Nếu tỷ giá không đủ linh hoạt, xuất nhập khẩu khó cạnh tranh

	Biên độ tỷ giá giao ngay giữa USD và VND tăng lên 5%
	Kim ngạch xuất nhập khẩu không còn phụ thuộc nhiều vào tỷ giá
	Có duy trì được xuất siêu khi tỷ giá biến động?

NHNN đã áp dụng nhiều biện pháp để ổn định tỷ giá. Ảnh: ST

Tỷ giá đã tăng tới 7% từ đầu năm

Trong ngày 17-10, NHNN đã quyết định điều chỉnh biên độ tỷ giá lên ±5%, từ đó nới rộng khoảng cách giữa tỷ giá sàn và tỷ giá trần được niêm yết tại các ngân hàng thương mại.

Diễn biến này đã đưa tỷ giá mua bán và bán ra tại các ngân hàng thương mại tăng mạnh so với phiên cuối tuần trước. Theo đó, tỷ giá trung tâm được NHNN công bố ngày 18/10 ở mức 23.637 VND/USD, tăng tới 51 đồng so với hôm 17/10. Với biên độ ±5% đang được áp dụng, tỷ giá trần mà các ngân hàng áp dụng là 24.818 VND/USD và tỷ giá sàn là 22.455 VND/USD.

Tại các ngân hàng thương mại, tỷ giá được niêm yết quanh mức 24.130-24.230 VND/USD ở chiều mua vào, 24.190-24.500 VND/USD ở chiều bán ra. Mức giá này đã tăng khoảng 200-300 đồng mỗi USD ở cả hai chiều mua và bán so với phiên 14/10.

Như vậy, tỷ giá tại các ngân hàng thương mại đều đã vượt mức 24.000 VND/USD, tỷ giá trên thị trường tự do cũng vượt 24.500 VND/USD, dẫn đến tính từ đầu năm đến nay, tỷ giá USD tại các ngân hàng thương mại đã tăng tới 6-7%.

Tuy nhiên, trước ngày NHNN quyết định tăng biên độ tỷ giá, tỷ giá giữa VND và USD đã phải chịu nhiều áp lực khi NHNN thực hiện các biện pháp bơm thanh khoản, tỷ giá niêm yết tại các ngân hàng thương mại gần như đã ở mức kịch trần 3% so với tỷ giá trung tâm. Theo báo cáo thị trường tiền tệ, trái phiếu của Công ty Chứng khoán SSI, tỷ giá liên ngân hàng tăng vượt mốc 24.000 VND/USD, cao hơn nhiều so với mức tỷ giá bán tại Sở Giao dịch NHNN và NHNN đã phải tiếp tục can thiệp thông qua việc bán ngoại tệ từ dữ trự ngooại hối, tuy nhiên ở mức tương đối hạn chế.

Chính vì thế, các chuyên gia đều nhận định, việc NHNN nới biên độ tỷ giá giao ngay giữa USD và VND lên 5% lần đầu tiên sau gần 10 năm là cần thiết, nhằm phù hợp với biến động mạnh và liên tục gia tăng của tỷ giá USD/VND trong thời gian gần đây.

Tăng sức cạnh tranh cho xuất nhập khẩu

Trao đổi với Tạp chí Hải quan, chuyên gia kinh tế PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, lạm phát tăng cao đã khiến nhiều ngân hàng trung ương thế giới nâng lãi suất, nâng giá trị đồng tiền để chống lạm phát. Trong đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã 5 lần nâng lãi suất từ đầu năm đến nay với tổng mức nâng là 3%, khiến chỉ số USD đạt đỉnh của hơn 20 năm, có nhiều thời điểm vượt qua mức 114 điểm trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều đồng tiền mất giá mạnh, sức ép lên VND là rất lớn, nhưng nhờ giữ ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát nên VND mất giá tương đối ít so với USD và giữ ổn định nhất so với nhiều đồng tiền khác trong khu vực.

Theo ông Thịnh, để giữ ổn định thị trường ngoại hối, NHNN đã sử dụng nhiều biện pháp như bán can thiệp USD, thực hiện nâng lãi suất điều hành nhưng ở biên độ nhẹ chỉ 1%. Vì thế, việc NHNN nới biên độ tỷ giá vừa để giữ ổn định tỷ giá vừa tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại mua bán USD với biên độ giá mới, giảm chênh lệch với thị trường tự do, từ đó giảm nhu cầu mua và đầu cơ ngoại tệ của người dân.

Tương tự, chuyên gia kinh tế TS. Lê Xuân Nghĩa cũng nhận định, NHNN phải điều chỉnh giá trị đồng tiền là khó tránh, để hạn chế bán ngoại tệ ra thị trường nhằm cân bằng cung cầu là cần thiết. Hơn nữa, trước sức ép từ cán cân vãng lai, mặc dù cán cân thương mại nước ta vẫn thặng dư tương đối, nhưng cán cân dịch vụ thâm hụt lớn, nên NHNN buộc phải áp dụng điều chỉnh tỷ giá trung tâm và biên độ tỷ giá hối đoái.

“Điều hành thị trường tài chính, tiền tệ là việc phải điều hành lãi suất, tỷ giá trở thành nghệ thuật của NHNN. Tăng lãi suất hay nới biên độ tỷ giá phải xem xét thực tế từ thị trường, để điều chỉnh cho phù hợp”, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh.

Tuy nhiên, với diễn biến gia tăng mạnh của tỷ giá như trên thì sẽ có một số tác động lên hoạt động xuất nhập khẩu. Về lý thuyết, tỷ giá tăng sẽ có lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu và gây tác động tiêu cực cho doanh nghiệp nhập khẩu. Hơn nữa, những doanh nghiệp vay vốn bằng ngoại tệ cũng sẽ chịu tác động khi chi phí lãi vay và lỗ tỷ giá có thể tăng lên.

Nhưng theo đánh giá của các doanh nghiệp, so với nhiều quốc gia, tỷ giá tại Việt Nam có tỷ lệ biến động thấp trong khu vực, cả nước vẫn duy trì xuất siêu nên việc nới biên độ tỷ giá và diễn biến tỷ giá như hiện nay không phải tác động quá lớn.

Theo TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh, tiền đồng mất giá sẽ gây ảnh hưởng nhất định đến nền kinh tế, nhất là lạm phát, lãi suất. Với xuất khẩu, nếu tỷ giá không đủ linh hoạt cũng rất khó cạnh tranh, xuất khẩu của Việt Nam dựa rất lớn vào nhập khẩu nên nếu VND mất giá nhiều thì xuất khẩu cũng chưa chắc được lợi. Do đó, việc điều hành chính sách tiền tệ như hiện nay là đã dựa trên những tính toán tác động với nhiều khía cạnh của lạm phát, lãi suất, xuất nhập khẩu…, trong chừng mực vẫn giữ được ổn định vĩ mô tương đối, hỗ trợ xuất khẩu mà không tác động quá tiêu cực tới nhập khẩu, lạm phát.

Với những vấn đề như trên, NHNN cũng đã liên tục khẳng định sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường, phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, sẵn sàng bán ngoại tệ can thiệp để ổn định thị trường.