Lo rủi ro tranh chấp có thể phát sinh trong dự án PPP

	Đẩy mạnh triển khai thi hành văn bản quy phạm pháp luật về đầu tư PPP
	Ban hành quy định về cơ chế quản lý tài chính dự án PPP
	Hoàn thiện chính sách thu hút đầu tư theo hình thức PPP

Pháp luật về PPP tại Việt Nam đã khá hoàn thiện. Ảnh minh họa: Internet.

Ngày 26/11, tại Hà Nội, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tại Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC) tổ chức Hội thảo với chủ đề: Phòng ngừa và giải quyết tranh chấp phát sinh từ các dự án hợp tác công – tư (PPP) trong lĩnh vực năng lượng và cơ sở hạ tầng trong khuôn khổ các quy định pháp luật mới về PPP tại Việt Nam.

Phát biểu tại sự kiện, TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VIAC cho hay, các dự án PPP thường có giá trị lớn, thời gian thực hiện và vận hành dài nên phải có cơ chế để đảm bảo an toàn, bền vững của dự án. Nên việc xử lý hài hòa lợi ích của các bên, sớm thực hiện các biện pháp phòng ngừa rủi ro có thể dẫn tới tranh chấp là điều rất quan trọng.

“Các tranh chấp trong dự án PPP không chỉ giới hạn với các thủ tục hành chính, thương mại mà còn ở các hoạt động có sự tham gia của nhiều bên, với các nhà đầu tư nước ngoài nên có thể leo thang thành những tranh chấp về đầu tư. Theo thông tin chúng tôi nhận được, hiện đã có tranh chấp mà phía Việt Nam là bị đơn”, TS. Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Phạm Thái Lai, Tổng thư ký Ủy ban hợp tác công tư – Hội đồng quốc gia về phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh cho rằng, PPP là hợp tác dài hạn trên cơ sở hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro, nhưng nếu trong quá trình hợp tác có một bên không thực hiện theo cam kết đã tuân thủ thì sẽ ảnh hưởng lớn đến tài chính cũng như hiệu quả đầu tư dự án.

Nguồn: USAID

Nói về những tranh chấp phổ biến trong dự án PPP, theo ông Giang Doan, Chuyên gia quốc tế về PPP của USAID, các tranh chấp có thể phát sinh từ thỏa thuận PPP giữa các nhà đầu tư tư nhân và các cơ quan nhà nước ký kết hợp đồng, tranh chấp về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, tranh chấp phát sinh từ thỏa thuận cho vay hay từ các hợp đồng với các nhà thầu phụ và các bên cung ứng… Hơn nữa, các tranh chấp thường phát sinh trong vòng 10 năm đầu tiên sau khi đạt được thỏa thuận tài chính.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tranh chấp được nêu ra là: chậm trễ và vượt chi phí xây dựng, cơ chế thanh toán, giải tỏa và đến bù đất, các vấn đề về giấy phép, thay đổi phạm vi hợp đồng…

Ngoài ra, theo ông Lê Đình Vinh, Giám đốc Công ty Luật Vietthink, Trọng tài viên VIAC, đối với các dự án PPP về lĩnh vực năng lượng và cơ sở hạ tầng thì nguyên nhân phát sinh có thể đến từ sự thiếu thống nhất và chưa rõ ràng của hệ thống hành lang pháp luật nói chung, đặc biệt là mâu thuẫn, chồng chéo giữa các văn bản pháp luật khác nhau. Hệ thống pháp luật về đầu tư theo phương thức PPP mới được hoàn thiện, nên các quy định hướng dẫn thi hành Luật đầu tư theo phương thức này còn chậm được ban hành, dẫn đến nhiều vướng mắc nảy sinh chưa được kịp thời tháo gỡ. Chưa có cơ quan chuyên trách quản lý PPP ở trung ương cũng như địa phương, việc quản lý các dự án PPP còn phân tán ở nhiều đầu mối khác nhau, thiếu thống nhất, đồng bộ…

Vì thế, để thay đổi những vấn đề như trên và phòng ngừa rủi ro tranh chấp có thể phát sinh, các chuyên gia tại hội thảo cho rằng, các cơ quan quản lý cần sớm thể chế hóa và thực thi đầy đủ cơ chế pháp luật về chia sẻ rủi ro với nhà đầu tư trong các dự án PPP theo quy định của Luật Đầu tư PPP; xây dựng cơ chế để giải quyết tranh chấp, bất đồng giữa các cơ quan nhà nước và các nhà đầu tư PPP…