Nghịch lý nước nông nghiệp chi hàng tỷ USD nhập nguyên liệu thức ăn chăn nuôi- Bài 2: Sản xuất manh mún, thiếu tầm nhìn
![]() | Bài 1: Phụ thuộc 70% nguyên liệu nhập khẩu và hệ lụy |
![]() | Vì sao giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi tăng cao nửa đầu năm? |
![]() |
Dù không có lợi thế tuyệt đối, song Việt Nam vẫn có thể quy hoạch những vùng có thể trồng ngô sinh khối hoặc ngô lấy hạt để sử dụng làm nguyên liệu TACN. Ảnh: N.Thanh |
Nhu cầu tăng, nguồn nguyên liệu giảm
Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, 10 năm gần đây, ngành chăn nuôi Việt Nam đã đạt được sự tăng trưởng rất ấn tượng, bình quân 5-6%/năm. Trong đó, ngành gia cầm có sự tăng trưởng nhanh nhất, đạt bình quân 7-8%/năm về đầu con và 11-12% về sản lượng thịt, trứng.
Cùng với sự tăng trưởng của ngành chăn nuôi, ngành sản xuất TACN công nghiệp ở Việt Nam cũng tăng trưởng ngoạn mục, đạt bình quân 13-15%/năm. Dự báo, nhu cầu về nguyên liệu TACN của Việt Nam vẫn tiếp tục gia tăng trong thời gian tới, sẽ cần khoảng 28- 30 triệu tấn/năm trong 5 năm tới, trị giá 12-13 tỷ USD, với mức tăng trưởng trung bình 11 – 12%/năm.
Nhu cầu ngày một tăng lên, song nguồn cung nội địa lại không tăng trưởng tương xứng. Một chuyên gia công tác lâu năm trong lĩnh vực này chia sẻ với phóng viên Tạp chí Hải quan: 10 năm qua, lượng TACN NK liên tục tăng lên. Lý do là bởi bình quân mỗi năm, quy mô đàn gia súc của Việt Nam tăng trung bình 4-5%, nhu cầu thức ăn tăng lên, nhưng lượng thức ăn trong nước lại không tăng tương ứng, thậm chí còn giảm đi.
“Diện tích trồng ngô thời điểm cao điểm lên tới 1,2 triệu ha nhưng hiện nay đã giảm đi đáng kể. Tương tự, diện tích sắn cũng giảm đi. Diện tích lúa của Việt Nam cũng có giới hạn, ngày càng giảm đi trong khi năng suất chỉ tăng lên một chút. Sản lượng lúa của Việt Nam khoảng 45 triệu tấn/năm, tương ứng với khoảng 4,5 triệu tấn cám. Nhìn tổng thể, trong khi lượng ngô giảm, sắn giảm, cám giữ nguyên không tăng đáng kể trong bối cảnh đàn vật nuôi tăng, đương nhiên NK nguyên liệu TACN tăng lên là điều không tránh khỏi”, vị chuyên gia này nói.
Ông Nguyễn Văn Vương, Trưởng phòng Cây Lương thực, Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) thông tin thêm: hiện tổng diện tích trồng ngô ở Việt Nam dao động từ 900.000 -1,1 triệu ha. Thời gian qua, diện tích trồng ngô giảm đáng kể do giá thành sản xuất cao, chi phí lớn, năng suất chưa cao dẫn tới lợi nhuận hạn chế.
![]() |
Diện tích các cây trồng chủ lực (bao gồm chủ yếu là ngô, khoai lang, sắn, đậu tương và cỏ chăn nuôi) cung cấp nguyên liệu phục vụ ngành chăn nuôi ở Việt Nam năm 2020 (Nguồn: Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). |
Không có lợi thế trồng cây nguyên liệu
Nhìn nhận một cách tổng quan, ông Nguyễn Xuân Dương, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam cho rằng, một trong những nguyên nhân mấu chốt nhất khiến cho Việt Nam khó tăng nguồn cung nội địa là bởi Việt Nam không có lợi thế sản xuất nguyên liệu TACN so với các nước chuyên sản xuất mặt hàng này.
Diện tích đất nông nghiệp của Việt Nam thấp, trong khi số lượng cây trồng rất phong phú, nhất là cây ăn trái, rau quả, cây công nghiệp dẫn tới sự tranh chấp về nguồn đất đai. Việt Nam không có những vùng lớn để chuyên trồng cây nguyên liệu TACN. Bên cạnh đó, trong quá trình canh tác, tất cả hệ thống thủy lợi cũng như tư duy, thói quen canh tác tại Việt Nam chủ yếu quen với trồng lúa. Trên thực tế, ngay từ năm 2014, Chính phủ đã có chủ trương cho phép thí điểm chuyển đổi 200.000 ha diện tích đất trồng lúa tại vùng ĐBSCL sang trồng ngô nhưng không thành công. Tại thời điểm đó khi đem lên “bàn cân” so sánh giữa giá ngô và giá lúa thấy rằng, trồng lúa để XK gạo vẫn đem lại hiệu quả cao hơn.
Xung quanh câu chuyện phát triển nguyên liệu TACN trong nước, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan khi trả lời nội dung chất vấn của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV đầu tháng 6/2022 chia sẻ: khi làm việc với các tổ chức nước ngoài, họ rất bất ngờ về sự manh mún đất đai cũng như quy mô sản xuất của Việt Nam. Đơn cử một nguyên liệu chủ yếu để sản xuất TACN và thức ăn thủy sản là ngô, tổng diện tích sản xuất ngô của thế giới để phục vụ cho TACN là 200 triệu ha, trong khi đó của Việt Nam hiện nay chỉ xấp xỉ 1 triệu ha.
“Riêng thị trường NK nhiều ngô nhất là Mỹ cũng có diện tích là 30 triệu ha, gấp 30 lần quy mô của Việt Nam. Quy mô sẽ quyết định giá thành để cạnh tranh và quyết định việc ứng dụng khoa học, công nghệ để nâng cao năng suất", ông Lê Minh Hoan nêu thực tế.
Một số chuyên gia nông nghiệp trong quá trình chia sẻ với phóng viên Tạp chí Hải quan về câu chuyện tưởng như nghịch lý là đất nước nông nghiệp nhưng lại chi nhiều tỷ USD mỗi năm để NK nguyên liệu TACN bày tỏ suy tư rằng, kết luận như vậy có phần hơi “oan” cho ngành nông nghiệp. Đó là bởi, thực tế Việt Nam cũng đã tiến hành chuyển đổi một phần diện tích đất nông nghiệp canh tác kém hiệu quả sang trồng ngô, trồng đỗ tương song kết quả thu về không như kỳ vọng, điển hình là năng suất thấp không thể cạnh tranh.
Cụ thể, trong khi đỗ tương Việt Nam có năng suất trung bình đạt khoảng 2 tấn/ha thì tại các nước như Brazil, Mỹ đạt 4,5-5 tấn/ha. Tương tự, năng suất với ngô lần lượt có mức chênh lệch tương ứng là 4,5 tấn/ha và 8-10 tấn/ha. Như vậy, xét về yếu tố tự nhiên hay thói quen canh tác, điều kiện canh tác của Việt Nam đều không thuận lợi. Nếu Việt Nam cố gắng đẩy mạnh phát triển trồng ngô lấy hạt, đỗ tương bằng mọi giá thì vẫn có thể tăng sản lượng lên nhưng tính cạnh tranh khá kém.
Việt Nam là nước XK gạo “top” đầu thế giới, bởi vậy trong “bài toán” tăng tính tự chủ nguồn nguyên liệu TACN, không ít ý kiến cũng đề cập tới vấn đề sử dụng loại gạo làm TACN cho phù hợp thay vì chỉ mải miết tập trung XK. Ở khía cạnh này, ông Tống Xuân Chinh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) cho rằng: đây là bài toán kinh tế, trong khi 1 kg ngô chỉ khoảng 7.000-8.000 đồng, còn 1 kg gạo ít nhất cũng khoảng 12.000-13.000 đồng/kg.
“Diện tích đất của Việt Nam phần lớn là trồng lúa và phù hợp với trồng lúa. Hiện, bà con đã chuyển 1 phần đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng ngô sinh khối, theo mục tiêu sẽ có 500.000 ha đất lúa kém hiệu quả chuyển sang trồng ngô sinh khối để có thể chủ động hơn trong nguyên liệu phục vụ sản xuất TACN”, ông Chinh thông tin thêm.
Mặc dù không có lợi thế tuyệt đối, song “tư lệnh” ngành nông nghiệp Lê Minh Hoan cũng nhấn mạnh: “Trong tương đối, Việt Nam vẫn có thể quy hoạch những vùng có thể trồng ngô sinh khối hoặc ngô lấy hạt để sử dụng làm nguyên liệu TACN. Bộ NNPTNT cũng đang xây dựng đề án tự chủ phần nào nguyên liệu phục vụ cho nông nghiệp, kể cả TACN, thủy sản”.
Tin liên quan

Lần đầu tiên diễn ra chương trình nghệ thuật vì khí hậu tại Việt Nam
10:30 | 21/02/2025 Sự kiện - Vấn đề

Audi A6 phiên bản mới đã có mặt tại Việt Nam
14:08 | 11/02/2025 Xe - Công nghệ

QUATEST 3 ứng dụng phương pháp phát hiện DNA động vật trong thực phẩm và thức ăn chăn nuôi
16:44 | 06/02/2025 Doanh nghiệp - Doanh nhân

Nhiều sự kiện đặc sắc tại Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025
14:29 | 21/02/2025 Kinh tế

Đa dạng các thị trường xuất khẩu đồ gỗ và mỹ nghệ
16:15 | 19/02/2025 Kinh tế

Nhận diện cơ hội, thách thức của thị trường bất động sản năm 2025
14:57 | 19/02/2025 Kinh tế

Hà Nội: Nguồn cung được cải thiện nhưng giá bán vẫn ở mức cao
16:34 | 18/02/2025 Kinh tế

Trung Quốc vượt Mỹ trở thành thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam
16:16 | 17/02/2025 Kinh tế

Tháo gỡ rào cản thể chế, dồn sức vượt khó khăn cho tăng trưởng GDP đạt trên 8%
20:27 | 15/02/2025 Kinh tế

Nắm bắt cơ hội từ những thay đổi, rủi ro và lợi ích từ thương chiến Mỹ - Trung
21:02 | 14/02/2025 Kinh tế

Hạ tầng phát triển thúc đẩy thu hút đầu tư vào bất động sản
16:26 | 14/02/2025 Kinh tế

7 thị trường nhập khẩu tỷ đô của Việt Nam trong tháng đầu năm
11:46 | 14/02/2025 Xuất nhập khẩu

Rủi ro tỷ giá cần được chú ý trong thời gian tới
20:30 | 13/02/2025 Kinh tế

Nắm bắt cơ hội vàng hội nhập từ các trung tâm tài chính
20:25 | 13/02/2025 Kinh tế

Chênh lệch giữa giá nhà và thu nhập ngày càng cao, người dân khó mua nhà tại Hà Nội
20:07 | 13/02/2025 Kinh tế

Rà soát doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thương mại điện tử ngừng hoạt động
14:46 | 13/02/2025 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Phát triển thị trường chứng khoán ổn định, an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững

TCIT đồng hành cùng hãng tàu MSC trong chiến lược kết nối vận tải quốc tế toàn cầu

Nhiều sự kiện đặc sắc tại Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025

“Ford SUV Tech Show”- Sự kiện trưng bày và lái thử xe quy mô lớn của Ford

Lần đầu tiên diễn ra chương trình nghệ thuật vì khí hậu tại Việt Nam

(Infographics) Tổng thu từ xuất nhập khẩu các tỉnh, thành vùng Tây Nguyên
10:50 | 15/12/2024 Hải quan

(INFOGRAPHICS) Kim ngạch hơn 67 tỷ USD, Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam
11:29 | 04/12/2024 Infographics

(INFOGRAPHICS): Tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp tham gia chương trình tự nguyện tuân thủ
16:30 | 06/12/2024 Infographics

(INFOGRAPHICS) Tổng thu từ XNK các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ
16:33 | 06/12/2024 Xuất nhập khẩu

(INFOGRAPHICS) 66 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 11
14:29 | 12/12/2024 Infographics

Lần đầu tiên diễn ra chương trình nghệ thuật vì khí hậu tại Việt Nam

Hà Nội Metro hợp tác với Xanh SM, VinBus, FGF và V-Green phát triển mạng lưới giao thông xanh

Bế mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội "chốt" năm 2025 tăng trưởng trên 8%

Quốc hội thông qua một số cơ chế đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận

Quốc hội phê chuẩn bổ nhiệm thêm 2 Phó Chủ tịch Quốc hội, 2 Phó Thủ tướng, 4 Bộ trưởng

Trình Quốc hội phương án đầu tư bổ sung vốn điều lệ giai đoạn 2024-2026 của VEC

Hải quan Bắc Ninh chủ động hỗ trợ doanh nghiệp

Hải quan Bắc Ninh lắng nghe, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp

Hải quan chủ động các nhiệm vụ trọng tâm sau Tết Nguyên đán

Hải quan Quảng Trị triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp

Tháng đầu năm, Hải quan Hải Phòng thu ngân sách tăng gần 1.000 tỷ đồng

Hải quan Hải Phòng đề ra 15 nhiệm vụ để hoàn thành tốt nhiệm vụ thu 72.000 tỷ đồng

Hải quan Nghệ An phối hợp triệt phá đường dây xuyên quốc gia, thu giữ 30 kg ma túy đá

Bị phạt 90 triệu đồng vì kinh doanh gạch men nhập lậu

Hải quan các nước hợp lực thu giữ 20.000 động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng

Lạng Sơn: Ngăn chặn gần 2,7 tấn xúc xích không rõ nguồn gốc

Cao Bằng: Phát hiện gần 3 tấn lá thuốc lá không rõ nguồn gốc

Hải quan An Giang chuyển cơ quan Công an điều tra nhiều vụ gian lận thuế

TCIT đồng hành cùng hãng tàu MSC trong chiến lược kết nối vận tải quốc tế toàn cầu

Ra mắt Mì ly Curry House CoCo Ichibanya – Hương vị ramen cà ri Nhật chính gốc

Vedan Việt Nam nhận bằng tri ân của Trung ương hội nạn nhân chất độc da cam/Dioxin

Gỡ khó, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp ngành dược

Vinh danh thương hiệu Bất động sản dẫn đầu năm 2024-2025

Cảng Quốc tế Tân cảng Cái Mép: Điểm đến tin cậy của Liên minh Premier tại khu vực Cái Mép – Thị Vải

Gỡ khó, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp ngành dược

Đề xuất tiếp tục mức thu lệ phí trước bạ 0% đối với ô tô điện chạy pin

Quản lý thị trường trước áp lực lớn với thuốc lá lậu khi tăng thuế thuốc lá

Triển khai thu thuế đối với hàng nhập khẩu trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh

Những điểm mới trong quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết

Phân loại mặt hàng nhãn nhựa tự dính đã in thông tin

“Ford SUV Tech Show”- Sự kiện trưng bày và lái thử xe quy mô lớn của Ford

Hành trình Toyota- Hành trình triệu nụ cười

New Peugeot 2008: Thêm lựa chọn cho phân khúc SUV đô thị

Đón "bão" thuế quan, xe ôtô Hàn, Nhật còn "làm mưa làm gió" tại Mỹ?

Tháng 1, doanh số của Hyundai đạt 3.074 xe

Audi A6 phiên bản mới đã có mặt tại Việt Nam

Ukraine không chấp nhận đứng ngoài đàm phán song phương Nga-Mỹ

Ông Trump đề nghị áp dụng thuế quan "có đi có lại" với các đối tác thương mại

Thị trường xe điện, xe hybrid tại Việt Nam dự kiến tăng 25-30%

Các cường quốc châu Âu khẳng định phải tham gia đàm phán về Ukraine

Canada tìm cách thương lượng với Mỹ về thuế quan
