Lo ngại gia tăng kiện chống lẩn tránh phòng vệ thương mại
Thép là ngành hàng đang phải đối mặt nhiều nhất với các vụ kiện chống lẩn tránh biện pháp PVTM. Ảnh: Nguyễn Thanh |
Thép bị kiện hàng đầu
Cập nhật mới nhất từ Bộ Công Thương cho thấy, đến tháng 12/2019, đã có 20 vụ việc chống lẩn tránh thuế do nước ngoài khởi xướng điều tra, áp dụng đối với hàng hóa XK của Việt Nam, chiếm 12,6% tổng số các vụ việc điều tra áp dụng biện pháp PVTM đối với các sản phẩm XK của Việt Nam. Các nước thường xuyên điều tra lẩn tránh biện pháp PVTM với hàng Việt gồm: Hoa Kỳ, EU và Thổ Nhĩ Kỳ. Các nước này tiến hành điều tra 19/20 vụ việc, chiếm 95% tổng số vụ việc điều tra lẩn tránh đã tiến hành.
Đáng chú ý, hầu hết các vụ đều đi đến kết luận là có tồn tại hành vi lẩn tránh và sau đó bị áp dụng biện pháp PVTM. Đem lên "bàn cân" so sánh cho thấy, số lượng vụ việc trong những năm gần đây có những diễn biến khá phức tạp. Cụ thể, từ năm 2014 đến nay, có tổng số 11 vụ việc điều tra chống lẩn tránh, nhiều hơn toàn bộ số vụ việc lẩn tránh bị điều tra từ năm 2013 trở về trước (với 9 vụ việc).
Lẩn tránh biện pháp PVTM có thể hiểu là hành vi thay đổi nguồn gốc hàng hóa để được hưởng thuế suất thấp. Đối với Việt Nam, các vụ việc nước ngoài khởi xướng điều tra lẩn tránh thuế đối với hàng hóa XK thường thuộc các trường hợp: Hàng hóa của nước đang bị áp dụng biện pháp PVTM được chuyển tải sang Việt Nam để lấy xuất xứ Việt Nam nhằm lẩn tránh thuế PVTM; hàng hóa lấy xuất xứ Việt Nam để hưởng thuế suất ưu đãi theo các Hiệp định thương mại tự do (FTA) hoặc các quy định ưu đãi thuế quan (như GSP). |
Xét ở góc độ ngành hàng, Bộ Công Thương nêu rõ: Trong số các vụ việc bị nước ngoài điều tra chống lẩn tránh thuế, gian lận xuất xứ, sản phẩm thép bị khởi kiện nhiều nhất với 6 vụ, chiếm tỷ lệ 30%. Hầu hết các vụ việc điều tra lẩn tránh thuế với sản phẩm thép đều do Hoa Kỳ tiến hành, trong đó, riêng với sản phẩm thép chống ăn mòn (CORE) và thép cán nguội (CRS), Hoa Kỳ đã điều tra tổng cộng 5 vụ việc. Gần đây nhất, ngay tháng 12/2019, Hoa Kỳ đã ban hành kết luận cuối cùng vụ việc điều tra chống lẩn tránh thuế với thép CORE, CRS với cáo buộc lẩn tránh biện pháp PVTM đang áp dụng với Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc). Với kết luận tồn tại lẩn tránh thuế, Hoa Kỳ sẽ áp dụng mức thuế chống lẩn tránh tương đương với mức thuế đang áp dụng cho hàng hóa của Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) XK vào Hoa Kỳ.
Có thể nói tình trạng gian lận xuất xứ hàng hóa ngày càng diễn biến phức tạp chính là nguồn cơn dẫn tới gia tăng các vụ kiện chống lẩn tránh biện pháp PVTM từ các quốc gia với hàng Việt XK. Phân tích sâu hơn về điều này, bà Trịnh Thị Thu Hiền, Trưởng phòng Xuất xứ hàng hóa (Cục Xuất Nhập khẩu, Bộ Công Thương) thông tin thêm: Hiện nay đang có rất nhiều dạng gian lận xuất xứ, từ đơn giản như DN làm giả Giấy xác nhận của địa phương hoặc giả nhà sản xuất cung cấp nguyên vật liệu, đến việc cắt dán con dấu giả nhằm qua mặt cơ quan chức năng trong nước và nước ngoài. "Các cách làm ăn gian dối khiến ngay cả người tiêu dùng trong nước cũng khó có thể chấp nhận được chứ chưa nói đến người tiêu dùng nước ngoài tại các thị trường khó tính", bà Hiền nhấn mạnh.
Doanh nghiệp đóng vai trò then chốt
Ông Chu Thắng Trung, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) đánh giá: Hành vi gian lận xuất xứ, chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp từ các quốc gia khác qua Việt Nam để XK chỉ đem lại lợi ích nhất thời cho một vài DN có hành vi bất chính. Tuy nhiên, hành vi này lại làm tăng chi phí và nguồn lực rất lớn của các DN làm ăn chân chính khi muốn chứng minh sự tuân thủ quy định của các quốc gia XK.
Để giảm thiểu thiệt hại từ các vụ kiện chống lẩn tránh PVTM, bảo vệ lợi ích của DN làm ăn chân chính, bên cạnh sự hỗ trợ kịp thời của Chính phủ thông qua trao đổi, làm việc trực tiếp với các cơ quan điều tra, thực tiễn các vụ việc điều tra gian lận xuất xứ, chống lẩn tránh biện pháp PVTM, Bộ Công Thương nhận định sự chuẩn bị, tham gia của các DN đóng vai trò then chốt. Cụ thể, các DN cần nâng cao nhận thức về nguy cơ bị khiếu kiện, điều tra, các nhóm mặt hàng thường bị kiện. Có thể thấy, nguy cơ bị điều tra về gian lận xuất xứ, lẩn tránh đang ngày càng gia tăng, đặc biệt tại các thị trường XK lớn của Việt Nam như Hoa Kỳ, EU, Canada...
Bên cạnh đó, DN cũng không tham gia, tiếp tay cho các hành vi gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp. Ông Trung nhấn mạnh: "Thực tiễn cho thấy, nếu phát hiện các hành vi này, nước NK sẽ áp dụng chế tài trừng phạt rất nặng. Trong nhiều trường hợp DN sẽ mất toàn bộ thị trường XK liên quan. Bên cạnh đó, nếu phát hiện các dấu hiệu vi phạm, DN cần chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng để điều tra, ngăn chặn, tránh để hành vi của một vài DN làm ảnh hưởng tới các DN sản xuất, kinh doanh chân chính".
Một số chuyên gia nhận định, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn như hiện nay, để tránh dính vào các vụ kiện PVTM, DN cần chú trọng hơn nữa tới khâu xây dựng chiến lược đa dạng hóa sản phẩm và đa phương hóa thị trường XK. Điều này nhằm phân tán rủi ro, tránh tập trung XK với khối lượng lớn vào một thị trường, tạo ra cơ sở cho các nước khởi kiện hay áp dụng biện pháp PVTM trong trường hợp XK từ Việt Nam gia tăng đột biến.
Tin liên quan
HSG ghi nhận lợi nhuận tăng 17 lần trong niên độ tài chính 2023-2024
16:25 | 30/10/2024 Doanh nghiệp - Doanh nhân
Ban hành quyết định kết quả rà soát cuối kỳ áp dụng chống bán phá giá thép hợp kim
20:09 | 25/10/2024 Kinh tế
Những thay đổi trong pháp luật phòng vệ thương mại của Canada
07:53 | 24/10/2024 Kinh tế
Chính sách về thuỷ sản chưa sát thực tế, lo doanh nghiệp xuất khẩu bế tắc
20:15 | 04/11/2024 Kinh tế
Đại biểu Quốc hội đề nghị gỡ khó cho điều nhập khẩu, cải thiện hạ tầng cho xuất khẩu
16:23 | 04/11/2024 Kinh tế
Giá căn hộ chung tại Hà Nội tiếp tục tăng ở cả dự án mới và cũ
15:30 | 04/11/2024 Kinh tế
Xuất nhập khẩu 10 tháng đạt gần 650 tỷ USD
15:29 | 04/11/2024 Xuất nhập khẩu
Xuất khẩu nông sản đòi hỏi sự linh hoạt của doanh nghiệp
08:43 | 04/11/2024 Kinh tế
The Trinity Forum 2024: Cơ hội cho ngành hàng không và thương mại bán lẻ Việt Nam
20:43 | 03/11/2024 Kinh tế
Hoa Kỳ khởi xướng điều tra kép với sản phẩm đúc bằng sợi nhập khẩu từ Việt Nam
15:28 | 03/11/2024 Kinh tế
Lạng Sơn đẩy mạnh triển khai các dự án trọng điểm phát triển kinh tế cửa khẩu
10:26 | 03/11/2024 Kinh tế
Sản phẩm làng nghề chinh phục thế giới
07:33 | 03/11/2024 Kinh tế
Doanh nghiệp cần gì cho công cuộc chuyển đổi số?
19:31 | 02/11/2024 Kinh tế
Mỗi ngày dệt may xuất khẩu mang về hơn 100 triệu USD
12:40 | 02/11/2024 Xuất nhập khẩu
Tối ưu hóa chuỗi cung ứng, thúc đẩy giao thương Việt Nam - Trung Quốc
12:39 | 02/11/2024 Kinh tế
Cơ hội bứt tốc xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc
08:35 | 02/11/2024 Kinh tế
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới
Kiến nghị “cởi trói” thủ tục cho các “anh cả đỏ” về tăng vốn
FTSE Rusell và Morgan Stanley làm việc với Uỷ ban Chứng khoán về nâng hạng thị trường
Những thông tin hấp dẫn trên Tạp chí Hải quan số 89 phát hành ngày 5/11/2024
Chính sách về thuỷ sản chưa sát thực tế, lo doanh nghiệp xuất khẩu bế tắc
Cuộc đua sít sao chưa từng có
Tuyên bố chung giữa Việt Nam và UAE về nâng cấp quan hệ lên Đối tác Toàn diện
08:35 | 29/10/2024 Sự kiện - Vấn đề
(INFOGRAPHICS) 32 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 10
09:14 | 29/10/2024 Infographics
Phiên họp Ủy ban Kỹ thuật thường trực WCO tại Bỉ: Dấu ấn điều hành của đại diện Hải quan Việt Nam
09:25 | 29/10/2024 Hải quan
Hành vi buôn lậu “khí cười” tại Công ty Hoa Việt diễn ra thế nào?
10:18 | 29/10/2024 An ninh XNK