Mở rộng cơ chế đầu tư PPP có khả năng dẫn đến rủi ro ở cấp độ quốc gia

	Cơ chế đấu thầu tốt, đảm bảo minh bạch sẽ hút nhà đầu tư
	Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Chỉ đầu tư PPP ở lĩnh vực trọng điểm
	Luật PPP: “Miếng mồi” doanh thu vẫn chưa đủ sức hút nhà đầu tư

Lĩnh vực giao thông chiếm phần lớn dự án PPP. Ảnh: Internet.

Về điểm mới trong lĩnh vực đầu tư PPP so với quy định hiện hành, Ban soạn thảo cho biết, trước năm 2014, đầu tư PPP chủ yếu nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng “cứng” thuộc các lĩnh vực như giao thông vận tải, năng lượng, cấp nước, thoát nước, xử lý nước thải.

Ngày 14/2/2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 15/2015/NĐ-CP trên cơ sở hợp nhất Nghị định số 108/2009/NĐ-CP về hình thức đầu tư theo hợp đồng BOT, BTO và BT và Quyết định số 71/2010/QĐ-TTg về Quy chế thí điểm đầu tư theo hình thức PPP.

Nghị định này đã bổ sung phạm vi dự án có thể làm PPP, bao gồm cả hoạt động cung cấp dịch vụ công trong các lĩnh vực xã hội như y tế, giáo dục, đào tạo, dạy nghề, văn hóa, thể thao và các lĩnh vực khác như hạ tầng thương mại, khu công nghiệp, hạ tầng nông nghiệp, nông thôn.

Tiếp tục khắc phục tối đa một số tồn tại ở cấp Nghị định, ngày 4/5/2018 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 63/2018/NĐ-CP về PPP thay thế cho Nghị định số 15/2015/NĐ-CP, tiếp tục mở rộng lĩnh vực khuyến khích đầu tư PPP.

Tuy nhiên, qua tổng kết thực tiễn triển khai các dự án PPP tại nước ta trong 20 năm qua, có 336 dự án PPP đã được triển khai, trong đó: Lĩnh vực giao thông có 220 dự án; Lĩnh vực năng lượng (xây dựng nhà máy điện) có 18 dự án; Lĩnh vực giáo dục có 6 dự án; Lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật (cấp, thoát nước, xử lý nước thải, rác thải; xây dựng nhà ở tái định cư, hạ tầng ký túc xá...) có 32 dự án và một số lĩnh vực khác.

“Thực tiễn này đã cho thấy, một số lĩnh vực không triển khai PPP hoặc triển khai PPP không hiệu quả, không thu hút được đầu tư tư nhân. Bên cạnh đó, kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới cho thấy hình thức đầu tư PPP chỉ tập trung vào một số lĩnh vực nhất định, không làm tràn lan vì việc mở rộng cơ chế đầu tư PPP có khả năng dẫn đến rủi ro ở cấp độ quốc gia”, Ban soạn thảo Luật PPP cho biết.

Vì vậy, các lĩnh vực đầu tư PPP tại dự thảo Luật đã được kế thừa có chọn lọc từ pháp luật hiện hành (cấp Nghị định) và thực tiễn triển khai thời gian qua nhưng được khu biệt lại, chỉ tập trung đầu tư PPP đối với những lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm, quan tâm đến các dự án lớn có tính liên kết vùng miền, có tính lan toả đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của ngành, địa phương, đồng thời rà soát lĩnh vực đầu tư PPP trên nguyên tắc bảo đảm ưu tiên thu hút đầu tư tư nhân theo pháp luật về đầu tư, được đa số đại biẻu Quốc hội, bộ, ngành, địa phương ủng hộ.

Dự thảo Luật chỉ rõ 5 nhóm lĩnh vực thể hiện tại khoản 1 Điều 4, gồm: phát triển cơ sở hạ tầng (giao thông, thủy lợi), cung cấp dịch vụ thiết yếu (điện, nước, xử lý môi trường), bảo đảm an sinh xã hội (y tế, giáo dục - đào tạo), phù hợp với sự phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0 (hạ tầng công nghệ thông tin), thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và nâng cao chất lượng đời sống của người dân.