Linh hoạt, chủ động khi tỷ giá còn nhiều biến động trong năm 2025

Diễn biến chỉ số USD Index từ đầu năm 2024 đến 23/12/2024. Ảnh: ST

Tỷ giá vẫn nhiều phen “sóng gió”

Theo nhiều chuyên gia kinh tế, quan điểm của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong nhiệm kỳ tới là duy trì sức mạnh của đồng USD so với các đồng tiền chủ chốt khác trên thế giới. Nên dù động thái của Fed như thế nào, thậm chí nhiều dự báo Fed sẽ thận trọng hơn trong năm 2025 khi ông Trump chính thức nhậm chức, thì đồng USD vẫn nhiều khả năng neo cao, nếu USD Index gia tăng, tỷ giá ngoại tệ trong nước có nguy cơ tăng mạnh.

Tính đến phiên giao dịch sáng 23/12/2024 theo giờ Việt Nam, chỉ số USD Index đo lường sức mạnh của đồng USD so với các đồng tiền chủ chốt đang neo cao ở mức 107,7 điểm, mặc dù đã giảm so với mức đỉnh 108,4 điểm vào ngày 19/12/2024 – mức cao nhất kể từ tháng 6/2022, nhưng cũng đã tăng 1,26 điểm so với đầu tháng 12/2024, tăng mạnh so với mức trên 102 điểm hồi đầu năm 2024.

Diễn biến thế giới kéo giá USD trong nước tăng theo. Hiện tỷ giá USD tại Vietcombank đang ở mức 25.200-25.530 VND/USD (mua vào – bán ra), giảm nhẹ so với phiên cuối tuần trước, nhưng so với thời điểm trước khi Fed tăng lãi suất thì đã tăng 45 đồng ở cả 2 chiều. Nếu so với thời điểm đầu năm 2024 thì tỷ giá USD đã tăng gần 4,8%.

Diễn biến tỷ giá trong nước khi gần hết năm 2024 cho thấy đã trải qua nhiều phen “sóng gió”. Khi thời điểm giữa năm, có lúc tỷ giá USD và VND tăng tới 5% nhưng dần hạ nhiệt khi Fed giảm lãi suất 0,5% vào tháng 9/2024. Bước sang quý 3/2024, tỷ giá USD lại tăng dần trở lại theo đà tăng của giá USD trên thế giới, buộc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phải bán ngoại tệ can thiệp thị trường.

Đến nay, tỷ giá cũng đã giảm đà tăng hơn. Theo đánh giá của các chuyên gia, kết quả này có được nhờ giải pháp điều hành của NHNN. Theo nghiên cứu của các chuyên gia Công ty Chứng khoán Pinetree, tính từ ngày 18/12/2024 đến nay, NHNN đã bán tổng cộng gần 2 tỷ USD.

Theo báo cáo về kết quả điều hành chính sách tiền tệ năm 2024 của NHNN, tỷ giá đã được điều hành linh hoạt, phù hợp, góp phần hấp thu các cú sốc bên ngoài; đồng thời, phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ. Nhờ đó, thị trường ngoại tệ duy trì ổn định, thanh khoản ngoại tệ thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ của nền kinh tế được đáp ứng đầy đủ; tỷ giá diễn biến linh hoạt theo cả hai chiều tăng/giảm, phù hợp với điều kiện thị trường.

Chính sách linh hoạt, doanh nghiệp phải chủ động

Dự báo cho năm 2025 và thời gian tới, nhiều chuyên gia cho rằng thị trường ngoại hối tại Việt Nam vẫn sẽ chịu nhiều áp lực. Trong báo cáo vừa công bố, Ngân hàng UOB cho rằng, dù có nền tảng vững chắc nhưng VND vẫn bị “kìm kẹp” bởi các yếu tố bên ngoài như đồng USD hồi phục khi thị trường định giá lại với kịch bản Fed sẽ cắt giảm lãi suất ít hơn trong nhiệm kỳ 2 của Tổng thống Donald Trump.

Không những chịu tác động từ yếu tố bên ngoài, tỷ giá USD/VND nhiều khả năng còn phải chịu những yếu tố bên trong do chính sách tiền tệ sẽ tiếp tục phải nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Hải quan, tính từ đầu năm đến hết ngày 15/12/2024, tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước đạt 361,78 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm 2023. Như vậy, giá trị bình quân mỗi tuần nhập khẩu là hơn 7,86 tỷ USD. Trong khi, theo tiêu chí đánh giá của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), quy mô dự trữ ngoại hối phải tương đương từ 12-14 tuần nhập khẩu. Với mức dự trữ ngoại hối tại Việt Nam được dự đoán khoảng 87 tỷ USD, thì về lý thuyết, mức này vẫn thấp hơn nhiều so với mức khuyến nghị của quốc tế.

Với các doanh nghiệp, khi tỷ giá biến động mạnh, không chỉ các doanh nghiệp nhập khẩu hoặc vay nợ bằng USD nhiều sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực khi phải chịu chi phí tăng thêm mà cả các doanh nghệp xuất khẩu cũng không được hưởng nhiều lợi ích, do phần lớn máy móc thiết bị và nguyên vật liệu sản xuất phục vụ xuất khẩu đều phải nhập khẩu.

Ông Bùi Tiến Vinh, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Dược liệu và thực phẩm Việt Nam chia sẻ, nếu USD tăng cao, về lâu dài sẽ không tốt cho doanh nghiệp bởi nhiều yếu tố bị tác động, từ chi phí đầu gia tăng hay phải điều chỉnh giá bán tại các thị trường xuất khẩu... Đây cũng là nỗi lo của nhiều doanh nghiệp bởi hiện nay đang vào cao điểm sản xuất những đơn hàng cho năm mới.

Nhưng trước mắt, thị trường ngoại hối trong nước đã, đang và sẽ được hỗ trợ bởi nhiều yếu tố tích cực. Trong đó, theo số liệu của Tổng cục Hải quan, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước đạt 747,13 tỷ USD tăng 14,7% so với cùng kỳ năm 2023, Việt Nam tiếp tục xuất siêu 23,57 tỷ USD – tạo nguồn cung ngoại tệ lớn cho thị trường.

Cùng với đó, các chuyên gia dự kiến năm 2024, kiều hối cả nước đạt khoảng 19 tỷ USD, là mức cao kỷ lục từng đạt được trong năm 2022. Về đầu tư và giải ngân vốn FDI, theo dự báo của đại diện lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, thu hút FDI năm 2024 có thể đạt ở mức 39-40 tỷ USD, cao hơn so với cùng kỳ năm 2023. Với những kế hoạch đầu tư và hợp tác lớn vừa mở ra vào cuối năm 2024 như cú bắt tay lịch sử giữa Việt Nam và NVIDIA - tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới, cùng nhiều hãng công nghệ đang tìm kiếm vị trí và nhân sự cho các hoạt động đầu tư tại Việt Nam… thì dự báo năm 2025 sẽ ghi nhận lượng vốn đầu tư FDI tiếp tục tăng mạnh.

Với những cơ hội và thách thức đan xen, TS. Châu Đình Linh, Giảng viên Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Ngân hàng TPHCM cho rằng, NHNN phải linh hoạt và có nhiều kịch bản ứng phó với diễn biến tỷ giá. Bởi nếu tỷ giá tăng thì mục tiêu tiếp tục giảm lãi suất mà Chính phủ và NHNN đặt ra khó đạt được, nên phải có sự điều hành hài hoà, thậm chí một số thời điểm NHNN phải nâng lãi suất để hạ nhiệt tỷ giá.

Năm 2025, báo cáo của NHNN cũng nhấn mạnh sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình thị trường để điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp, phối hợp đồng bộ với các công cụ chính sách tiền tệ, góp phần kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Về phía các doanh nghiệp, các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp cần liên tục theo dõi những biến động tỷ giá để có thể lựa chọn thị trường xuất khẩu, nhập khẩu và đa dạng hóa, lựa chọn đồng tiền thanh toán có lợi, giảm dần việc chỉ sử dụng đồng USD. Để phòng ngừa rủi ro tỷ giá, doanh nghiệp có thể lựa chọn những ngân hàng có khả năng tài trợ thương mại, sử dụng những công cụ tài chính phái sinh như mua bán ngoại tệ có kỳ hạn, các hợp đồng hoán đổi (SWAP)...