Facebook Twitter youtube Tiktok

Loay hoay chống vi phạm sở hữu trí tuệ

(HQ Online)- Việt Nam tham gia nhiều công ước về SHTT nhưng nghịch lý là Việt Nam lại xếp hạng “bét” trong câu chuyện bảo vệ quyền SHTT.

loay hoay chong vi pham so huu tri tue

Hải quan Hải Phòng phát hiện lô hàng vi phạm sở hữu trí tuệ ngày 6/7/2017. Ảnh: Quang Hùng​​​.

Chế tài nhẹ, DN ngại ngần

Kết quả khảo sát 350 DN trong năm 2016 chủ yếu là DN nhỏ và siêu nhỏ ở khu vực Thái Nguyên, Thanh Hóa, Hà Nội cho thấy: Trong 350 DN, có 208 DN quan tâm đến bảo vệ thương hiệu, nhưng tỷ lệ DN thực hiện bằng hành vi rất nhỏ. Cụ thể, có 18/208 DN đã và đang xác lập quyền. 1/18 DN có đăng ký kiểu dáng công nghiệp; 17/18 DN chỉ đăng ký nhãn hiệu.

Đứng từ góc độ DN kinh doanh dịch vụ đại diện SHTT, ông Nguyễn Vũ Quân, Công ty TNHH Tầm nhìn và Liên danh, Hội SHTT Việt Nam đánh giá: Thời gian qua, những nỗ lực trong chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHTT của cơ quan thực thi đã đạt được những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, thực tế, còn một số tồn tại cần khắc phục, xuất phát từ hệ thống thực thi, từ đối tượng vi phạm và cả từ chủ thể quyền.

Cụ thể, hệ thống thực thi quyền SHTT tại Việt Nam đưa ra 3 biện pháp để xử lý hành vi xâm phạm quyền SHTT gồm: Dân sự, hành chính và hình sự. Trong đó, hành chính là biện pháp được sử dụng nhiều nhất vì ít tốn kém, nhanh gọn. Tuy nhiên, mức xử phạt nhẹ, chưa đủ tính răn đe. Ông Quân lấy ví dụ, với hành vi sản xuất thuốc xâm phạm quyền sáng chế, quy mô lớn, sản phẩm bán trên toàn quốc, mức phạt tối đa chỉ là 500 triệu đồng. Lợi nhuận thu được rất lớn so với mức phạt. Bên cạnh đó, lực lượng thực thi còn thiếu, chuyên môn chưa cao, lúng túng trong xử lý; tình trạng xử lý xâm phạm bị kéo dài khi có tranh chấp về quyền SHTT hoặc quyền SHTT bị yêu cầu hủy bỏ hiệu lực… Theo ông Quân, để xử lý các hành vi xâm phạm quyền SHTT, cả biện pháp dân sự và hình sự đều ít được sử dụng, trong đó hình sự ít được sử dụng nhất. Với biện pháp hình sự, việc chứng minh lỗi cố ý hết sức khó khăn (đối tượng cố ý buôn bán hàng giả nhưng khi bị bắt và điều tra lại khai không biết đó là hàng giả. Do thiếu yếu tố cấu thành tội nên phải xử lý hành chính).

Liên quan tới vấn đề này, PGS. TS Nguyễn Quốc Thịnh, Trưởng Bộ môn Quản trị Thương hiệu, Trường Đại học Thương mại nhấn mạnh: Ở Việt Nam, không có mặt hàng gì không tìm thấy hàng giả. Đáng chú ý, hiện nay đang phát sinh tình trạng xâm phạm SHTT là xâm phạm tên miền, kinh doanh hàng giả qua mạng… rất khó kiểm soát. Tồn tại điều này là bởi các vi phạm chủ yếu đang được xử lý bằng biện pháp hành chính. Những hành vi xâm phạm SHTT, tới hơn 98% đang xử lý bằng biện pháp hành chính, chỉ trên 1% xử lý bằng biện pháp tư pháp, thông qua tòa án, vận dụng các công ty luật để xử lý.

“Khung khổ pháp luật còn nhẹ, chế tài chưa đủ mạnh. Đây là vướng mắc trong thực thi. Cơ quan xử lý hành chính không có đủ nhân lực để đi xử lý, phải tư pháp hóa. Ở nước ngoài, vấn đề này được tư pháp hóa rất mạnh”, ông Thịnh nói.

Ngoài những hạn chế nêu trên, khó khăn, thách thức trong chống hàng giả, vi phạm SHTT còn xuất phát từ sự ngần ngại, bất hợp tác của chính DN. Ông Nguyễn Phương Minh, Phó phòng Thực thi giải quyết khiếu nại, Cục SHTT, Bộ Khoa học và Công nghệ cho hay: “Một số chủ DN e ngại, có ý sống chung với hàng giả. Khi cơ quan chức năng gọi lên hợp tác để xác minh thì rất ít khi hợp tác, có khi gọi 5-6 lần, DN cũng không lên”.

Đồng tình quan điểm này, ông Thịnh phân tích rõ hơn: Thực tế, có nhiều DN ngại hợp tác với cơ quan chức năng trong chống hàng giả bởi khi công bố sản phẩm của DN có hàng giả có thể gây ảnh hưởng tới uy tín, hàng hóa khiến DN bị người tiêu dùng tẩy chay. Đáng chú ý, có trường hợp, sau khi DN hợp tác với cơ quan chức năng chỉ rõ sự khác biệt, cách nhận biết hàng thật với hàng giả thì hàng giả được làm những lần sau ngày càng tinh vi, giống hàng thật hơn.

DN cần xác lập quyền

Theo chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh: Việt Nam tham gia nhiều công ước về SHTT nhưng nghịch lý là Việt Nam lại xếp hạng “bét” trong câu chuyện bảo vệ quyền SHTT. Hiện nay, khi Việt Nam tham gia nhiều FTA, nhất là FTA Việt Nam-EU hay Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), cam kết về SHTT rất cao. “Câu chuyện chống hàng giả, bảo vệ quyền SHTT không đơn thuần là vấn đề thật-giả mà là cách thức làm ăn, làm chộp giật hay bài bản nghiêm túc; là câu chuyện về cạnh tranh sáng tạo, niềm tin vào DN Việt Nam và uy tín của Việt Nam. Vấn đề lan tỏa, cạnh tranh công bằng lớn hơn nhiều câu chuyện chỉ đi xử lý vi phạm. Tôi cho rằng, Việt Nam cần ưu tiên hai cái. Thứ nhất là sức khỏe, an toàn cho con người. Thứ hai là Việt Nam cần chuyển sang giai đoạn phát triển mới với nhiều sáng tạo, năng suất hơn”, chuyên gia Võ Trí Thành nói.

Đồng tình với cái nhìn bao quát của chuyên gia Võ Trí Thành, ông Nguyễn Quốc Thịnh nêu quan điểm: Bên cạnh khắc phục những điểm hạn chế đang hiện hữu, để chống hàng giả, xâm phạm quyền SHTT, DN cần lưu ý xác lập quyền. Hiện nay có hai quy tắc trong xác lập quyền SHTT. Một là ưu tiên người xác lập trước và hai là ưu tiên người nào sử dụng trước. Ở nhiều quốc gia và ở Việt Nam, ai đăng ký trước sẽ được ưu tiên, chậm chân là thua.

Ngoài ra, mỗi DN có nhiều tài sản trí tuệ như những bí mật kinh doanh, danh mục khách hàng, hệ thống thông tin khách hàng, bí quyết tiếp cận thị trường, hệ thống phân phối… Hiện nay, gần 90% DN được khảo sát không nhận diện được tài sản trí tuệ và không có biện pháp bảo vệ. Điều này rất đáng tiếc. Muốn bảo vệ tài sản trí tuệ không cần làm thủ tục xác lập quyền. Theo Luật SHTT, DN sẽ tự động được bảo vệ nhưng với điều kiện DN phải áp dụng biện pháp bảo mật, tài sản như phải đóng dấu mật, có quy chế bảo mật. Làm vậy, sau này khi DN bị xâm phạm mới có thể xử lý được. Ngay trước mắt, DN cũng cần gia tăng các điểm tiếp xúc thương hiệu, công bố công khai chính thức điểm bán, rà soát hệ thống phân phối để người tiêu dùng tin tưởng hơn vào sản phẩm của DN…

Ông Nguyễn Phương Minh, Phó Phòng Thực thi giải quyết khiếu nại, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ: Hàng ra thị trường 1 tháng đã có hàng giả

Báo cáo của cơ quan thực thi cũng như các vụ việc đã được gửi đến Cục SHTT đề nghị cung cấp ý kiến chuyên môn cho thấy: Tình hình sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm SHTT diễn ra ngày càng phức tạp. Các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm SHTT xảy ra trên mọi lĩnh vực, địa bàn, ở cả khu vực sản xuất, chế biến, lưu thông và XNK, với mọi loại hàng hóa từ hàng tiêu dùng thông thường đến hàng hóa có giá trị cao, hàng hóa có chức năng quan trọng như thuốc chữa bệnh, thực phẩm, thực phẩm chức năng… Hàng giả, hàng nhái không chỉ sản xuất ở Việt Nam mà còn sản xuất ở nước ngoài đưa về Việt Nam tiêu thụ. Họ sang nước ngoài đặt chỉ trong vòng 1 tuần là có hàng trăm nghìn sản phẩm nhái đem về bán. DN than phiền, hàng hóa của họ chỉ mới ra thị trường trong 1 tháng là đã có hàng giả.

Thanh Nguyễn

Tin liên quan

Tờ khai luồng Đỏ qua Hải quan khu vực XII chiếm 2,6%

Tờ khai luồng Đỏ qua Hải quan khu vực XII chiếm 2,6%

Nửa đầu năm 2025, Chi cục Hải quan khu vực XII đã làm thủ tục cho 194.794 tờ khai gồm nhập khẩu có 102.112 tờ khai và xuất khẩu có 92.682 tờ khai.
Bài 3: Tự nguyện tuân thủ pháp luật là động lực để doanh nghiệp phát triển

Bài 3: Tự nguyện tuân thủ pháp luật là động lực để doanh nghiệp phát triển

Sau 2 năm triển khai thí điểm Chương trình khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan đã có 295 DN tham gia; 80% tăng mức độ tuân thủ hoặc giữ nguyên mức độ tuân thủ, tăng tỷ lệ luồng Xanh, giảm tỷ lệ luồng Vàng, Đỏ. Với kết quả đạt được, ngày 4/12/2024, Tổng cục Hải quan (nay là Cục Hải quan) ban hành Quyết định số 2790/QĐ-TCHQ chính thức triển khai Chương trình khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan. Tạp chí Kinh tế-Tài chính có cuộc phỏng vấn bà Vũ Thị Phương, Phó trưởng Ban Quản lý rủi ro (thuộc Cục Hải quan) về vấn đề này.
Hải quan khu vực II: Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số để thực hiện nhiệm vụ

Hải quan khu vực II: Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số để thực hiện nhiệm vụ

Để hoàn thành khối lượng công việc lớn sau khi mở rộng phạm vi quản lý trên địa bàn hành chính mới của TP. Hồ Chí Minh (gồm cả Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu), theo lộ trình sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức bộ máy ngành Hải quan, Chi cục Hải quan khu vực II sẽ tập trung đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số…
Hải quan TP. Hồ Chí Minh luôn giữ vị trí đặc biệt trong hệ thống tổ chức ngành Hải quan

Hải quan TP. Hồ Chí Minh luôn giữ vị trí đặc biệt trong hệ thống tổ chức ngành Hải quan

Đó là đánh giá của Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ tại Lễ kỷ niệm niệm 50 năm thành lập Hải quan TP. Hồ Chí Minh vào chiều ngày 11/7.
Hải quan khu vực III thông quan hơn 56 tỷ USD hàng xuất nhập khẩu

Hải quan khu vực III thông quan hơn 56 tỷ USD hàng xuất nhập khẩu

6 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tại các đơn vị trực thuộc Chi cục Hải quan khu vực III đạt 56,11 tỷ USD, theo Chi cục Hải quan khu vực III.
Chi cục Hải quan khu vực XX phổ biến 25 văn bản mới cho công chức

Chi cục Hải quan khu vực XX phổ biến 25 văn bản mới cho công chức

Đó là 25 văn bản mới gồm nghị quyết, luật, nghị định, thông tư và các quyết định của Cục Hải quan đã được Chi cục Hải quan khu vực XX quán triệt, phổ biến đến cán bộ công chức trong đơn vị thực hiện.
Xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Móng Cái tăng mạnh

Xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Móng Cái tăng mạnh

Hoạt động xuất nhập khẩu qua Lối thông quan cầu Bắc Luân II tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh, với khối lượng và kim ngạch thương mại ấn tượng.
Hải quan khu vực I thu ngân sách đạt 20.240 tỷ đồng

Hải quan khu vực I thu ngân sách đạt 20.240 tỷ đồng

Chi cục Hải quan khu vực I đã tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu. Theo đó, tính đến ngày 30/6, Chi cục Hải quan khu vực I thu nộp NSNN đạt 20.240 tỷ đồng, tăng 135,2% cùng kỳ năm 2024.
Hải quan khu vực XVIII nỗ lực ổn định hoạt động theo mô hình mới

Hải quan khu vực XVIII nỗ lực ổn định hoạt động theo mô hình mới

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Hải quan khu vực XVIII đã nhanh chóng ổn định tổ chức sau hai đợt sắp xếp lớn. Quá trình kiện toàn bộ máy được triển khai hiệu quả, đảm bảo hoạt động quản lý hải quan không gián đoạn, giữ vững kỷ luật công vụ và ổn định nội bộ, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Chi cục Hải quan khu vực XVIII công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo

Chi cục Hải quan khu vực XVIII công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo

Chiều ngày 10/7, Chi cục Hải quan khu vực XVIII đã dự tổ chức Hội nghị công bố các quyết định điều động, bổ nhiệm các Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực XVIII.
Hải quan Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm và thách thức trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách

Hải quan Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm và thách thức trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách

Ngày 10/7/2025, đoàn công tác của Ủy ban Cải cách thuế của Tổng thống Tanzania do Đại sứ Tarishi, Phó Chủ tịch Ủy ban dẫn đầu đã có buổi làm việc tại Cục Hải quan trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc của đoàn tại Việt Nam.
Bài 2: Doanh nghiệp tuân thủ tốt pháp luật sẽ nâng cao vị thế hoạt động xuất nhập khẩu

Bài 2: Doanh nghiệp tuân thủ tốt pháp luật sẽ nâng cao vị thế hoạt động xuất nhập khẩu

Như đã đề cập ở kỳ trước, cơ quan Hải quan có nhiều nỗ lực trong việc giúp doanh nghiệp cải thiện mức độ tuân thủ pháp luật hải quan. Liên quan đến vấn đề này, phóng viên Tạp chí Kinh tế-Tài chính đã có cuộc phỏng vấn bà Đỗ Thị Thu Thuỷ, Giám đốc Pháp lý & Hải quan, Công ty TNHH Chuyển phát nhanh DHL- VNPT, thành viên Hiệp hội Chuyển phát nhanh châu Á-Thái Bình Dương (CAPEC).
Chi cục trưởng Hải quan khu vực III tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ UBND TP Hải Phòng

Chi cục trưởng Hải quan khu vực III tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ UBND TP Hải Phòng

Bí thư Đảng ủy, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực III Trần Mạnh Cường được chỉ định tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ UBND TP Hải Phòng.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

Giá thuê mặt bằng bán lẻ đã ổn định trở lại

Giá thuê mặt bằng bán lẻ đã ổn định trở lại

Sự gia tăng đáng kể về nguồn cung có thể tạo ra sự cạnh tranh lớn hơn trong mặt bằng bán lẻ tại Hà Nội.
“Siêu đô thị” TP Hồ Chí Minh thu hút giới đầu tư từ miền Bắc

“Siêu đô thị” TP Hồ Chí Minh thu hút giới đầu tư từ miền Bắc

Sau sáp nhập, thị trường bất động sản TP Hồ Chí Minh được kỳ vọng sẽ bước vào chu kỳ tăng trưởng mới.
7 doanh nghiệp vi phạm an toàn thực phẩm bị Bộ Y tế công khai danh tính

7 doanh nghiệp vi phạm an toàn thực phẩm bị Bộ Y tế công khai danh tính

7 doanh nghiệp vi phạm an toàn thực phẩm bị phạt 359 triệu đồng, buộc thu hồi hơn 460 phiếu kiểm nghiệm, tiêu hủy sản phẩm, cải chính thông tin quảng cáo sai phạm.
Hóa chất vươn lên dẫn đầu xuất khẩu sang Lào

Hóa chất vươn lên dẫn đầu xuất khẩu sang Lào

Xuất khẩu hóa chất sang Lào đạt hơn 309 triệu USD trong 6 tháng đầu năm 2025, vươn lên dẫn đầu và bỏ xa mức 3,8 triệu USD cùng kỳ năm trước.
Giá bất động sản tại Hải Phòng vẫn ở "vùng trũng"

Giá bất động sản tại Hải Phòng vẫn ở "vùng trũng"

Quỹ đất lớn, giá bất động sản rẻ tạo thời cơ đầu tư bất động sản Hải Phòng.
(INFOGRAPHICS): Xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025 bứt phá ấn tượng

(INFOGRAPHICS): Xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025 bứt phá ấn tượng

Hoạt động xuất khẩu của Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025 tiếp tục ghi nhận những bứt phá ấn tượng, khẳng định vai trò là động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế.
(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm

(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm

Theo thống kê mới nhất của Cục Hải quan, hết tháng 6, kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 219,86 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi

(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi

Hiện nay, hộ, cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) có thể nộp thuế qua các kênh sau:
(INFORGRAPHICS): 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội

(INFORGRAPHICS): 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội

Trong 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội, thì có 7 doanh nghiệp có vốn hóa lớn nhất toàn thị trường tính đến ngày 30/6/2025.
(INFORGRAPHICS): Những điểm cần lưu ý đối với tài khoản định danh điện tử của doanh nghiệp

(INFORGRAPHICS): Những điểm cần lưu ý đối với tài khoản định danh điện tử của doanh nghiệp

Để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tạo tài khoản định danh điện tử, Cục Thuế đã chỉ ra một số điểm cần lưu ý.
Phiên bản di động