Luật PPP tạo đột phá quan trọng để khích lệ các nhà đầu tư
PGS. TS Trần Chủng. |
Theo ông, Luật PPP ra đời sẽ tháo gỡ được những vướng mắc quan trọng nào hiện nay?
Nhà đầu tư mong muốn có một luật chơi bình đẳng trong đó thể hiện những cam kết của nhà nước với các nhà đầu tư cũng như quy định các nguyên tắc mà đầu tư cần tuân thủ để những dự án PPP được triển khai một cách ổn định.
Luật PPP ra đời sẽ tháo gỡ được khá nhiều vướng mắc như sự cam kết của nhà nước về bảo lãnh, về rủi ro cho các nhà đầu tư. Chúng ta đều biết các dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư là thể hiện sự chia sẻ lợi ích giữa nhà nước và tư nhân, đồng thời cũng chia sẻ các rủi ro giữa nhà nước và tư nhân. Các dự án đầu tư đang tồn tại rất nhiều rủi ro, ví dụ như hiện chúng ta đang phụ thuộc rất nhiều vào lưu lượng phương tiện tham gia, song lưu lượng lại thường xuyên có sự thay đổi. Hay rủi ro về sự thay đổi các chính sách của quốc gia, ví dụ như Đèo Cả, trước đây dự tính khu Vân Phong trở thành đặc khu kinh tế, Vũng Rô trở thành khu kinh tế tập trung nhưng đến nay tất cả các phương án tổng thể đều chưa được hình thành dẫn đến kỳ vọng ban đầu về lưu lượng xe đã giảm xuống 40%. Chưa kể đến những rủi ro bất khả kháng khác khiến nhà đầu tư đều lo lắng...
Thứ hai, khi Luật PPP ra đời sẽ tạo được kênh để xã hội yên tâm đầu tư vốn, góp vốn vì các nhà đầu tư theo hình thức PPP này thường chỉ có 20% là vốn chủ sở hữu còn đến 60% là vốn huy động. Trước đây, nguồn vốn này chủ yếu là đến từ ngân hàng sắp tới nếu không có những kênh khác để huy động vốn như các quỹ đầu tư thì đây sẽ là khó khăn thực sự đối với các nhà đầu tư. Luật PPP sắp tới sẽ giải tỏa những khó khăn này.
Ngoài ra, Luật PPP sẽ dẫn đến những thay đổi đáng kể của nguồn lực bên ngoài, tạo cơ chế thoáng hơn khi muốn huy động vốn. Tôi nghĩ rằng sẽ có những tháo gỡ dần dần đối với nhà đầu tư.
Tôi cho rằng Luật PPP ra đời sẽ chọn lựa được những nhà đầu tư thực sự, sẽ tránh được các nhà đầu tư “0 đồng”, hoặc nhà đầu tư quan hệ, đặc biệt những quy định về các loại dự án sẽ được nhân dân chấp nhận hơn theo đó tất cả các dự án PPP đều là những dự án nhân dân có quyền lựa chọn khi tham gia sử dụng dịch vụ công cộng này.
Liệu việc giải quyết mối quan hệ bình đẳng giữa công – tư trong Luật PPP có giải quyết được cơ chế xin – cho trong việc lựa chọn các nhà đầu tư cho dự án PPP không thưa ông?
Luật PPP ra đời sẽ đưa ra một quy định về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và minh bạch hóa quá trình lựa chọn nhà đầu tư, minh bạch hóa dự án. Trong đó, để minh bạch giá thì phải thực hiện đấu thầu và nhà đầu tư đủ điều kiện thì mới thắng thầu. Chúng tôi cũng đề xuất là sẽ phải công bố chủ thể trúng thầu để nhân dân biết, xã hội giám sát đồng thời cũng để nhà đầu tư xác định trách nhiệm của mình với nhân dân với xã hội.
Ngoài ra còn có một số những quy định khác liên quan đến công khai đặc biệt là đối với cơ quan thông tấn báo chí để truyền tải được tới nhân dân ngoài những giá trị thực sự của dự án còn phải tôn trọng những lợi ích của nhà đầu tư. Bởi nhà đầu tư đầu tư vào các dự án để đóng góp cho xã hội, đất nước nhưng bên cạnh đó họ cũng phải có lợi ích, vì vậy phải tôn trọng các lợi ích của nhà đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho họ khai thác các dự án mà họ đầu tư theo phương thức PPP này.
Hợp đồng PPP là hợp đồng giữa nhà nước và nhà đầu tư, ở phía trên ông đã nói đến các trách nhiệm của nhà nước cần được quy định trong Luật PPP sắp tới, vậy ông đánh giá như thế nào về vai trò cũng như yêu cầu đối với các nhà đầu tư trong việc thực hiện các hợp đồng PPP?
Thực chất các nhà đầu tư chính là các ông chủ và trong các hợp đồng PPP thì họ là một bên thực hiện hợp đồng mà đã là hợp đồng thì bình đẳng. Chính vì vậy, cơ quan nhà nước có thẩm quyền và chủ đầu tư là hai bên bình đẳng về lợi ích và quyền để cùng thực hiện dự án đầu tư chứ không phải cơ quan nhà nước là một bên lãnh đạo còn bên nhà đầu tư là bên bị lãnh đạo. Đây là hợp đồng kinh tế thì sòng phẳng và bình đẳng trước pháp luật.
Hiện nay việc khó khăn lớn nhất của nhà đầu tư là huy động vốn, ở các nước trên thế giới việc xây dựng hạ tầng giao thông không phụ thuộc nhiều vào vốn của ngân hàng mà phát hành trái phiếu Chính phủ? Theo ông, Việt Nam có nên áp dụng hình thức huy động vốn này cho các dự án PPP không?
Các nước trên thế giới cũng đã phải trải qua rất nhiều giai đoạn về đầu tư theo đối tác công tư và họ cũng gặp nhiều khó khăn nhất định khi huy động vốn chủ yếu từ ngân hàng. Các ngân hàng thương mại huy động vốn là ngắn hạn mà cho vay lại là dài hạn, rõ ràng đó là một rủi ro rất lớn của ngân hàng. Theo kinh nghiệm ở nhiều quốc gia, như ở Anh thì người ta liên kết nhiều ngân hàng lại cùng tham gia cho vay vốn để chia sẻ rủi ro, còn ở Hàn Quốc thì huy động vốn từ xã hội thông qua các quỹ gọi là quỹ đầu tư như Quỹ đầu tư phát triển hạ tầng giao thông và huy động được nguồn vốn trong xã hội rất lớn. Tôi hy vọng rằng trong thời gian tới chúng ta sẽ có sự đổi mới chính sách, hình thành những cơ chế như vậy để huy động được nhiều nguồn vốn. Và đây là con đường cần thiết phải lựa chọn trong giai đoạn sắp tới để chúng ta có thể phát triển được các dự án đầu tư theo phương thức PPP. Đồng thời qua đó, nhà đầu tư sẽ có thêm một kênh để lựa chọn nguồn vốn thực hiện các dự án PPP của mình.
n Xin cảm ơn ông!
Qua khảo sát 12 dự án hạ tầng giao thông đường bộ trải dọc đất nước từ Cần Thơ tới Quảng Ninh trong đó có 10 dự án đầu tư áp dụng phương thức PPP, chúng tôi nhận thấy vướng mắc đầu tiên được nhà đầu tư nhắc đến là thể chế. Đây là băn khoăn lớn nhất của các nhà đầu tư PPP, cụ thể là nguyên tắc quản lý chi phí, quản lý vốn. Trước đây quy định quản lý PPP theo phương thức dự án đầu tư công. Hiện nay, đã có những quy định quản lý khác, nhưng dự án PPP vẫn không khác gì đầu tư công về giá định mức. Ví dụ doanh nghiệp làm dự án đường miền Trung giá thành sẽ cao hơn do địa hình đá cứng hơn so với các địa phương khác. Tới lúc chi phí đội lên, doanh nghiệp lại phải trình xin bổ sung, tăng chi phí. Như vậy là rất khó. Vì vậy, dự thảo luật PPP cần rành mạch hơn trong quản lý vốn, nên chia tách vốn đầu tư công và tư để quản lý”. PGS. TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư |
Tin liên quan
Tổng Giám đốc Tập đoàn GELEX hội kiến Chủ tịch nước Cuba
17:23 | 16/12/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
"Điểm mặt" nhiều biến số tác động tăng trưởng kinh tế năm 2025
20:40 | 12/12/2024 Kinh tế
Gần 31,4 tỷ USD đã “đổ” vào Việt Nam trong 11 tháng
14:42 | 10/12/2024 Kinh tế
Xuất khẩu 2024 có thể lập đỉnh mới hơn 400 tỷ USD
09:38 | 23/12/2024 Xuất nhập khẩu
Đánh thức tiềm năng dược liệu vùng Đồng bằng sông Cửu Long
08:38 | 23/12/2024 Kinh tế
Trung Đông- thị trường tiềm năng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam
15:28 | 22/12/2024 Kinh tế
(INFOGRAPHICS) Xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 12 có chiều hướng giảm
10:54 | 22/12/2024 Infographics
Xuất khẩu dừa bước vào chu kỳ tăng tốc
09:52 | 22/12/2024 Kinh tế
Xuất nhập khẩu chính thức đạt gần 750 tỷ USD
18:24 | 20/12/2024 Xuất nhập khẩu
Cơ hội bền vững để hàng Việt Nam thâm nhập thị trường toàn cầu
08:00 | 20/12/2024 Kinh tế
Nắm bắt xu thế chuyển đổi xanh - Cơ hội sống còn của doanh nghiệp Việt Nam
07:53 | 20/12/2024 Kinh tế
Diễn biến nào của lãi suất cho vay trong năm 2025?
21:39 | 19/12/2024 Kinh tế
Nhập khẩu từ Trung Quốc cao kỷ lục đạt hơn 130 tỷ USD
14:40 | 19/12/2024 Xuất nhập khẩu
TP Hồ Chí Minh: Đa dạng hình thức hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa
07:46 | 19/12/2024 Kinh tế
Phòng vệ thương mại bảo vệ các ngành sản xuất trong nước
16:40 | 18/12/2024 Kinh tế
Thị trường xuất khẩu đầu tiên cán mốc 100 tỷ USD
16:38 | 18/12/2024 Xuất nhập khẩu
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Xuất khẩu 2024 có thể lập đỉnh mới hơn 400 tỷ USD
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 4 tháng 12/2024
Agribank quyết liệt đẩy mạnh ứng dụng dữ liệu dân cư theo Đề án 06
Doanh nghiệp đồng thuận, đánh giá cao hỗ trợ của Hải quan Quảng Ngãi
Đánh thức tiềm năng dược liệu vùng Đồng bằng sông Cửu Long
(Infographics) Tổng thu từ xuất nhập khẩu các tỉnh, thành vùng Tây Nguyên
10:50 | 15/12/2024 Hải quan
(INFOGRAPHICS) Kim ngạch hơn 67 tỷ USD, Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam
11:29 | 04/12/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS): Tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp tham gia chương trình tự nguyện tuân thủ
16:30 | 06/12/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) Tổng thu từ XNK các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ
16:33 | 06/12/2024 Xuất nhập khẩu
(INFOGRAPHICS) 66 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 11
14:29 | 12/12/2024 Infographics