Mía đường khốn đốn vì khủng hoảng kép

	TTC Sugar đẩy mạnh xuất khẩu đường sang EU, Trung Quốc
	TTC Sugar tăng giá mua mía, trợ giá gieo trồng để ứng phó ATIGA
	TTC Biên Hòa đẩy mạnh sản xuất để “tiếp đón” ATIGA
	Mía đường Việt Nam: “Thất bát” 2019, lo lắng 2020

Nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng khả năng cạnh tranh là giải pháp quan trọng giúp các DN mía đường vượt khó. Ảnh: Nguyễn Thanh.

Đóng cửa 1/3 nhà máy

Nhắc tới hoạt động của ngành mía đường từ đầu năm đến nay, ông Nguyễn Văn Lộc, Tổng Thư kí Hiệp hội Mía đường Việt Nam đánh giá, ảnh hưởng của dịch Covid-19, thời gian qua lệnh giãn cách xã hội đã buộc trường học tạm thời đóng cửa, nhiều lễ hội buộc phải hủy khiến nhu cầu tiêu dùng nói chung và mặt hàng đường nói riêng giảm sút. Từ đầu năm đến giữa tháng 4, các DN gần như không bán được hàng.

Đại diện lãnh đạo Công ty Cổ phần Thành Thành Công-Biên Hòa (TTC Sugar) nhấn mạnh, ngành đường đang chống chọi với cuộc khủng hoảng kép từ nhiều phía. Cụ thể, dịch Covid-19 bùng phát từ đầu tháng 1/2020 đến nay đã dẫn đến sự đình trệ đồng loạt hoạt động sản xuất và giao thương kinh tế, sụt giảm trầm trọng nhu cầu tiêu thụ nguyên vật liệu sản xuất, trong đó gồm cả mặt hàng nhu yếu phẩm là đường. Bên cạnh đó, vị này còn nhắc tới làn sóng cạnh tranh không công bằng của đường nội với đường Thái Lan NK kể từ ngày 1/1/2020 khi Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) chính thức có hiệu lực. "Ngành đường Thái Lan vốn được Chính phủ Thái Lan trợ cấp dưới nhiều hình thức khác nhau để đẩy mạnh XK, do đó lượng đường NK giá rẻ từ Thái Lan đã và đang đẩy hàng loạt nhà máy đường tại Việt Nam buộc phải đóng cửa vì không thể cạnh tranh về giá thành sản xuất, buộc người nông dân phải từ bỏ cây mía vì các nhà máy đường không thể chi trả mức giá thu mua đủ trang trải cạnh tranh với cây trồng khác", đại diện TTC Sugar nhận định.

Đưa ra những con số thống kê cụ thể, ông Lộc cho biết: Do chịu tác động của đường lậu, thực thi Hiệp định ATIGA, dịch Covid-19 nên 1/3 nhà máy đường đã phải đóng cửa. Hiện nay, chỉ còn 29 nhà máy đường còn tồn tại, giảm 12 nhà máy so với năm 2017. "Đường không bán được nhưng DN vẫn phải cố gắng nâng giá mía cho nông dân để giữ mía sản xuất cho vụ tới. Nếu không có giải phải kịp thời ngành đường cũng sẽ không thể tồn tại”, ông Lộc nói.

Chia sẻ câu chuyện thực tế của DN, ông Nguyễn Văn Tài, Giám đốc Nhà máy chế biến đường của Công ty Cổ phần Mía đường Sơn La cho biết: Việc thực hiện giãn cách xã hội khiến dịch vụ ăn uống, nhà máy chế biến bánh kẹo tạm dừng hoạt động. Tính từ đầu năm đến cuối tháng 4, lượng đường tiêu thụ của mía đường Sơn La sụt giảm tới 50% so với cuối năm 2019. Hiện tại, Công ty đang tồn kho 40.000 tấn đường.

Khó ló khôn!

Phân tích kỹ hơn ở góc độ hàng hóa XK, nhất là XK sang thị trường EU, đại diện lãnh đạo TTC Sugar nêu rõ: Do ảnh hưởng từ dịch Covid-19, cảng XNK tại một số quốc gia EU vẫn bị đóng, hàng hóa phải chuyển bằng đường vòng qua các cảng vẫn mở. Điều này dẫn đến việc tốn thêm thời gian và giá sản phẩm tăng. Hiện nay, TTC Sugar đang giảm bớt khó khăn bằng cách phối hợp, hợp tác chiến lược với các đối tác logistics chuyên nghiệp để tối ưu hóa hoạt động phân phối, đưa các sản phẩm đường chất lượng cao đến cho người tiêu dùng toàn cầu với giá tiêu dùng tốt nhất.

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, đại diện lãnh đạo TTC Sugar nhấn mạnh, DN bước vào hội nhập với tâm thế biến thách thức thành cơ hội. Nhìn ở tầm dài hơi, đối với góc độ nhà sản xuất, khai thác chuỗi giá trị cây mía, từ nay đến năm 2021, để đa dạng hóa dãy sản phẩm chính, chiến lược của TTC Sugar được triển khai xuyên suốt cho tất cả các kênh khách hàng, nghĩa là không chỉ cung cấp sản phẩm mà còn cung cấp giải pháp. Ví dụ điển hình như với kênh tiêu dùng B2C (DN và người tiêu dùng-PV), Công ty sẽ mang đến những sản phẩm bắt kịp xu hướng ẩm thực hiện đại như đường sạch Cô Ba, đường vàng Cô Ba, đường lỏng Mía Xanh, nước màu Bếp Xưa, Đường đen Nữ Hoàng... nhưng vẫn không làm phai nhạt sự tinh túy truyền thống. Song song đó, TTC Sugar đẩy mạnh phát triển sản phẩm cạnh đường, sau đường công nghệ cao, chuỗi sản phẩm nông nghiệp. Công ty dự kiến sẽ tăng tỷ trọng của các sản phẩm cạnh đường, sau đường, bổ sung đáng kể tỷ trọng của các sản phẩm trong chuỗi nông nghiệp nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển ổn định và bền vững. Dự kiến, tới niên độ 2020-2021, cơ cấu doanh thu của các sản phẩm cạnh đường, sau đường sẽ tăng lên 30% so với 15% của niên độ 2018-2019.

Với mía đường Sơn La, ông Nguyễn Văn Tài cũng chia sẻ, DN đang đặt nhiều kỳ vọng vào mùa hè năm nay. Nếu dịch Covid-19 vẫn được kiểm soát tốt như hiện tại, kèm theo các dịp lễ như tết Thiếu nhi, rằm Trung thu, hoạt động văn hóa, xã hội phục hồi, nhu cầu đường để sản xuất đồ uống, bánh kẹo, thực phẩm sẽ tăng rất mạnh.

Trả lời cho câu hỏi đâu là giải pháp tổng thể giúp ngành đường vượt qua khó khăn, theo ông Lộc, mấu chốt là các DN phải nâng cao hiệu quả sản xuất. Bên cạnh đó, Nhà nước cũng cần có chính sách hỗ trợ giúp ngành đường vượt qua khó khăn thời kỳ Covid-19, tác động của thực thi Hiệp định ATIGA cũng như tích cực ngăn chặn đường nhập lậu...