Khó cho vay, ngân hàng có đang “thừa tiền”?

	Ngân hàng giảm mạnh lãi vay, lãi suất tiền gửi cũng giảm theo
	Ngân hàng chấp nhận giảm lãi để hỗ trợ khách hàng
	Nhiều ngân hàng đã giảm lãi suất cho vay tới 2,5%

Thanh khoản tại các ngân hàng đang khá dồi dào. Ảnh minh họa

Tín dụng gặp khó

Có thể thấy, từ khi dịch Covid-19 gia tăng tại Việt Nam, ngành ngân hàng đã chung tay hỗ trợ bằng các biện pháp như giảm lãi suất, tăng khả năng tiếp cận vốn giá rẻ… Tuy vậy, sức hấp thụ của các doanh nghiệp lại rất thấp, khiến tăng trưởng tín dụng vẫn thấp hơn nhiều so với cùng kỳ, thấp nhất trong 5 năm qua, bởi các doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô, tạm hoãn các kế hoạch đầu tư mở rộng mới, thậm chí nhiều doanh nghiệp đang có nguy cơ dừng hoạt động nếu dịch bệnh kéo dài, càng khiến việc cho vay và đi vay khó khăn.

Tại Đại hội cổ đông thường niên năm 2020 vừa qua, ông Phan Đức Tú, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng BIDV cho biết, trong 2 tháng đầu năm, dư nợ tín dụng của BIDV đã giảm gần 2%, một phần do tính chất mùa vụ, một phần là chịu tác động mạnh từ tình hình dịch bệnh ở cả phía cung và phía cầu.

Chính vì thế, không chỉ BIDV mà nhiều ngân hàng khác cũng cho biết tăng trưởng tín dụng những tháng đầu năm không đạt kế hoạch đề ra trước đó. Vì thế, báo cáo của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết, trong điều kiện kinh tế không thuận lợi và cầu tín dụng yếu do dịch, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã giao hạn mức tín dụng đầu năm 2020 phổ biến thấp hơn từ 2-3%/năm so với đầu năm 2019.

Theo các chuyên gia của VDSC, việc giao một hạn mức tăng trưởng tín dụng thấp hơn sẽ giúp hướng tín dụng vào những lĩnh vực an toàn hơn, tránh nguy cơ các ngân hàng đẩy cho vay vào các phân khúc rủi ro cao, giảm mức độ cạnh tranh về huy động tiền gửi, nhờ đó giảm lãi suất huy động và tạo điều kiện giảm lãi suất cho vay.

Thanh khoản dồi dào

Tín dụng tăng thấp trong khi tổng phương tiện thanh toán cùng thời gian trên đã tăng 1,55%, dù thấp hơn năm ngoái nhưng đã giúp hệ thống ngân hàng bổ sung thêm khoảng 108.000 tỷ đồng thanh khoản trong chưa đầy 3 tháng đầu năm (chênh lệch giữa mức tăng trưởng M2 và tăng trưởng tín dụng ra nền kinh tế).

Ngoài ra, NHNN cho biết, theo báo cáo của các tổ chức tín dụng, trong tuần cuối tháng 3, lãi suất bình quân liên ngân hàng trong tuần có xu hướng giảm ở hầu hết các kỳ hạn, trừ các kỳ hạn 01 tháng lãi suất có xu hướng tăng nhẹ.

Cụ thể, lãi suất qua đêm bình quân trong tuần là 1,92%/năm, giảm 0,12% so với tuần trước đó; lãi suất kỳ hạn 1 tuần là 2,18%/năm, giảm 0,13%/năm; lãi suất kỳ hạn 2 tuần là 2,29%, giảm 0,12%; lãi suất kỳ hạn 3 tháng là 3,37%/năm, giảm 0,02%/năm; lãi suất kỳ hạn 9 tháng là 3,41%/năm, giảm 2,12%/năm.

Trên thị trường mở, theo SSI Research, xu hướng hút tiền của cơ quan quản lý tiền tệ đã được triển khai từ tuần giáp Tết Nguyên đán 2020. Trong đó, số dư tín phiếu đến cuối tháng 2 đã lên tới 120.000 tỷ đồng, cao nhất kể từ 7/2018 đến nay.

Báo cáo của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cũng cho thấy, tuần cuối tháng 3, thị trường mở không có thêm lượng bơm/hút ròng nào. Lượng tín phiếu đang lưu hành hiện tiếp tục duy trì ở mức 147.000 tỷ đồng, lượng OMO đang lưu hành là 1 tỷ đồng.

BVSC cho rằng, động thái này cũng xuất phát từ tín dụng tăng trưởng kém giai đoạn đầu năm. NHNN dừng can thiệp vào thị trường mở trong những tuần gần đây cho thấy thanh khoản hệ thống liên ngân hàng đang có dấu hiệu cân bằng trở lại.

Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng liên tục điều chỉnh giảm lãi suất kỳ hạn dài cũng phần nào thể hiện thanh khoản dư thừa của hệ thống.

Chẳng hạn, Techcombank đã 3 lần điều chỉnh lãi suất trong tháng 3, đưa mức lãi suất cao nhất từ 7,2%/năm (áp dụng cho kỳ hạn 18 tháng, khách hàng gửi từ 3 tỷ đồng trở lên) xuống còn 6,5%/năm. Ngoài ra, các ngân hàng chủ động giảm lãi suất tiền gửi kỳ hạn dài còn có thể kể đến như VietinBank, BacABank, GPBank, KienlongBank...

Cùng với việc hạ lãi suất huy động, các nhà băng cũng giảm lãi suất cho vay với hàng loạt gói tín dụng ưu đãi, lãi suất thấp. Điều này giúp các ngân hàng điều tiết lượng vốn vào từ hoạt động huy động vốn và tăng dòng tín dụng ra qua việc giảm lãi suất cho vay.