Lo rủi ro trước quy định mới của các thị trường nông thủy sản và thực phẩm

Kiểm tra thanh long xuất khẩu đi Mỹ. Ảnh: N.H

Ngày 2/8, Văn phòng SPS Việt Nam phối hợp Báo Nông nghiệp Việt Nam, Sở An toàn thực phẩm TP.HCM tổ chức Hội nghị Tăng cường thực thi các quy định và cam kết về SPS trong Hiệp định EVFTA, RCEP và giải pháp thực hiện.

TS. Đào Văn Cường, Chuyên viên Văn phòng SPS Việt Nam thông tin, trong 6 tháng đầu năm 2024, có 551 thông báo và thông báo dự thảo biện pháp an toàn thực phẩm và an toàn dịch bệnh động thực vật (SPS) được gửi đến Việt Nam. Trong đó, số lượng lớn nhất thuộc về dư lượng (115 thông báo), sau đó là sức khỏe động vật, sức khỏe thực vật, thức ăn chăn nuôi...

Các đối tác chính về thương mại xuất khẩu nông, lâm, thủy sản và thực phẩm của Việt Nam như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc là nơi có nhiều thông báo nhất, chiếm hơn 60%.

Đáng chú ý, ông Ngô Xuân Nam, Phó giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam cho biết, số lượng thông báo thay đổi và dự thảo các biện pháp SPS của EU có mức tăng gần 20% đối với tất cả các thị trường. Cụ thể, EU đã phát tổng cộng 2.708 cảnh báo cho tất cả các thị trường, riêng Việt Nam nhận được 57 cảnh báo, chiếm tỷ lệ 2,1%. Tuy nhiên, nếu so với cùng kỳ năm trước thì số cảnh báo mà Việt Nam nhận được tăng hơn 80%; còn cả năm 2023, Việt Nam nhận 67 cảnh báo. Trong số này, TP.HCM là địa phương nhận được nhiều nhất, với 23 cảnh báo.

Ông Ngô Xuân Nam nêu lên nhiều thông tin đáng lo ngại về thay đổi quy định tại các thị trường

Việc EU tăng số lượng thông báo SPS góp phần khiến tần suất kiểm tra biên giới của nông sản tăng. “Xu hướng này có thể tăng tiếp nếu chúng ta không có giải pháp kịp thời”, ông Nam chia sẻ.

Một vấn đề đáng ngại nữa là việc góp ý cho thông báo dự thảo về biện pháp SPS của Việt Nam còn hạn chế. Chỉ một số ít địa phương thực sự quan tâm và có những phản hồi đầy đủ, kịp thời.

Trong khi đó, ông Lê Thanh Hòa, Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam đánh giá, nhận thức về xuất khẩu của doanh nghiệp đôi lúc còn chưa đầy đủ, chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn xuất khẩu. Bên cạnh đó, quy trình, công nghệ sản xuất, chế biến của doanh nghiệp, người dân còn nhiều khâu chưa kiểm soát được 100%.

Trong quá trình hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng quy định của nước nhập khẩu, ông Hòa nhận thấy, không ít cơ sở định lấy chứng nhận HACCP nhưng nhà xưởng chưa đáp ứng theo yêu cầu.

Do đó, ông Hòa đề nghị, thời gian tới, các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp xuất khẩu quan tâm, tìm hiểu thông tin liên quan đến các vấn đề SPS, đồng thời kịp thời phản ánh những vướng mắc, khó khăn tới cơ quan quản lý.

Vừa qua, Thủ tướng phê duyệt đề án nâng cao hiệu thực thi SPS. Song song với hoạt động triển khai đề án, ông Ngô Xuân Nam kêu gọi sự vào cuộc đồng bộ của vùng trồng, vùng nuôi; doanh nghiệp, cơ sở đóng gói, chế biến; hiệp hội ngành hàng; cơ quan quản lý và địa phương. Theo đó, phải tăng cường liên kết theo hướng đồng quản lý an toàn thực phẩm, chất lượng, góp phần giúp chuẩn hóa ngay từ nguyên liệu đầu vào.

“Chỉ khi nào từng khâu làm tròn trách nhiệm của mình, nền nông nghiệp Việt Nam mới thoát cảnh e dè trước những thay đổi của thị trường nhập khẩu”, ông Nam nhấn mạnh.