Khắc phục bất cập để thu hồi nợ thuế hiệu quả

	Hải quan giao chỉ tiêu thu hồi và xử lý nợ thuế quá hạn cho 24 đơn vị
	Chiến lược tài chính đến năm 2030: Quản lý thu chi ngân sách hiệu quả, giảm nợ công
	Hải quan Lạng Sơn: Áp dụng nhiều biện pháp mạnh để thu hồi nợ thuế

Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 3. Ảnh: T.H

Nhiều nội dung khó thực hiện

Theo Cục Hải quan TPHCM, trong quá trình theo dõi, đôn đốc thu hồi nợ thuế, có những nội dung chưa thực hiện được, chẳng hạn như việc gửi và nhận thông tin xác minh tài khoản ngân hàng theo chế độ mật. Trên thực tế, theo quy trình khi gửi văn bản xác minh thông tin, chi cục hải quan và Chi cục Kiểm tra sau thông quan thực hiện chế độ mật. Tuy nhiên, khi nhận văn bản của các ngân hàng thường không đảm bảo được chế độ mật (nội dung văn bản thường là “không có thông tin tài khoản” hoặc “tài khoản không còn số dư” - các nội dung này không mang tính chất quan trọng phải bảo mật).

Từ thực tế trên, Cục Hải quan TPHCM đề xuất, xem xét bỏ việc phải thực hiện chế độ mật trong việc xác minh tài khoản ngân hàng vì gây mất thời gian cho quá trình xử lý văn bản mật, thông tin tài khoản là công khai, không cần thiết phải thực hiện chế độ mật.

Theo quy định: “Gửi Quyết định ấn định thuế và có văn bản thông báo về việc thực hiện nghĩa vụ thuế đối với ngân sách đến người nợ thuế (tối đa 3 lần); Trường hợp đã 3 lần gửi văn bản thông báo và, hoặc quá 30 ngày kể từ ngày hết thời hạn nộp tiền thuế ấn định, chưa nộp tiền thuế, tiền chậm nộp thì tiến hành thông báo công khai trên Cổng thông tin điện tử của ngành Hải quan. Sau 30 ngày kể từ ngày thông báo trên Cổng thông tin điện tử của ngành Hải quan và qua kết quả xác minh, doanh nghiệp không có tại địa chỉ đăng ký kinh doanh thì cơ quan Hải quan phối hợp với cơ quan Công an để điều tra, xác minh hỗ trợ thu hồi nợ.”

Qua thực hiện thực tế, theo Cục Hải quan TPHCM, trường hợp gửi thông báo thuế, thư mời lần 1 được xác định bưu điện đã gửi (không bị trả lại) mà người nộp thuế chây ỳ không nộp thì tiếp tục gửi thông báo thuế, thư mời lần 2, lần 3, đồng thời kiểm tra tình trạng doanh nghiệp trên website của Tổng cục Thuế. Nếu vẫn không nộp thì công chức trực tiếp đến trụ sở người nộp thuế để đôn đốc thu hồi nợ. Trường hợp phát hiện người nộp thuế đã bỏ địa chỉ kinh doanh, công chức đến UBND/Công an phường để lập biên bản xác minh tình trạng của doanh nghiệp và thực hiện ngay công tác xác minh tài khoản, tài sản, lương, thu nhập để áp dụng biện pháp cưỡng chế phù hợp.

Còn trường hợp thông báo thuế, thư mời bị trả lại, công chức trực tiếp đến trụ sở người nộp thuế để đôn đốc thu hồi nợ. Trường hợp phát hiện người nộp thuế đã bỏ địa chỉ kinh doanh, công chức đến UBND/Công an phường để lập biên bản xác minh tình trạng của doanh nghiệp và thực hiện ngay công tác xác minh tài khoản, tài sản, lương, thu nhập để áp dụng biện pháp cưỡng chế phù hợp.

Trong khoảng thời gian giữa các lần đôn đốc bằng thông báo thuế, thư mời, công chức gửi văn bản đến UBND, Công an phường xác minh tình trạng của người nộp thuế, đồng thời tra cứu tình trạng hoạt động của công ty trên website của Tổng cục Thuế và Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh, thành phố để lựa chọn việc tiếp tục theo dõi, đôn đốc doanh nghiệp hoặc thực hiện xác minh thông tin, áp dụng ngay biện pháp cưỡng chế phù hợp. Từ thực tế trên, Cục Hải quan TPHCM đề xuất, xem xét bỏ nội dung đang quy định trong quy trình, thay bằng nội dung đang thực tế thực hiện; việc thông báo công khai trên Cổng thông tin điện tử của ngành Hải quan cần quy định thực hiện định kỳ hàng tháng, nội dung đăng là tất cả các khoản nợ quá hạn và nợ (cưỡng chế) quá hạn quá 90 ngày.

Bên cạnh đó, Cục Hải quan TPHCM đề xuất bỏ nội dung: Cục hải quan thực hiện xác minh thu thập thêm hoặc xác minh lại thông tin của người nộp thuế. Bởi vì, việc xác minh thu thập thông tin của người nộp thuế, phân loại nợ do chi cục thực hiện, phòng tham mưu (như Phòng Thuế XNK) của Cục Hải quan không có chức năng xác minh thu thập thêm hoặc xác minh lại thông tin của người nộp thuế.

Tháo gỡ vướng mắc

Theo Cục Hải quan TPHCM, việc thực hiện thu hồi nợ đọng thuế theo quy trình hướng dẫn có một số vướng mắc cần tháo gỡ. Luật Quản lý thuế hiện hành quy định 7 biện pháp cưỡng chế để thu hồi nợ, tuy nhiên thường chỉ thực hiện được 4 biện pháp cưỡng chế: trích tiền từ tài khoản; dừng làm thủ tục hải quan; thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng và thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Còn lại 3 biện pháp cưỡng chế là chưa thực hiện được do rất khó xác định được thông tin về các khoản thu nhập, tài sản của doanh nghiệp phục vụ cưỡng chế: khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập; kê biên, bán đấu giá tài sản.

Ngoài ra, việc xử lý đối với nợ trong hạn gặp nhiều vướng mắc, trước khi hết thời hạn nộp thuế theo quy định trong khoảng thời gian từ 7 đến 9 ngày, công chức được phân công quản lý nợ thực hiện đôn đốc thu nộp, bằng hình thức gọi điện thoại, gửi thông báo bằng văn bản, gửi thư điện tử cho người nộp thuế có nợ hoặc người đại diện theo pháp luật của người nộp thuế có nợ đồng thời qua các nguồn thông tin khác nhau, nếu phát hiện người nộp thuế có dấu hiệu bỏ trốn, dấu hiệu tẩu tán tài sản, báo cáo đề xuất lãnh đạo thực hiện theo quy định.

Trên thực tế, nợ trong hạn thường là nợ vừa phát sinh, nợ có bảo lãnh..., cơ quan Hải quan cũng chưa có thông tin về số điện thoại hoặc địa chỉ thư điện tử, các khoản tiền chưa đến hạn, người nộp thuế cũng chưa có trách nhiệm phải nộp, việc nhắc nhở là không cần thiết và mất thời gian nên thường không “thực hiện đôn đốc thu nộp, bằng hình thức gọi điện thoại, gửi thông báo bằng văn bản, gửi thư điện tử cho người nộp thuế”.

Với trường hợp này, Cục Hải quan TPHCM đề xuất, xem xét bỏ nội dung trên và thay thế bằng nội dung: “Kiểm tra xem tình trạng nợ đã đúng chưa (nợ vừa phát sinh, nợ có bảo lãnh...), nếu chưa đúng, cần kiểm tra với bộ phận tiếp nhận tờ khai để xử lý”.

“Trường hợp người nộp thuế có nợ không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh và cũng không xác định được địa chỉ hoạt động mới thì phối hợp với các cơ quan có liên quan (Công an, Cục thuế, Sở Kế hoạch và Đầu tư...) để xác minh, truy tìm theo quy định”. Với nội dung này, Cục Hải quan TPHCM đề xuất, sửa thành nội dung: Trường hợp người nộp thuế có nợ không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh và cũng không xác định được địa chỉ hoạt động mới thì đến UBND, Công an phường, xã để xác nhận tình trạng của doanh nghiệp; đến địa chỉ thường trú của người đại diện pháp luật để đôn đốc, trường hợp không gặp được người đại diện pháp luật thì đến UBND, Công an phường, xã để xác nhận tình trạng của người đại diện pháp luật...