Người lao động nên bảo lưu thời gian tham gia BHXH thay vì nhận một lần

TPHCM: Hồ sơ rút BHXH một lần tăng nhanh sau giãn cách

Người dân tới làm thủ tục tại BHXH TPHCM. Ảnh: Hữu Hạnh

Ồ ạt rút BHXH một lần

Trước tình trạng người dân mang võng, chiếu, nằm chờ xuyên đêm trước trụ sở BHXH huyện Hóc Môn tái diễn ít ngày qua, ông Trần Dũng Hà, Phó giám đốc BHXH TPHCM cho biết, nguyên nhân là số người nộp hồ sơ tập trung quá đông, trong khi số lượng nhân viên trụ sở có hạn và phải giải quyết hàng loạt chế độ khác. Nhiều người có tâm lý muốn được giải quyết hồ sơ sớm nên đã tranh thủ xếp hàng giữ chỗ từ tối hôm trước. Trước mắt, ngành BHXH sẽ huy động nguồn lực tại chỗ từ các bộ phận nghiệp vụ khác của BHXH huyện Hóc Môn để nhận hết hồ sơ BHXH một lần của người dân đến nộp trong ngày, kể cả sau khi hết giờ làm việc.

Bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Trưởng Phòng truyền thông, BHXH TPHCM, thông tin thêm: Thời gian qua, BHXH TPHCM cùng các cơ quan truyền thông đã dành nhiều thời gian để tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế…; trong đó có phân tích để người lao động biết được những thiệt thòi khi khi rút BHXH một lần, lựa chọn bảo lưu thời gian tham gia BHXH để lãnh lương hưu khi hết tuổi lao động.

Tuy nhiên, mặc dù tình hình sản xuất, kinh doanh đã dần ổn định trong tình hình mới, nhưng vẫn có không ít công ty, doanh nghiệp (nhất là các doanh nghiệp sản xuất, gia công hàng với nước ngoài) không còn đơn hàng, buộc phải tạm dừng sản xuất. Tình hình này kéo theo công nhân, người lao động mất việc nên số người đến các cơ quan BHXH để làm các loại thủ tục đông hơn trước.

Rút BHXH một lần, mất quyền an sinh cơ bản của bản thân

Với nhiều người, số tiền rút BHXH một lần có thể “ra tấm, ra món” nhưng rồi cũng chỉ đủ trang trải trong vài tháng ngắn ngủi và lại tiếp tục lo mưu sinh cho tuổi già. Thực trạng này rất đáng lo ngại, không chỉ gây thiệt thòi lớn về quyền lợi của người lao động mà còn tạo hệ lụy cho an sinh xã hội quốc gia khi dân số nước ta đang bắt đầu già hóa.

Cụ thể, khi lựa chọn hưởng BHXH một lần, người lao động không còn trong hệ thống BHXH được Nhà nước bảo hộ, mất cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng – nguồn thu nhập ổn định, hữu ích khi về già. Trong khi từ năm 2003 đến nay, Nhà nước đã điều chỉnh tăng lương hưu 17 lần, với mức tăng từ khoảng 7,5% đến 9,3% cho mỗi lần điều chỉnh, tùy theo nhóm đối tượng. Người lao động cũng mất đi cơ hội được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu để hưởng các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe nhất của mỗi người.

Đặc biệt, số tiền người lao động nhận BHXH một lần thiệt hơn so với số tiền đã đóng vào quỹ BHXH. Theo quy định của pháp luật, tổng mức đóng BHXH là 22% mức tiền lương tháng, trong đó, người lao động đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%; tổng mức đóng vào Quỹ BHXH bằng 2,64 tháng lương. Nếu hưởng BHXH một lần người lao động chỉ được thanh toán bằng 2 tháng lương làm căn cứ đóng BHXH cho một năm tham gia BHXH. Như vậy, người lao động mất đi 0,64 tháng lương mỗi năm.

Trong thực tế đã có rất nhiều trường hợp khi đã nhận BHXH một lần muốn nộp lại tiền để phục hồi số năm đã tham gia BHXH cho đủ điều kiện hưởng lương hưu, nhưng pháp luật về BHXH chưa quy định về trường hợp này.

Trước tình trạng trên, ngày 14/4, BHXH Việt Nam đã tiếp tục ra khuyến nghị trong trường hợp khó khăn trước mắt (do mất việc làm, giảm sút thu nhập gây nên) người lao động có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH, để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện.

Nhằm khuyến khích người lao động ở lại hệ thống BHXH để được thụ hưởng tối đa các quyền lợi dài hạn khi người lao động đến tuổi nghỉ hưu, tránh những thiệt hại bất lợi khi người lao động hưởng BHXH một lần, tại dự thảo Luật BHXH sửa đổi lần này đã bổ sung nhiều quy định nhằm mở rộng, gia tăng lợi ích cho người lao động để mọi người có thêm cơ hội để được hưởng lương hưu.

Trong thời điểm này, nếu không may bị thất nghiệp, người lao động nên đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp học nghề để vượt qua khó khăn với các quyền lợi hưởng như: Được hưởng trợ cấp thất nghiệp bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp, tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở hoặc 5 lần mức lương tối thiểu vùng; Được hưởng chế độ BHYT theo quy định để khám, chữa bệnh BHYT khi không may ốm đau; dược hỗ trợ học nghề (tối đa 1 triệu đồng/người/tháng); được hỗ trợ, tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí; được đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề…