Mỹ cấm vận nhà thầu Nga, nhiệt điện nghìn tỷ của Việt Nam bế tắc

	Chưa gỡ vướng mắc “sống còn”, Nhiệt điện Thái Bình 2 khó phát điện trong 2020?
	Nhiệt điện Thái Bình 2: Không có quyết sách, dự án sẽ sớm đóng cửa
	Dự án nhiệt điện hàng chục nghìn tỷ đồng “delay”: Cần cơ chế đặc thù?

Nhà máy nhiệt điện Long Phú 1 là một trong những dự án nguồn điện chậm tiến độ điển hình. Ảnh: N.Thanh

Mới đây, Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển điện lực đã có báo cáo tình hình thực hiện các dự án trong Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia (Quy hoạch điện VII) điều chỉnh đến quý III/2019, trong đó đề cập khá cụ thể đến dự án nhiệt điện Long Phú 1 của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).

Báo cáo nêu rõ: Tiến độ dự án hiện ước tính đạt 77,56% so với kế hoạch. Đến nay dự án vẫn chưa xác định được tiến độ hoàn thành do nhà thầu Power Machines (PM - Nga) không tiếp tục thực hiện hợp đồng EPC vì không giải quyết được các khó khăn, vướng mắc.

Trước đó, nhà thầu Power Machines (PM-Nga) bị Chính phủ Mỹ áp đặt lệnh cấm vận trực tiếp từ ngày 26/1/2018.

Xung quanh câu chuyện chậm tiến độ của dự án này, ông Nguyễn Doãn Toàn-Trưởng ban Quản lý dự án Nhà máy nhiệt điện Long Phú 1 cho hay: Từ thời điểm PM bị cấm vận, công tác mua sắm hàng hóa, thiết bị nhập khẩu và thu xếp vốn cho dự án thuộc phạm vi công việc của PM gần như không có tiến triển cụ thể.

Việc dừng thi công trong thời gian dài tiềm ẩn nguy cơ cao có thể dẫn đến sự cố, mất an toàn cho công trình; gây hư hỏng, ăn mòn vật tư, thiết bị của dự án.

Một năm sau khi bị cấm vận, ngày 28/1/2019, nhà thầu PM đã có văn bản chính thức thông báo về việc chấm dứt thực hiện hợp đồng EPC dự án. PM đã chính thức dừng các hoạt động tại công trường kể từ ngày 15/3/2019, rút giám đốc công trường về nước kể từ 29/3/2019.

Tháo gỡ các khó khăn tại dư án Nhà máy nhiệt điện Long Phú 1 vượt thẩm quyền của Bộ Công Thương, cần được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải quyết.

Tháng 8/2019, Bộ Công Thương đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình xử lý vướng mắc của dự án Long Phú 1. Trong đó, Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các cơ quan quản lý nhà nước, chủ đầu tư và các đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện một số nhiệm vụ để tháo gỡ khó khăn cho dự án.

Hiện, nhà thầu PM đã tiến hành các thủ tục để khởi kiện PVN tại Trọng tài quốc tế tại Singapore. Các khiếu kiện chính của PM bao gồm: PM coi lệnh cấm vận của Mỹ là sự kiện bất khả kháng; PM khiếu nại PVN không thực hiện thanh toán cho PM; PM cho rằng PVN không có cơ sở khi rút Bảo đảm thực hiện hợp đồng của PM.

Tháng 9/2019, PVN đã có văn bản trả lời Trọng tài quốc tế Singapore phủ định toàn bộ các khiếu kiện của PM. Đặc biệt, PVN không cho rằng lệnh cấm vận của Mỹ là sự kiện bất khả kháng. PVN đang tiếp tục củng cố các chứng cứ, tài liệu để chứng minh và bảo vệ quan điểm này.

Liên quan đến dự án này cũng phải nói thêm rằng, tổng mức đầu tư dự án được lập từ năm 2010 nên ở thời điểm hiện tại không còn phù hợp, nên không đủ nguồn tài chính để thanh toán cho nhà thầu. PVN đã trình tổng mức đầu tư điều chỉnh của dự án để Bộ Công Thương tiến hành thẩm định. Tuy nhiên, công tác thẩm định của các bộ, ngành diễn ra chậm, ảnh hưởng đến việc triển khai dự án.

Cùng với đó, công tác thi công, thanh toán của dự án gặp khó khăn do các ngân hàng nước ngoài, cũng như các ngân hàng thương mại của Việt Nam từ chối thực hiện các giao dịch tài chính liên quan đến nhà thầu PM…