Ngành vận tải xe tải Việt Nam trong bối cảnh phát triển logistics châu Á

Kẹt xe ra vào các cảng là một trong những nguyên nhân làm tăng chí phí logistics. Ảnh: T.H

Cải thiện từ thủ tục hải quan

Ngành vận tải châu Á, một yếu tố then chốt trong khuôn khổ kinh tế của khu vực, đang đối mặt với chi phí vận hành ngày càng tăng. Xu hướng này và các biện pháp đối phó đã được chia sẻ sự kiện "Fleet Futures" mới đây tại TPHCM do CEL tổ chức.

Theo CEL, năm 2023, xếp hạng Chỉ số hiệu suất logistics (LPI) của Việt Nam giảm 4 bậc xuống vị trí thứ 43, so với vị trí thứ 39 năm 2018. Mặc dù có sự sụt giảm về xếp hạng, nhưng điểm số LPI của Việt Nam tăng lên 3,3 điểm từ 3,27 điểm năm 2018, cho thấy sự cải thiện dần dần, đặc biệt là trong hiệu quả từ cơ quan Hải quan và chất lượng cơ sở hạ tầng.

Xếp hạng này phản ánh ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đối với ngành logistics, với những gián đoạn trong chuỗi cung ứng và vận tải. Ở Việt Nam, ngành vận tải xe tải đóng vai trò thiết yếu trong nền kinh tế quốc gia, chịu trách nhiệm cho 77% lượng hàng hóa vận chuyển với tổng khối lượng hơn 1,5 tỷ tấn.

Tuy nhiên, ngành vận tải hàng hoá đối mặt với những thách thức như chi phí logistics cao (21% GDP) và tác động môi trường do xe tải cũ và nhỏ gây ra phát thải khí nhà kính và ùn tắc giao thông.

Để giải quyết những thách thức này, các khuyến nghị chính sách bao gồm hiện đại hóa đội xe, nâng cao đào tạo lái xe và cải thiện cơ sở hạ tầng cho các phương thức vận tải đa dạng đã được các chuyên gia chia sẻ. Việc tích hợp công nghệ số, như thu phí tự động, được xem là chìa khóa để nâng cao hiệu quả vận hành và tính kinh tế.

Phát triển trong thách thức

Mặc dù gặp phải thách thức, thị trường vận tải và logistics của Việt Nam dự kiến đạt 45,19 tỷ USD vào năm 2023 và tăng trưởng với tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm là 6,34% để đạt 65,34 tỷ USD vào năm 2029.

Ngành vận tải xe tải của Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể vào đầu năm 2023, với mức tăng 16% về khối lượng vận chuyển hàng hóa và tăng gần 22% về doanh thu so với cùng kỳ năm trước. Sự tăng trưởng này, tuy nhiên, đi kèm với chi phí tăng cao, một phần do giá nhiên liệu tăng, như được chứng minh bởi sự tăng 1.98% của giá dầu Brent vào năm 2021.

Theo bà Nguyễn Quyên, Giám đốc CEL, một khảo sát gần đây của CEL với 143 doanh nghiệp vận tải xe tải ở Việt Nam nêu bật các vấn đề hoạt động quan trọng trong kinh doanh và vận hành vải tải như hiệu quả tối ưu hóa lộ trình không đạt, chi phí bảo dưỡng và sửa chữa xe cao, và thiếu hụt tài xế kèm theo tăng lương. Những yếu tố này chỉ ra nhu cầu cấp bách cho việc quản lý logistics hiệu quả hơn.

Hướng tới tương lai, ngành đang hướng đến đa dạng hóa các phương thức vận tải, giảm sự phụ thuộc vào vận tải đường bộ và khám phá các lựa chọn khác như đường thủy, hàng không và biển. Sự chuyển dịch này phản ánh trong thị trường logistics châu Á - Thái Bình Dương, nổi tiếng với dải dịch vụ đa dạng của mình.

Nhận định về ngành vận tải, các chuyên gia cho biết, ngành vận tải đối mặt với triển vọng phức tạp vào năm 2024, với doanh nghiệp chuẩn bị cho khả năng tăng chi phí hoặc kỳ vọng vào sự ổn định. Giá nhiên liệu tăng, thiếu hụt lái xe cùng với việc tăng lương, và hiệu quả tối ưu hóa lộ trình kém là những thách thức chính ảnh hưởng đến chi phí hoạt động.

Ngoài ra, chi phí bảo dưỡng xe và tuân thủ pháp luật cũng làm tăng gánh nặng tài chính. Những thách thức này làm nổi bật tính chất động của ngành logistics, chịu ảnh hưởng bởi các biến động kinh tế và xu hướng thị trường. Các công ty đang tập trung vào các chiến lược đổi mới và lập kế hoạch hiệu quả để đối phó với những phức tạp này và tận dụng cơ hội tăng trưởng trong bối cảnh ngành công nghiệp đang thay đổi.