Nhiều động lực thúc đẩy thu ngân sách tăng trưởng tích cực

TS.Bùi Đặng Dũng

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến hết tháng 10/2024, thu ngân sách đã đạt 97,2% dự toán. Theo ông, những yếu tố nào giúp thu ngân sách đạt kết quả tích cực như vậy?

Trong bối cảnh kinh tế đất nước còn gặp rất nhiều khó khăn thì đây là một kết quả bất ngờ và rất ấn tượng. Tôi nghĩ có thể giải thích được qua một số yếu tố quan trọng.

Thứ nhất, đó là nhờ sự nỗ lực rất lớn từ phía các cơ quan thu thuế cũng như Chính phủ và các ngành chức năng trong việc thúc đẩy nền kinh tế phát triển và duy trì ổn định. Cùng với đó, trong năm nay, chúng ta đã chứng kiến sự hồi phục mạnh mẽ của các doanh nghiệp, đặc biệt là khối doanh nghiệp tư nhân. Dù ban đầu có nhiều lo ngại về tình hình giải thể, tái khởi động của các doanh nghiệp nhưng cuối cùng nền kinh tế đã có sự khởi sắc rõ rệt. Những chỉ số này chứng tỏ các doanh nghiệp đang đóng góp tích cực vào thu ngân sách.

Thứ hai, việc ban hành, điều chỉnh các chính sách kịp thời của Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thu ngân sách. Chính sách tiền tệ linh hoạt, đặc biệt là việc giảm lãi suất ngân hàng đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp vay vốn để tiếp tục sản xuất và kinh doanh. Thêm vào đó, việc giảm thuế giá trị gia tăng cũng là một biện pháp kích cầu tiêu dùng rất hiệu quả, từ đó tạo ra động lực cho các đơn vị sản xuất phát triển.

Thứ ba, việc giải ngân vốn đầu tư công cũng là một yếu tố quan trọng. Chính phủ đã thực hiện chỉ đạo quyết liệt trong việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Điều này không chỉ giúp kích thích tăng trưởng kinh tế mà còn thu hút thêm nguồn vốn từ khu vực tư nhân. Đây là một yếu tố góp phần đáng kể vào việc tăng thu ngân sách.

Bên cạnh đó, việc đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí cũng có tác động lớn. Chính sự chỉ đạo quyết liệt của Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng đã giúp đảm bảo hiệu quả trong việc sử dụng ngân sách nhà nước và vốn đầu tư công.

Cuối cùng, sự ủng hộ và giám sát của nhân dân, sự đồng thuận của các cấp, các ngành trong việc triển khai các chính sách cũng đã tạo ra sự hứng khởi, đột phá trong cuộc sống lao động sản xuất của người dân.

Như vậy, trước thông tin về kết quả thu ngân sách, là một cử tri, tôi thấy rất phấn khởi, tin tưởng vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ. Đây là kết quả rất đáng mừng và phản ánh sự cố gắng nỗ lực của Chính phủ, các cơ quan chức năng và cộng đồng doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Với nền tảng này, mong rằng thời gian còn lại của năm, chúng ta sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thu ngân sách của năm 2024, chuẩn bị tốt hơn cho năm 2025 sắp tới.

Có ý kiến cho rằng, đạt được kết quả này một phần là do năm nay chúng ta xây dựng dự toán ngân sách thấp. Ông nghĩ sao về điều này?

Theo tôi, xây dựng dự toán ngân sách không phải là việc đơn giản mà cần căn cứ vào rất nhiều yếu tố, bao gồm tình hình kinh tế, các chỉ tiêu thuế, phí, lệ phí, cũng như tình hình thực tế của các doanh nghiệp. Luật Ngân sách nhà nước đã quy định rõ rằng dự toán ngân sách phải đảm bảo tính khả thi và hợp lý, không phải là việc đặt ra một mục tiêu quá thấp để dễ dàng đạt được kết quả cao.

Cũng phải nói rằng, trong những năm trước đây, chúng ta đã phải đặt ra các mục tiêu thu ngân sách cao hơn so với dự toán với tỷ lệ tăng trưởng từ 12-15%. Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế hiện nay, việc đặt ra một mục tiêu thu ngân sách tăng từ 5-7% là hợp lý và phản ánh đúng tình hình thực tế.

Tuy nhiên, nếu như trong thời gian tới chúng ta có những nguồn thu vượt trội như thu từ dầu khí hoặc một số ngành khác có sự phát triển đột biến thì chắc chắn Chính phủ sẽ phải làm rõ lý do và đảm bảo sự minh bạch trong việc sử dụng nguồn thu này.

Với kết quả thu ngân sách như vậy, ông có thể chia sẻ về tác động của chuyển đổi số đối với thu ngân sách?

Chuyển đổi số chắc chắn có tác động rất tích cực đối với thu ngân sách, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử. Trước đây, việc thu thuế từ các giao dịch trực tuyến khá khó khăn bởi vì rất nhiều doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh qua các nền tảng số chưa thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ. Tuy nhiên, nhờ vào việc chuyển đổi số, hệ thống thuế và các cơ quan chức năng có thể dễ dàng quản lý các giao dịch trực tuyến và thu thuế một cách hiệu quả hơn.

Chúng ta đã chứng kiến một số doanh nghiệp tự giác kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân lên đến hàng tỷ đồng. Điều này cho thấy sự thay đổi tích cực khi chuyển đổi số. Các doanh nghiệp giờ đây có thể kê khai thuế qua các hệ thống trực tuyến mà không cần phải đến trực tiếp cơ quan Thuế. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ trong quản lý thuế cũng giúp cơ quan Thuế tăng cường khả năng giám sát và quản lý, từ đó giảm thiểu gian lận thuế. Các doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh qua các nền tảng điện tử ngày càng nhận thức được trách nhiệm nộp thuế và chủ động thực hiện nghĩa vụ của mình.

Thưa ông, ông có nhận định gì về công tác tài chính ngân sách năm 2025 trong bối cảnh hiện nay?

Để chuẩn bị cho công tác tài chính ngân sách năm 2025, tôi cho rằng dựa trên tình hình thực tế của nền kinh tế trong nước và quốc tế, Chính phủ cần có dự báo những chỉ số thu ngân sách đảm bảo khả thi nhất, chắc chắn nhất, an toàn nhất. Mục tiêu là đảm bảo an ninh, an toàn tài chính quốc gia, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển.

Trân trọng cảm ơn ông!