Nắm bắt xu thế chuyển đổi xanh - Cơ hội sống còn của doanh nghiệp Việt Nam

Chế biến nông sản xuất khẩu. Ảnh minh họa: TTXVN

Theo Bộ Công Thương, phát triển bền vững đã trở thành một xu thế của thời đại, định hướng chiến lược phát triển của mỗi quốc gia. Những chính sách quan trọng như Thỏa thuận xanh châu Âu (European Green Deal), Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), Kế hoạch hành động kinh tế tuần hoàn (Circular Economy Action Plan) hay Chiến lược đa dạng sinh học đến năm 2030 đang có ảnh hưởng lớn đến phương thức tăng trưởng, hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư trên thế giới.

TS. Lê Huy Huấn, điều phối viên Chương trình Tăng trưởng xanh và biến đổi khí hậu toàn cầu Việt Nam cho biết, Việt Nam đã có sự chuẩn bị rất chủ động, tích cực và có những bước đi khá rõ nét để hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu về kinh tế xanh, thương mại xanh của thị trường xuất khẩu nói chung và thị trường Anh nói riêng.

Theo đó, Việt Nam đã ban hành Chiến lược về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 – 2030, Đề án quốc gia về kinh tế tuần hoàn với các mục tiêu cụ thể về giảm phát thải carbon, sản xuất và tiêu dùng bền vững... Đồng thời Việt Nam đã và đang xây dựng thị trường carbon với các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu liên quan đến giảm phát thải, phát triển bền vững trong quá trình sản xuất…

Đại diện cho doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Huyền, CEO Vinasamex, chia sẻ câu chuyện thành công của doanh nghiệp khi tham gia thị trường Anh nhờ áp dụng mô hình sản xuất bền vững. “Chúng tôi tự hào là nhà cung cấp cho nhiều thương hiệu nổi tiếng tại Anh như Bombay Sapphire hay các hãng trà thảo dược. Để đạt được điều này, doanh nghiệp phải kiên trì xây dựng chuỗi giá trị, kiểm soát chất lượng từ nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng”, bà Nguyễn Thị Huyền cho biết và nêu thách thức lớn nhất là thay đổi triết lý kinh doanh.

“Chúng tôi phải đầu tư nguồn lực, thời gian và tiền bạc, đôi khi cảm thấy nản lòng vì không biết mình có đi đúng đường hay không. Nhưng những yêu cầu khắt khe của thị trường Anh lại giúp chúng tôi khẳng định vị thế của mình”, bà Nguyễn Thị Huyền bày tỏ.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho rằng, Việt Nam với tiềm năng và lợi thế sẵn có, đang đứng trước nhiều cơ hội lớn để trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu hàng hóa xanh và bền vững, đẩy mạnh đầu tư vào năng lượng tái tạo, sản xuất sạch hơn, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn.

Việc chuẩn bị nguồn hàng xuất khẩu của Việt Nam thích ứng hiệu quả với những tiêu chuẩn bền vững là sống còn đối với nền kinh tế Việt Nam. Việc nắm bắt cơ hội này không chỉ giúp Việt Nam đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế mà còn góp phần nâng cao vị thế quốc gia, hiện thực hóa cam kết đóng góp vào các mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu. Sự chuyển đổi này đòi hỏi một chiến lược đồng bộ, bao gồm từ định hướng của Chính phủ thông qua các cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ, sự chủ động của doanh nghiệp trong đầu tư thực hiện các giải pháp chuyển đổi xanh và tinh thần hợp tác đồng hành của các bên liên quan.

Theo PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), những yêu cầu về tiêu chuẩn xanh là bắt buộc và doanh nghiệp phải tuân thủ khi tham gia vào thị trường, nhất là thị trường EU. Trong thời gian tới, doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc tìm hiểu về những yêu cầu, quy định của EU. Bên cạnh đó, cũng cần ưu tiên huy động nguồn tài chính xanh, công nghệ xanh. Đặc biệt, tăng cường năng lực, nâng cao khả năng về hấp thụ tài chính xanh, sử dụng các công nghệ xanh để đáp ứng được yêu cầu chuyển đổi năng lượng sang nền kinh tế tuần hoàn.

Ở góc độ tài chính, ông Nguyễn Bá Hùng, chuyên gia kinh tế trưởng tại Việt Nam, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) cho rằng, tài chính xanh ở Việt Nam trong thời gian qua còn khiêm tốn, do đó, để thúc đẩy nguồn tài chính xanh thì trước hết là sự chủ động của doanh nghiệp trong việc xây dựng lộ trình sản xuất kinh doanh xanh. Có chuyển đổi xanh được thì mới xanh hóa được nguồn vay xanh, tài chính xanh từ trong nước và quốc tế.