 |
| Tương quan kết quả thu ngân sách cập nhật đến 30/3 năm 2019 và 2020 của 7 cục có chỉ tiêu thu lớn nhất năm 2020 (từ 10.000 tỷ đồng trở lên) và toàn Ngành (đơn vị "tỷ đồng"). Biểu đồ: T.Bình. |
Giảm thu 7.336 tỷ đồng
Đánh giá của Tổng cục Hải quan cho thấy, trong quý I, tổng trị giá XNK của các DN FDI đạt 75,4 tỷ USD, chiếm 63% tổng trị giá XNK của cả nước. Trong đó, trị giá XK của khu vực này là 41,54 tỷ USD và trị giá NK là 33,86 tỷ USD.
Tổng trị giá kim ngạch XNK có thuế của cả nước trong quý I đạt 24,97 tỷ USD, tăng 2,38% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, kim ngạch XK có thuế đạt 1,56 tỷ USD, tăng 28,6%; kim ngạch NK có thuế đạt 23,41 tỷ USD, tăng 1% so với cùng kỳ năm 2019.
Cụ thể, một số mặt hàng XK có số thu chính như dầu thô đạt 580 triệu USD, tăng 10,6%; gỗ và các sản phẩm gỗ đạt 435,6 triệu USD, tăng 117,4%; than các loại đạt 30,5 triệu USD, tăng 606,6%; clanhke và xi măng đạt 164 triệu USD, giảm tới 11,8% so với cùng kỳ năm 2019. Tuy nhiên, các mặt hàng NK đóng góp lớn vào kết quả của quý I lại có dấu hiệu giảm mạnh so với cùng kỳ, trong đó phải kể đến mặt hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng đạt tới gần 4 tỷ USD, giảm tới 11,2%. Tiếp theo đó phải kể đến nhóm hàng sắt thép các loại với kim ngạch trên 1,4 tỷ USD, giảm tới 13,9% và chất dẻo nguyên liệu đạt 1,2 tỷ USD nhưng lại giảm so với cùng kỳ tới 7,9%.
Với sự tác động không nhỏ của dịch Covid-19 khiến cho các mặt hàng chính giảm mạnh kéo theo công tác thu nộp NSNN của ngành Hải quan trong quý I chỉ đạt 77.000 tỷ đồng, bằng 22,78% dự toán, bằng 21,69% chỉ tiêu phấn đấu và giảm 8,7% so với cùng kỳ năm 2019 (84.336 tỷ đồng), tương đương giảm 7.336 tỷ đồng.
Theo Cục Thuế XNK, nguyên nhân khiến cho công tác thu NSNN của ngành Hải quan giảm mạnh là do kim ngạch một số dòng hàng chính mang lại số thu cao thường xuyên bị giảm mạnh như ô tô nguyên chiếc các loại giảm 4.692 tỷ đồng; máy móc thiết bị dụng cụ phụ tùng giảm 1.025 tỷ đồng; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện giảm 1.554 tỷ đồng; sắt thép các loại giảm 515 tỷ đồng.
Một nguyên nhân khác khiến cho tình hình XNK hàng hoá khó khăn là dịch Covid-19 có diễn biến phức tạp, nguy hiểm, bùng phát mạnh ở một số quốc gia lớn như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, khối các nước châu Âu, Mỹ đã làm ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu nói chung và nền kinh tế của Việt Nam nói riêng, gây gián đoạn trong sản xuất kinh doanh, thương mại, hoạt động XNK đình trệ do nhiều cửa khẩu, đường bay đóng cửa để ngăn chặn tình trạng lây lan của dịch bệnh, gián tiếp tác động đến tình hình thu NSNN.
Đơn cử như tại địa bàn quản lý của Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh, trong quý I đơn vị thu nộp NSNN đạt 23.524 tỷ đồng, đạt 20,46% dự toán. Trong khi đó, quý I/2019 đơn vị thu nộp NSNN đạt 27.002 tỷ đồng, như vâỵ so với cùng kỳ thì quý I/2020, số thu NSNN qua địa bàn quản lý của Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh giảm tới 12,88%.
Còn tại địa bàn quản lý của Cục Hải quan Hải Phòng, 3 tháng đầu năm đơn vị thu ngân sách đạt 4.865 tỷ đồng, trong khi đó quý I/2019, đơn vị thu đạt 13.458 tỷ đồng. Như vậy so với cùng kỳ, quý I/2020 công tác thu nộp NSNN tại địa bàn Cục Hải quan Hải Phòng giảm tới 17,11%.
Tại Cục Hải quan Lạng Sơn, đơn vị chịu ảnh hưởng nhiều nhất của dịch Covid-19, trong quý I/2020 đơn vị mới thu được 567,8 tỷ đồng, giảm tới 20,35% so với cùng kỳ năm 2019 (717,9 tỷ đồng).
Với tình hình này, theo đại diện lãnh đạo Cục Thuế XNK, nếu dịch Covid-19 còn tiếp tục kéo dài và diễn biến phức tạp, kim ngạch XNK nhiều mặt hàng đóng góp số thu lớn vào ngân sách sẽ tiếp tục giảm mạnh.
 |
| Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng khu vực 3. Ảnh: T.Bình. |
Đồng bộ các giải pháp
Đề cập đến giải pháp cụ thể về thu ngân sách trong bối cảnh dịch Covid-19 còn diễn biến khó lường, đại diện Cục Thuế XNK cho biết, Tổng cục Hải quan đã kịp thời ban hành Chỉ thị số 1040/CT-TCHQ đôn đốc các đơn vị thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách năm 2020.
Đồng thời, Tổng cục Hải quan yêu cầu các đơn vị thuộc và trực thuộc triển khai thực hiện Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách năm 2020. Cùng với đó, công tác tạo thuận lợi cho hoạt động XNK tiếp tục được ưu tiên, bằng các giải pháp rút ngắn thời gian nộp thuế và thông quan, giải phóng hàng như: Đẩy mạnh hợp tác với các ngân hàng thương mại, triển khai mở rộng chương trình phối hợp thu 24/7 và chương trình DN nhờ thu, duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của nhóm công tác hải quan – DN.
Hay mới đây nhất, để quyết liệt các giải pháp thu, Tổng cục Hải quan đã ban hành Quyết định 924/QĐ-TCHQ ngày 27/3/2020 giao chỉ tiêu thu hồi và xử lý nợ thuế cụ thể cho chi các cục hải quan tỉnh, thành phố. Trong đó, Tổng cục Hải quan yêu cầu các đơn vị tập trung rà soát, nắm chắc tình hình nợ thuế; phân loại các nhóm nợ có khả năng thu, nợ không có khả năng thu. Thường xuyên theo dõi, đôn đốc các đơn vị và đưa ra các giải pháp thu hồi nợ phù hợp với thực tế; đôn đốc, theo dõi từng tháng, quý tình hình thu hồi và xử lý nợ thuế; tăng cường các biện pháp quản lý chặt chẽ đối với các khoản miễn, giảm thuế có điều kiện như: hàng NK gia công XK, hàng NK để sản xuất hàng gia công, hàng NK để sản xuất hàng XK không để phát sinh nợ thuế do chủ DN bỏ trốn khỏi địa chỉ kinh doanh hoặc bỏ về nước (chủ DN là người nước ngoài)...Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, để tạo thuận lợi, tháo gỡ khó khăn cho DN bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, thực hiện Chỉ thị 11/CT-TTg ngày 4/3/2020, Tổng cục Hải quan không tổ chức kiểm tra định kỳ trong năm 2020 đối với các DN không có dấu hiệu vi phạm; đồng thời không để DN lợi dụng chủ trương này để vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố triển khai các giải pháp tăng cường công tác phòng, chống dịch Covid-19, thực hiện các giải pháp thúc đẩy hoạt động XNK hàng hóa qua biên giới.
Cùng với việc tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch, ngành Hải quan đang triển khai nhiều giải pháp nhằm thông quan nhanh hàng hoá XNK, tạo điều kiện tối đa cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN; tích cực phối hợp với các lực lượng chức năng, chính quyền, cơ quan chức năng tại địa phương kiểm soát chặt, phòng chống dịch Covid-19. Trong đó, các đơn vị triển khai nhiều giải pháp, sáng kiến để khơi thông hoạt động thông quan hàng hoá nhưng vẫn đảm bảo công tác phòng chống dịch Covid-19.
Đảo Lê
