Nên để Bộ Công Thương là đầu mối duy nhất điều hành giá xăng dầu

	Bộ Công Thương nói gì về đề xuất Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu?
	Bộ Công Thương đề xuất chuyển toàn bộ việc điều hành giá xăng dầu sang Bộ Tài chính
	Vì sao Bộ Công Thương chưa rút giấy phép 5 đầu mối xăng dầu phạm luật?

Hiện nay, công tác quản lý, điều hành xăng dầu do Bộ Công Thương chủ trì. Ảnh: ST

Quyết định cuối cùng là của Chính phủ

Hiện nay, công tác quản lý, điều hành xăng dầu do Bộ Công Thương chủ trì, Bộ Tài chính là cơ quan cùng tham gia trong việc điều hành giá.

Mới đây, Bộ Công Thương được Chính phủ giao chủ trì xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 95/2021 và Nghị định 83/2013 về kinh doanh xăng dầu. Theo đó, Bộ Công Thương đã đề xuất một số phương án, trong đó có phương án giao đầu mối quản lý về Bộ Tài chính.

Phản hồi về đề xuất này, trong buổi gặp gỡ báo chí mới diễn ra gần đây, Thứ trưởng Bộ Tài Chính Nguyễn Đức Chi cho rằng, quan điểm Bộ Tài chính là thị trường xăng dầu cần một cơ quan đầu mối quản lý để chủ động điều hành và quy rõ trách nhiệm. Và những quan điểm này Bộ Tài chính đã nêu ra tại Quốc hội, quyết định cuối cùng là của Chính phủ. Chính phủ sẽ cân nhắc cơ quan nào sát sao, đúng chức năng nhiệm vụ và đúng chuyên môn thì giao việc.

"Nếu Chính phủ tiếp tục giao Bộ Công Thương, Bộ Tài chính sẽ phối hợp tốt nhất. Nếu trong trường hợp khác, Bộ Tài chính cũng luôn chấp hành phân công của Chính phủ. Dù giao cho bất kỳ cơ quan nào quản lý đi nữa, giá và thị trường xăng dầu cũng phải điều hành tốt”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.

Nên để Bộ Công thương quản lý

Đồng tình với quan điểm của Bộ Tài chính, ông Trần Văn Lâm, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng, đề xuất giao toàn bộ việc điều hành giá xăng dầu, tính toán các chi phí kinh doanh xăng dầu cho Bộ Tài chính là không phù hợp và quan điểm này đi ngược với chủ trương của Luật Giá (sửa đổi) dự kiến được thông qua vào kỳ họp Quốc hội tháng 5/2023.

Theo ông Trần Văn Lâm, nghiệp vụ giá là thuộc về Bộ Tài chính nhưng tới đây Luật Giá sẽ minh bạch, làm rõ hơn yếu tố này để có thể giao hoàn toàn trách nhiệm cho Bộ Công Thương. Khi Luật Giá sửa đổi được thông qua, lĩnh vực nào do bộ ngành nào phụ trách thì sẽ giao trực tiếp về cho bộ đó. Bộ Tài chính sẽ chỉ mang tính chất hướng dẫn về nghiệp vụ cho các bộ, ngành.

Cụ thể, trong Luật Giá, có một chủ trương, định hướng quan trọng là phân cấp, phân quyền trong vấn đề quản lý giá cho các bộ, ngành, địa phương. Tức là lĩnh vực hàng hoá do bộ, ngành nào quản lý thì bộ, ngành đó mới nắm sâu được và xem xét các yếu tố đầu vào để quyết định giá; và sẽ giao trực tiếp về cho bộ, ngành đó. Ví dụ như thuốc men, Bộ Y tế xác định giá tốt hơn Bộ Tài chính vì Bộ Y tế biết một sản phẩm thuốc có cấu phần như thế nào. Lĩnh vực xăng dầu cũng tương tự như vậy.

“Do đó, đề xuất trao quyền quản lý xăng dầu cho Bộ Tài chính là không phù hợp và chắc chắn sẽ không được thông qua", ông Trần Văn Lâm khẳng định.

Đồng quan điểm, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh, giảng viên Học viện Tài chính cho rằng, đề xuất đưa quản lý xăng dầu sang Bộ Tài chính là không hợp lý. Bởi lẽ, trước đây, Bộ Tài chính đã có giai đoạn quản lý mặt hàng xăng dầu và việc quản lý này thực hiện rất chặt chẽ trong bối cảnh chiến tranh biên giới Tây Nam, phía Bắc, xăng dầu là mặt hàng an ninh, chiến lược, phục vụ quân sự là chính yếu. Sau đó, nền kinh tế thị trường phát triển, Chính phủ đã giao cho Bộ Công Thương quản lý mặt hàng xăng dầu, Bộ Tài chính cùng 6 bộ khác tham gia cùng, nhưng Bộ Công Thương vẫn chịu trách nhiệm quản lý chính.

Theo chuyên gia này, việc Bộ Tài chính đề xuất Bộ Công Thương quản lý toàn diện là có lý do. Còn việc đề xuất cho Bộ Tài chính quản lý toàn bộ thị trường xăng dầu là không hợp lý, bởi Bộ Tài chính không có kỹ năng nghiệp vụ về thương mại, kinh doanh để quản lý thị trường xăng dầu.

Phân tích cụ thể, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, Bộ Công Thương quản lý cả nguồn cung xăng dầu nhập khẩu và phân giao xăng dầu thành phẩm. Kể cả nếu như Việt Nam có lọc được xăng dầu thì Bộ Công Thương về chức năng nhiệm vụ cũng là cơ quan quản lý nhập khẩu dầu thô. Bộ Công Thương quản lý xuất nhập khẩu, quản lý doanh nghiệp đầu mối, quản lý thương nhân trung gian… và cũng là người quản lý doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu (qua Sở Công Thương). Trong thực tế, quản lý hay kết cấu thị trường là Bộ Công Thương vì đây là vấn đề thương mại thông thường, Bộ Tài chính chỉ quản lý và điều hành giá, nên trước sau gì Bộ Công Thương cũng là người quản lý toàn diện.

“Nếu không chuyển hết về Bộ Công Thương mà để hiện tượng như hiện nay thì rất khó giải quyết tận gốc và truy trách nhiệm bộ, ngành khi xảy ra sự cố”, chuyên gia Đinh Trọng Thịnh nhận định.