Nhiều bệnh mạn tính tăng nặng vì rét đậm kéo dài

	Bệnh nhân tăng cao trong đợt rét đậm
	Tăng lượng bệnh nhân nhập viện vì giá rét
	Giảm bệnh nhân chuyển tuyến nhờ nâng cao chất lượng khám chữa bệnh

Bệnh mạn tính tăng nặng

Theo các chuyên gia, thời tiết lạnh là yếu tố làm tăng nặng thêm nhiều bệnh lý ở những người có bệnh lý nền. Các bệnh liên quan huyết áp cao, mỡ máu dẫn tới đột quỵ, phình động mạch chủ được ghi nhận gia tăng trong những ngày lạnh vừa qua.

Các bác sỹ của BV Hữu nghị Việt Đức đang thực hiện phẫu thuật cho bệnh nhân.

Bệnh nhân N. (40 tuổi, Nghệ An) bị mỡ máu cao đã vài năm nay nhưng anh chủ quan không uống thuốc hay có chế độ ăn uống phù hợp.

Đầu tháng 1, bệnh nhân N. thấy có cơn đau nhói từ sau lưng tới vùng bụng, nôn mửa, được gia đình đưa anh vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nghệ An. Anh được chẩn đoán bị phình động mạch chủ tuýp A và được chuyển cấp cứu tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức kịp thời.

Nằm cùng phòng với anh N là bệnh nhân C. (70 tuổi). Ông có tiền sử mắc bệnh cao huyết áp từ lâu. Tuần trước, khi đang lưu thông trên đường, ông C. thấy cơ thể bị nhiễm lạnh. Tới nhà, ông bị đau quặn bụng, từ lưng xuyên sang ngực. Ông được nhập viện trong tình trạng cấp cứu là vì do bệnh cao huyết áp dẫn tới phình động mạch chủ.

PGS. TS Nguyễn Hữu Ước, Giám đốc Trung tâm Tim mạch và Lồng ngực, Bệnh viện Việt Đức cho biết, bệnh nhân phình động mạch chủ thường nhầm với các triệu chứng đau bụng thông thường, vì vậy họ chủ quan không đến bệnh viện khám sớm. Bệnh liên quan tới người bị cao huyết áp, mỡ máu và đặc biệt thời tiết lạnh bệnh thường trở nặng và nếu uống rượu bia thì nguy cơ tử vong lại càng cao.

Bệnh phình động mạch chủ đa phần diễn biến thầm lặng, không có triệu chứng, thường được phát hiện tình cờ qua khám sức khỏe hoặc nhiều khi bệnh nhân tự sờ thấy khối ở bụng rồi đi khám. Phình động mạch chủ khi có triệu chứng thường là đã có biến chứng hoặc nguy cơ xảy ra biến cố cao.

Diễn biến của bệnh phình động mạch chủ nhanh và khó lường so với các bệnh về tim mạch. Thực tế, có không ít bệnh nhân đến được bệnh viện nhưng không kịp phẫu thuật đã vỡ động mạch và tử vong.

Với những trường hợp cứu được thì họ sẽ phải trải qua cuộc phẫu thuật tốn nhiều công sức, trí tuệ, thời gian với tỷ lệ tử vong là 15 - 20% khi thực hiện phẫu thuật. Chi phí cho cuộc đại phẫu thuật này từ 150 triệu đến 400 triệu/một ca.

Còn theo bác sỹ Nguyễn Tùng Sơn, Trung tâm Tim mạch và Lồng ngực, với những trường hợp lóc động mạch chủ tuýp A, tỷ lệ tử vong trong vòng 24 giờ đầu tới 50%. Vì thế, việc chẩn đoán xác định ban đầu rất quan trọng và nhanh chóng gửi bệnh nhân tới cơ sở có khả năng phẫu thuật, can thiệp để có hướng xử lý kịp thời.

Bác sỹ Tùng Sơn nhấn mạnh, quan trọng nhất để dự phòng bệnh phình động mạch chủ là phải dự phòng sức khỏe ban đầu, kiểm soát huyết áp, cân nặng, mỡ máu và đi khám sức khỏe định kỳ. "Bệnh phình động mạch chủ rất nguy hiểm, vì vậy có dấu hiệu đau bụng, tức ngực, người bệnh cần đến các cơ sở y tế khám càng sớm càng tốt", bác sỹ Tùng nói.

Chống rét cho bệnh nhân

Trước tình hình không khí lạnh liên tục tăng cường gây rét đậm, rét hại kéo dài tại nhiều địa phương, Bộ Y tế yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố và các đơn vị trực thuộc bộ phối hợp với các cấp, ngành địa phương tuyên truyền cảnh báo, kiểm tra, đôn đốc và hướng dẫn cho người dân các biện pháp phòng, chống rét.

Trước hết, phải cảnh báo để nhân dân biết, cảnh giác với nguy cơ cháy nổ, bỏng lửa, điện giật do sưởi ấm bằng điện và nhiễm độc khí than đốt do sưởi ấm bằng bếp than, củi trong nhà kín. Khuyến cáo người dân cần che chắn nhà cửa, giữ ấm cơ thể, cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, nước uống; bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm; không ăn thức ăn bị nhiễm khuẩn, để lâu ngày.

Bộ Y tế yêu cầu các cơ sở y tế cần có hướng dẫn cho người dân các biện pháp chống rét và bảo vệ sức khỏe. Theo đó, đối với trẻ em cần giữ ấm chân, tay, ngực, cổ. Khi trẻ có các triệu chứng ho kéo dài từ 3 - 5 ngày, kèm theo các triệu chứng sốt, đau ngực, khó thở cần đi khám để được phát hiện và điều trị kịp thời.

Với các bệnh trẻ hay mắc phải như sổ mũi thì có thể rửa mũi bằng nước muối sinh lý ấm, hoặc pha nước muối ấm để súc họng giúp thông thoáng đường hô hấp trên, tránh viêm mũi, họng và đường hô hấp trên; thực hiện tiêm phòng đầy đủ để tăng cường sức đề kháng cho trẻ.

Đối với người già cần tránh thay đổi đột ngột vị trí tránh bị nhiễm lạnh, phòng chống đột quỵ. Khi thấy có những biểu hiện bất thường như nói ngọng, tê bì hoặc liệt nửa người, nhìn không rõ, đau đầu dữ dội, hen xuyễn; ho, sốt cao, khó thở… cần nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời, không để xảy ra biến chứng (chú ý phân biệt với các triệu chứng của Covid-19).

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng yêu cầu các cơ sở y tế cần bảo đảm cơ số thuốc điều trị và dự phòng cho người dân; bảo đảm tốt chế độ trực; tăng cường kiểm soát đối với các bệnh huyết áp, tim mạch, hô hấp… đặc biệt ở người già và trẻ em.

Các cơ sở khám, chữa bệnh chủ động bảo đảm các điều kiện phòng, chống rét cho người bệnh trong quá trình khám, chữa bệnh. Nơi chờ khám, các buồng khám bệnh, buồng điều trị cho người bệnh phải kín gió, có đủ chăn đệm và phương tiện chống rét để bảo đảm cho người bệnh được giữ ấm trong thời gian thăm khám, làm thủ thuật và nằm điều trị.

Bố trí đủ cơ số thuốc cấp cứu, giường bệnh và chuẩn bị sẵn sàng các phương tiện để xử lý kịp thời các trường hợp cấp cứu; chuẩn bị các đội y tế cơ động sẵn sàng hỗ trợ tuyến dưới ứng phó, khắc phục hậu quả do mưa rét gây ra.