Không để thất thoát, lãng phí trong bố trí đầu tư công từ nguồn dự phòng

Các đại biểu Quốc hội tham dự phiên họp.

Chính phủ đã trình Quốc hội cho phép sử dụng 18.220 tỷ đồng dự phòng chung nguồn ngân sách trung ương của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 tương ứng với nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2023, cho 14 dự án đầu tư công.

Các đại biểu Quốc hội đều bày tỏ đồng tình với tờ trình của Chính phủ, nhưng bên cạnh đó, các đại biểu đề nghị nguồn lực đầu tư công cần quan tâm đến một số lĩnh vực còn nhiều hạn chế.

Đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu (đoàn Hà Tĩnh) cho hay, các nghị quyết của Đảng và Quốc hội đều có nêu về việc Chính phủ có trách nhiệm bố trí kinh phí để đầu tư cơ sở vật chất, trụ sở, trang thiết bị, phương tiện làm việc cho Tòa án nhân dân, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, ưu tiên bố trí kịp thời kinh phí để Tòa án nhân dân, các cơ quan hữu quan tổ chức hiệu quả phiên tòa trực tuyến và các đề án đã được phê duyệt.

Mặc dù trong thời gian qua đã được Chính phủ, Quốc hội rất quan tâm, tuy nhiên trong các báo cáo xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 và 2021-2025 của Tòa án nhân dân tối cao đã đề xuất hơn 9.000 tỷ đồng để đầu tư xây dựng mới các trụ sở, nhưng do nguồn vốn đầu tư công của Quốc hội bố trí cho hệ thống tòa án nhân dân bị cắt giảm nên các dự án chưa được đầu tư, so với dự toán đề xuất thì vốn được giao chỉ đáp ứng khoảng 45% nhu cầu.

Đại biểu cho biết, với yêu cầu đặt ra các cấp tòa án đều phải bố trí tối thiểu một phòng xét xử cho từng loại án, nhưng theo kết quả khảo sát hiện nay trong hệ thống tòa án nhân dân còn rất nhiều trụ sở được xây dựng từ những năm 1990 trở về trước, nhiều trụ sở đã bị xuống cấp nghiêm trọng, chật hẹp, thiếu phòng xét xử…

Do đó, đại biểu đề nghị quan tâm bổ sung dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 cho tòa án nhân dân trong nguồn vốn tăng thu ngân sách năm 2023, nhằm thực hiện hiệu quả nguồn tăng thu ngân sách năm 2023 và đồng thời tạo điều kiện cho tòa án nhân dân các cấp thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Cũng về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Lâm Thành (đoàn Thái Nguyên) đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm, nghiên cứu bổ sung và ưu tiên sớm bố trí kinh phí phục vụ công tác rà, phá bom mìn, để trực tiếp giải quyết ngay những vấn đề cấp bách về kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng. Bởi theo kiến nghị của các địa phương và người dân, hiện nay diện tích chưa được rà, phá bom mìn còn rất lớn, đặc biệt là ở những xã khu vực biên giới.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc phát biểu giải trình một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Giải trình một số ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, năm 2023, nguồn vượt thu ngân sách là 133.377 tỷ đồng, trong đó vượt thu của ngân sách Trung ương là 50.970 tỷ đồng, vượt thu của ngân sách địa phương là 82.400 tỷ đồng. Về phía ngân sách địa phương là thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân địa phương, Bộ Tài chính đã có văn bản hướng dẫn cho Hội đồng nhân dân địa phương và Ủy ban nhân dân các tỉnh tiến hành phân bổ nguồn này.

Ngân sách trung ương phân bổ trong số 50.970 tỷ đồng sẽ dành cho đầu tư công là 26.900 tỷ đồng, trong đó phải trích đảm bảo quỹ tiền lương là 4%, tức là khoảng 21.000 tỷ đồng, cộng với các khoản như bổ sung vào quỹ tài chính, giảm bội chi ngân sách, trả nợ vay ngân sách và các khoản khác, nên còn lại 26.900 tỷ đồng. Trong 26.900 tỷ đồng thì 8.600 tỷ đồng thuộc thẩm quyền của Thường vụ Quốc hội, còn lại thuộc thẩm quyền của Quốc hội là 18.220 tỷ đồng.

Trả lời về kiến nghị bổ sung ngân sách cho tòa án nhân dân các cấp, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay, nhiệm vụ bố trí vốn đầu tư được phân cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư đảm bảo chi theo yêu cầu. Nhưng hiện nay nguồn vượt thu cũng hạn chế, nên Bộ Tài chính chỉ tham mưu để bố trí được 1.500 tỷ đồng để xây dựng tòa án, nhưng sẽ tiếp tục quan tâm đến nội dung này trong những năm tiếp theo.

Đối với vấn đề đại biểu nêu liên quan đến công tác rà, phá bom mìn, Bộ trưởng cho biết, tháng 6/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 748/QĐ-TTg năm 2023 phê duyệt Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh giai đoạn 2023-2025. Hiện nay đã bố trí kinh phí từ các dự án viện trợ.

Do nguồn thu ngân sách của năm 2023 vượt không nhiều, vì vậy Bộ Tài chính đã tham mưu, bố trí dành một phần của phần vượt thu ngân sách năm 2023 để bố trí cho công tác rà phá bom mìn của 4 tỉnh biên giới phía Bắc; số còn lại sẽ tiếp tục bố trí vào các năm tới.