt Nam mua điều thô chất lượng thấp để bán giá rẻ. Do đó, khách hàng siết chặt kiểm tra chất lượng.

"Ngoài ra, có một thực trạng khác là khách hàng yêu cầu hoãn giao hàng do lượng tồn kho lớn, nếu nhập về sẽ làm gia tăng chi phí lưu kho. Về vấn đề này, doanh nghiệp Việt Nam phải chấp nhận gánh thêm chi phí lưu kho cho khách hàng", ông Hậu bày tỏ quan điểm.

Trả lời cho câu hỏi thị trường hạt điều sẽ diễn biến như thế nào trong thời gian tới, ông Hậu nhấn mạnh, tình hình phục hồi sẽ khó đoán định, phụ thuộc vào tình hình khắc phục dịch Covid-19. Không ai có thể lường trước được nhu cầu ở các thị trường lớn như châu Âu, Mỹ thời gian tới.

Trong tháng 5, tháng 6, xuất khẩu điều giảm sút, chủ yếu là các đơn hàng từ hợp đồng cũ. Lượng ký hợp đồng mới không nhiều lắm, chủ yếu là các doanh nghiệp lớn mới ký được hợp đồng với giá tương đối tốt. Về cơ bản, thị trường tương đối trầm lắng.