Kiểm toán Nhà nước có thể vào cuộc vụ giá điện

	Đại biểu Quốc hội bức xúc về tăng giá điện
	Tăng giá điện: Chính phủ không lường được “nắng như đổ lửa” vào tháng 4
	Bộ Công Thương khẳng định không có bất thường về giá điện

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã giải trình cặn kẽ nhiều nội dung liên quan đến điều chỉnh tăng giá điện

Chiều nay 30/5, trong phiên thảo luận kinh tế - xã hội tại hội trường Quốc hội, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã giải trình thêm một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, điển hình là vấn đề điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân.

Phó Thủ tướng nêu rõ: Điện là mục tiêu chiến lược, an ninh lương thực, an ninh năng lượng là cái cân đối lớn và trọng yếu của nền kinh tế. Để tăng 1% GDP phải tăng ít nhất 1,5% điện. Trong 3 năm qua, mức tăng bình quân là 10,15%. Năm 2019, với kịch bản GDP tăng 6,8% thì điện phải tăng ít nhất 11,23%. Vì vậy, điều hành giá điện phải đảm bảo đạt cả 2 mục tiêu. Một là phải kiểm soát được lạm phát và hai là phải có một cái giá hợp lý để có thể kêu gọi đầu tư các thành phần kinh tế cho ngành điện.

Theo quy định của Luật Điện lực và Luật giá, điện là mặt hàng Nhà nước xác định theo thị trường nhưng có sự điều tiết, quản lý của Nhà nước. Khung giá, cơ chế điều chỉnh giá, cơ cấu biểu giá bán lẻ điện do Thủ tướng Chính phủ quy định.

Về cơ sở phải điều chỉnh giá điện năm nay và thời điểm điều chỉnh, theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, trên cơ sở rà soát tổng cơ cấu nguồn điện, kể cả thuỷ điện, nhiệt điện chạy than, chạy dầu, tuabin khí, điện gió, điện mặt trời và điện sinh khối, tổng đầu vào dự kiến tăng lên khoảng hơn 20.000 tỷ đồng.

Trong đó có điều chỉnh giá than cho điện 2 đợt, đợt 1 là ngày 5/1/2019 và đợt 2 là ngày 21/3/2019. Tổng 2 khoản này là hơn 5.412 tỷ đồng. Đầu vào của than cũng tăng. Than hiện nay đã khai thác bình quân là 300 m so với mực nước biển, chi phí đầu tư rất lớn. Bên cạnh đó là điều chỉnh giá than trộn NK; điều chỉnh tăng giá khí…

Ngoài ra, để đảm bảo bù đắp và có mức lợi nhuận tối thiểu cho ngành điện là 3% thì EVN và Bộ Công thương đề xuất 3 kịch bản. Trên cơ sở cân nhắc, Chính phủ đã kết luận chọn phương án tăng giá 8,36% và điều chỉnh trong khoảng từ ngày 15 – 30/3/2019.

Lý do tăng giá điện trong tháng 3 được Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nêu rõ: CPI thường tăng mạnh trong tháng 1, tháng 2 và giảm trong tháng 3. Thực tế trong 10 lần điều chỉnh giá điện đã có 4 lần điều chỉnh trong tháng 3. Nếu điều chỉnh muộn hơn, sớm hơn hoặc giữa năm, sau tháng 7 mới điều chỉnh thì tỷ lệ sẽ cao hơn.

“Về kiểm soát điện và tính giá điện, hiện nay thế giới và Việt Nam có cách tính giá điện theo bậc thang. Nguyên nhân tăng giá điện đột biến trong tháng 4, theo báo cáo ban đầu của Bộ Công Thương trên cơ sở các đoàn kiểm tra liên ngành thì sơ bộ do ba nguyên nhân. Thứ nhất là, do điều chỉnh giá điện tăng. Thứ hai, số ngày ghi công tơ tháng 4 nhiều hơn tháng 3 là 3 ngày. Thứ ba là, nhu cầu điện tăng cao do thời tiết nắng nóng bất thường. Ba nguyên nhân này dẫn tới điện tăng 10,6% so với cùng kỳ 2018 và tăng 14,3% so với tháng 3/2019”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh, kiểm tra sơ bộ cho tới nay, cách tính điện của EVN chưa có sai phạm gì. Sắp tới, Chính phủ và Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Công thương, EVN tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính và các đơn vị liên quan tiếp tục tiết giảm chi phí, minh bạch chi phí đầu vào; tiếp tục hoàn thiện văn bản pháp lý, mở rộng phạm vi thị trường và rà soát, nghiên cứu thị trường mô hình bán lẻ phù hợp với điều kiện Việt Nam; hoàn thiện khung pháp lý hiện hành, thí điểm bán lẻ thị trường điện cạnh tranh vào năm 2021.

Trên cơ sở đề xuất, ý kiến của các chuyên gia, người dân, doanh nghiệp, Chính phủ chỉ đạo Bộ Công thương và EVN sớm nghiên cứu trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung biểu giá điện hợp lý hơn; bảo vệ người thu nhập thấp, phục vụ nhu cầu, đời sống người dân tăng cao khi số sử dụng trên 200 kWh ngày tăng lên, để hài hòa lợi ích của các hộ tiêu dùng điện; làm tốt hơn cung cấp thông tin, truyền thông, đảm bảo tốt minh bạch thông tin.

“Thanh tra Chính phủ sớm công bố kết quả thanh tra và xử lý nghiêm vi phạm nếu có của EVN và cơ quan liên quan. Chúng tôi cũng đề xuất để Kiểm toán Nhà nước nghiên cứu và có thể đưa vào năm 2019 kế hoạch kiểm toán tài chính và kiểm toán chuyên đề giá điện của EVN”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói.