Nguyên nhân khiến thị trường xăng dầu có nhiều biến động?

	“Gỡ rối” cho kinh doanh xăng dầu
	Doanh nghiệp mong muốn đảm bảo hài hoà lợi ích các bên trong kinh doanh xăng dầu
	Giải pháp tránh "cắt khúc" trong điều hành thị trường xăng dầu
	Xem xét xây dựng lộ trình thực hiện hóa đơn điện tử trong hoạt động kinh doanh xăng dầu

Đây là nội dung được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề cập đến trong văn bản phúc đáp công văn số 62/BCT-TTTN của Bộ Công Thương đề nghị góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 95/2021/NĐ-CP và Nghị định số 83/2014/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.

Cho ý kiến về công thức giá và phương thức điều hành giá xăng dầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, hiện nay giá xăng dầu được điều hành theo giá cơ sở. Giá cơ sở được xác định dựa trên các yếu tố hình thành giá tổng hợp từ các nguồn xăng dầu sản xuất trong nước, nhập khẩu; làm căn cứ để cơ quan nhà nước xác định giá điều hành (giá cơ sở trừ (-) đi mức chi sử dụng Quỹ bình ổn giá), là căn cứ cho việc quyết định giá bán lẻ xăng dầu trong nước (riêng dầu madút là giá bán buôn) (khoản 2 Điều 1 Nghị định số 95/2021/NĐ-CP).

Thời gian qua, thị trường xăng dầu có nhiều biến động, nguồn cung xăng dầu trên thị trường có một số bất ổn cục bộ, một trong những nguyên nhân là do các chi phí kinh doanh xăng dầu chưa được tính đúng, tính đủ trong cơ cấu giá cơ sở xăng dầu, dẫn tới doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu bị thua lỗ, không có động lực duy trì hoạt động kinh doanh.

Trong khi đó, xăng dầu là mặt hàng liên quan mật thiết tới an ninh năng lượng, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và đời sống của nhân dân. Việc điều hành giá xăng dầu cần đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, tạo động lực, điều kiện để phát triển kinh tế.

Do đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị lựa chọn phương án tiếp tục điều hành giá xăng dầu theo quy định hiện hành và sửa đổi công thức giá cơ sở nhằm đảm bảo tính đúng, tính đủ các chi phí thực tế phát sinh của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trong quá trình kinh doanh; rà soát các quy định về phương thức xác định các chi phí, tần suất xác định các chi phí để có sở điều chỉnh kịp thời. Điều này đảm bảo phát huy vai trò quản lý chặt chẽ mặt hàng xăng dầu của Nhà nước, lợi ích của doanh nghiệp và nhân dân, giá xăng dầu có sự thống nhất giữa các địa bàn.

Hiện nay, công tác quản lý, điều hành xăng dầu được khuyến nghị chỉ nên tập trung vào 1 đầu mối. Ảnh: Thu Dịu

Về thời gian điều hành, công bố giá, tại dự thảo Tờ trình, Bộ Công Thương và Bộ Tài chính cùng nhận định chu kỳ điều hành giá 10 ngày như quy định tại Nghị định số 95/2021/NĐ-CP hiện nay vẫn cơ bản phù hợp và không phải là nguyên nhân của việc thiếu hụt nguồn cung xăng dầu thời gian qua. Việc điều chỉnh chu kỳ điều hành giá xuất phát từ đề xuất của một số doanh nghiệp, trong đó một số doanh nghiệp đề xuất rút ngắn chu kỳ điều hành giá, một số doanh nghiệp khác lại đề xuất quay trở lại chu kỳ điều hành giá 15 ngày. Do vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Bộ Công Thương phân tích, đánh giá, kiểm tra thực tế để đề xuất chu kỳ điều hành phù hợp, tránh xảy ra hiện tượng như thời gian vừa qua.

Ngoài ra, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cho ý kiến việc cho phép đại lý bán lẻ lấy từ nhiều nguồn. Cụ thể, theo quy định tại Luật Thương mại, đại lý là đơn vị được bên giao đại lý giao hàng để bán theo giá của bên giao đại lý và hưởng hoa hồng; bên giao đại lý phải chịu trách nhiệm về chất lượng, giá bán hàng hóa tại các đại lý. Xăng dầu là mặt hàng ở thể lỏng, yêu cầu cất trữ khác hàng hóa thông thường, nếu đại lý lấy từ nhiều nguồn, đựng chung trong cùng một bồn, bể chứa sẽ dẫn tới khó khăn cho cơ quan quản lý nhà nước kiểm soát chất lượng, nguồn gốc, giá bán xăng dầu, nhất là xác định trách nhiệm các bên liên quan khi xảy ra sự cố cháy nổ, gian lận thương mại...

Tuy nhiên, việc quy định đại lý xăng dầu chỉ lấy hàng từ một nguồn có thể dẫn đến những khó khăn cho đại lý trong việc đảm bảo có đủ hàng để bán ra thị trường trong trường hợp nguồn cung xăng dầu khan hiếm như thời gian vừa qua. Do đó, đề nghị Bộ Công Thương phân tích, đánh giá về tính khả thi đối với các phương án cho phép/không cho phép đại lý nhập hàng từ nhiều nguồn, cơ sở pháp lý điều chỉnh tương ứng mà vẫn đảm bảo khả năng kiểm soát về chất lượng, nguồn gốc... của cơ quan quản lý nhà nước, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt.