Ngành Hải quan: Đẩy mạnh quản lý tập trung, chống thất thu ngân sách hiệu quả

Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng. Ảnh: T.Bình.

Thu ngân sách chịu tác động từ các FTA

Đồng tình với những giải pháp mà Tổng cục Hải quan đưa ra trong triển khai các nhiệm vụ thu NSNN, Thứ trưởng Vũ Thị Mai nhấn mạnh: Các cục hải quan cần bám sát chỉ đạo của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan tại Chỉ thị về thu NSNN cùng với những giải pháp Cục Thuế XNK đưa ra để triển khai công tác thu NSNN, ngành Hải quan phấn đấu phải vượt chỉ tiêu 293.000 tỷ đồng Bộ Tài chính giao.

Đánh giá về công tác thu NSNN của ngành Hải quan trong quý I, Cục trưởng Cục Thuế XNK- Lưu Mạnh Tưởng cho biết, số thu NSNN của toàn ngành trong 3 tháng đầu năm đạt 68.027 tỷ đồng, bằng 24,04% dự toán, đạt 23,2% chỉ tiêu phấn đấu, giảm 2,16% so với cùng kỳ 2017. Mặc dù kim ngạch XNK 3 tháng đầu năm tăng so với cùng kỳ năm trước, tuy nhiên, do ảnh hưởng từ các Hiệp định tự do thương mại (FTA) và các chính sách mới trong năm 2018, số thu NSNN 3 tháng đầu năm 2018 giảm so với cùng kỳ năm trước.

Phân tích cụ thể, Cục trưởng Cục Thuế XNK cho biết, trong 2 tháng đầu năm 2018, giảm thu từ các FTA là 3.400 tỷ đồng chủ yếu là các mặt hàng ô tô nguyên chiếc dưới 9 chỗ ngồi và mặt hàng linh kiện phụ tùng ô tô. Theo ước tính, ngành Hải quan sẽ chịu tác động giảm thu do FTA trong năm 2018 ước khoảng 30.150 tỷ đồng.

Có một thực tế đáng lưu ý là tốc độ thu NSNN của ngành Hải quan trong năm 2018 có xu hướng giảm, nếu như tháng 1 và 2 tốc độ thu cao thì sang đến tháng 3 tốc độ này giảm hẳn. So với quý I năm 2017, số thu của quý I/2018 đã giảm 1.800 tỷ đồng. Trong đó có đến 14/35 cục hải quan bị giảm thu so với cùng kỳ năm 2017 như: Hải quan TP.HCM giảm 8,82%, Hà Nội giảm 10%, Hải Phòng giảm 15%...

Theo đánh giá của ông Lưu Mạnh Tưởng, trước tình hình thu quý I, việc hoàn thành chỉ tiêu thu 293.000 tỷ đồng sẽ gặp không ít khó khăn. Để hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN năm 2018, Cục trưởng Lưu Mạnh Tưởng nhấn mạnh, nhóm giải pháp đầu tiên là thủ trưởng các đơn vị cần xây dựng chi tiết các giải pháp tạo thuận lợi cho DN, tập trung triển khai các đề án trọng tâm lớn của ngành: Đề án quản lý, giảm sát hải quan tại cảng biển, cảng hàng không; Đề án quản lý hàng gia công, sản xuất XK; Đề án thu thuế và thông quan 24/7… nhằm tạo thuận lợi cho hoạt động XNK, hạn chế việc DN lợi dụng sơ hở chính sách để trục lợi… qua đó để tăng thu NSNN.

Cùng với đó, hàng loạt giải pháp khác cũng được Cục trưởng Cục Thuế XNK đưa ra như: Tăng cường công tác quản lý hải quan, kịp thời phát hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại gây thất thu NSNN. Trong đó, tập trung công tác giá, rà soát Danh mục quản lý rủi ro về giá để xác định dấu hiệu nghi vấn, thực hiện tham vấn, kiểm tra sau thông quan có hiệu quả; vấn đề phân loại, áp dụng mức thuế cũng cần được chú trọng, tránh tình trạng phân loại không thống nhất. Thực hiện rà soát kiểm tra trường hợp miễn thuế, đặc biệt là các trường hợp miễn thuế dự án ưu đãi đầu tư, do có sự khác biệt về chính sách ưu đãi đầu tư giữa Luật Thuế XK, thuế NK số 45 và Luật thuế XK, thuế NK số 107; Tập trung phân tích đánh giá rủi ro sau thông quan đối với hàng luồng Xanh để tổ chức kiểm tra sau thông quan hoặc thanh tra chuyên đề kịp thời cảnh báo khâu thông quan, tránh sai sót lặp lại; Tổ chức thu hồi nợ có khả năng thu hồi, không để phát sinh nợ, đặc biệt với các khoản nợ sau thanh tra, kiểm tra sau thông quan; xử lý các khoản nợ còn vướng mắc trong kiểm tra, thanh tra.

Nhấn mạnh đến giải pháp quan trọng tác động trực tiếp đến nhiệm vụ thu NSNN của các đơn vị hải quan địa phương, ông Lưu Mạnh Tưởng cho rằng: Cục Hải quan các tỉnh, thành phố cần theo dõi, bám sát tình hình thực tế; đặc biệt là các nguồn thu, cơ sở thu, đảm bảo đưa ra nhóm giải pháp phù hợp với đặc thù địa bàn, đồng thời báo cáo Tổng cục có tháo gỡ kịp thời.

Phát biểu ý kiến, đại diện Cục Hải quan TP.HCM, Hải quan Quảng Ninh và Hải quan Hải Phòng cho biết, hiện tác các đơn vị đang chịu áp lực từ việc giảm thu theo các FTA, tuy nhiên xác định đây là nhiệm vụ quan trọng, mỗi đơn vị đã bám sát các giải pháp đề ra và bằng mọi biện pháp sẽ phải hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN.

Đẩy mạnh quản lý tập trung

Một trong những nội dung được đề cập nhiều tại Hội nghị là cải tiến hơn nữa công tác giám sát hải quan, mở rộng các địa điểm kiểm tra, lập các điểm thông quan tập trung để tạo thuận lợi hơn nữa cho hoạt động XNK của DN.

Phó Cục trưởng Cục CNTT và Thống kê hải quan Lê Đức Thành cho biết, theo kế hoạch, năm 2018, Tổng cục Hải quan định hướng triển khai mở rộng Hệ thống quản lý hải quan tự động, đến hết quý III/2018 các Cục Hải quan tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, TP.Hồ Chí Minh, Bà Rịa-Vũng Tàu, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Cần Thơ hoàn thành việc triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động tại tất cả các cảng biển, cảng hàng không tại đơn vị mình. Trên cơ sở kết quả khảo sát của các cục hải quan tỉnh, thành phố trên, dự kiến cuối năm 2018 sẽ thực hiện kết nối, trao đổi thông tin với khoảng 180 DN kinh doanh kho, bãi, cảng biển, cảng hàng không.

Hiện đại hóa công tác giám sát hải quan tại Hải Phòng, Cục trưởng Cục Hải quan Hải Phòng Nguyễn Tiến Lộc cho rằng, cải tiến công tác quản lý nội bộ giúp lượng hóa, minh bạch và giải quyết nhanh các khâu công việc trong nội bộ đơn vị, và việc giải quyết nhanh chóng công việc của công chức hải quan cũng giúp tạo thuận lợi cho hoạt động của DN. Đây là các biện pháp được Hải quan Hải Phòng đặt ra nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ năm 2018, nhất là nhiệm vụ thu NSNN.

Theo ông Nguyễn Tiến Lộc, việc cải tiến công tác nội bộ ở tất cả các khâu công việc nghĩa là phải sơ đồ hóa tất cả các bước thực hiện và lượng hóa được công việc cụ thể của công chức từng bộ phận phải thực hiện. Điều này có ý nghĩa quan trọng giúp việc kiểm soát công việc được thực hiện trên hệ thống CNTT một cách hệ thống, công khai, minh bạch. Như vậy, việc xử lý các công việc của công chức nhanh chóng và trực tiếp đẩy nhanh việc giải quyết thủ tục cho DN.

Tại địa bàn Cục Hải quan TP.HCM, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Hải quan TP.HCM Đinh Ngọc Thắng cho biết, tháng 4 sẽ hoàn thành triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động đối với Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn- DN quản lý 2 cảng container lớn nhất khu vực cảng TP.HCM là Tân Cảng Cát Lái và Tân Cảng Hiệp Phước. Ngoài ra, Hải quan TP.HCM phấn đấu trong quý II và quý III sẽ hoàn thành triển khai toàn bộ Hệ thống quản lý hải quan tự động đối với trên 120 DN kinh doanh kho, bãi, cảng, hãng tàu… trên địa bàn.

Tại Quảng Ninh, Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Ninh Bùi Văn Khắng cho biết, để triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động, đơn vị đã báo UBND tỉnh Quảng Ninh cho xây dựng trung tâm lưu giữ phục vụ XNK hàng hóa rộng khoảng 100 ha tại địa bàn TP.Móng Cái. Đây sẽ là gộp chung của tất cả các doanh nghiệp đang kinh doanh kho, bãi đang nằm rải rác trên địa bàn Móng Cái vào 1 khu quản lý tập trung. Tạo điều kiện hơn cho doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn.

Lắng nghe các ý kiến tham luận, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai nhấn mạnh, quản lý tập trung là rất cần thiết để tạo thuận lợi cho hoạt động XNK của DN, vì vậy Tổng cục Hải quan tập trung triển khai mạnh mẽ Hệ thống quản lý hải quan tự động, tuy nhiên, triển khai công tác này cần có sự tổng kết, đánh giá quá trình thực hiện rõ ràng.

Chỉ đạo hội nghị, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn yêu cầu các cục hải quan tỉnh thành phố thực hiện quản lý đồng bộ, tất cả những hoạt động phát sinh liên quan đến hải quan đều phải được hiển thị trong hệ thống để việc giám sát rõ ràng, minh bạch...

Chỉ đạo về công tác thu NSNN, Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn yêu cầu các đơn vị bám sát các phương hướng, nhiệm vụ để triển khai các công việc đã được đề ra từ đầu năm, quyết tâm thu vượt chỉ tiêu phấn đấu mà Bộ Tài chính giao. Theo Tổng cục trưởng, để làm được điều này, các chi cục, các cục hải quan cần phải đánh giá chi tiết những kết quả đạt được, những mặt còn hạn chế, sự chủ động của các đơn vị trong việc thực hiện thu NSNN trong các khâu thủ tục, xác định giá, mã… Chấn chỉnh những sai sót trong công tác kiểm định, xác định trị giá, mã số hàng hóa. Cùng với đó, tăng cường công tác chống thất thu.