Hướng cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm

	Tiếp tục hoàn thiện dự thảo Đề án về cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành
	Đổi mới kiểm tra chất lượng hàng hóa giúp minh bạch thông tin
	Lịch sử tốt quyết định mức độ kiểm tra chất lượng hàng hóa nhập khẩu

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: N.Linh

Hội thảo có sự tham dự của đại diện các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan; đại diện đơn vị thuộc Bộ Tài chính; Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ; Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC); Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và đại diện một số doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp.

Tại hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Mai Xuân Thành một lần nữa nhấn mạnh, với tinh thần cầu thị, hướng đến mục tiêu cải cách, giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp và tạo thuận lợi trong hoạt động xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan đã hoàn thiện dự thảo Đề án Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu với mô hình mới mang tính cải cách.

Đặc biệt, để các mục tiêu cải cách tại dự thảo Đề án đi vào thực tế cần có nghị định của Chính phủ quy định về phương thức, trình tự, thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa NK. Tuy nhiên, để dự thảo tiếp tục hoàn thiện rất cần ý kiến đánh giá, góp ý của các chuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp trước khi Tổng cục Hải quan báo cáo Bộ Tài chính trình Chính phủ.

Theo đại diện ban soạn thảo, mục tiêu của mô hình mới là cắt giảm chi phí, thời gian và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế trên cơ sở cải cách thực chất công tác kiểm tra chuyên ngành theo hướng cơ quan Hải quan là đầu mối thực hiện kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu tại cửa khẩu, đảm bảo hiệu lực quản lý nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng.

Nguyên tắc xây dựng mô hình mới tuân thủ đúng theo quy định của các luật: Luật Hải quan, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật An toàn thực phẩm; Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; Luật Chăn nuôi, Luật Trồng trọt và Luật Thủy sản.

Bên cạnh đó bám sát các chỉ đạo, định hướng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong nhiều năm qua về cải cách toàn diện công tác quản lý và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa nhập khẩu; cải cách thực chất công tác kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa nhập khẩu tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhưng vẫn phải đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước của các bộ, ngành về chất lượng của hàng hóa nhập khẩu, bảo vệ tính mạng, sức khỏe người dân, bảo vệ môi trường, an ninh kinh tế, an ninh quốc gia.

Đồng thời kế thừa các quy định đã được triển khai tốt tại các Nghị định 15/2018/NĐ-CP, 132/2015/NĐ-VP, 74/2018/NĐ-CP, 85/2019/NĐ-CP, 17/2020/NĐ-CP và áp dụng thống nhất cho hàng hóa thuộc diện phải kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm.

Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước của các bộ, ngành thông qua tăng cường kết nối, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước; ứng dụng tối đa các hệ thống công nghệ thông tin hiện có để đơn giản hóa, hiện đại hóa thủ tục kiểm tra và đảm bảo minh bạch thông tin.

Đại diện Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ phát biểu tại hội thảo. Ảnh: N.Linh

Đặc biệt mô hình mới đảm bảo áp dụng đầy đủ, hiệu quả các phương pháp kiểm tra tiên tiến như truy suất nguồn gốc, quản lý rủi ro, phù hợp với thông lệ quốc tế, với công ước, hiệp định mà Việt Nam đã ký kết, tham gia.

Từ nguyên tắc đó, đề án đưa ra phạm vi mô hình áp dụng đối với hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu tại cửa khẩu, loại trừ các hàng hóa sau: Hàng hóa thuộc đối tượng kiểm tra, quản lý liên quan đến an ninh, quốc phòng, kiểm dịch, văn hóa… Hàng hóa vừa thuộc diện kiểm dịch, vừa thuộc diện kiểm tra chuyên ngành khác do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý.

Bên cạnh đó, mô hình mới cũng loại trừ đối với hàng hóa thuộc Danh mục kiểm tra nhà nước về chất lượng sau khi hàng hóa đã thông quan, hoặc hàng hóa thuộc diện kiểm tra nhà nước về chất lượng được các bộ, ngành quy định việc kiểm tra thực hiện thông qua việc xem xét hoạt động công bố hợp quy của người nhập khẩu theo biện pháp: Kết quả tự đánh giá phù hợp của tổ chức, cá nhân; kết quả chứng nhận, giám định của tổ chức chứng nhận, tổ chức giám định đã đăng ký hoặc thừa nhận theo quy định của pháp luật.

Đối với hàng hóa nhập khẩu thuộc danh mục kiểm tra nhà nước về chất lượng sau thông quan, doanh nghiệp được lựa chọn áp dụng quy trình thủ tục kiểm tra chất lượng theo mô hình mới nhằm tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Tại hội thảo, sơ đồ mô hình mới về kiểm tra chất lượng đối với hàng hóa nhập khẩu và sơ đồ mô hình mới về kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu đã được trình bày cụ thể.

Các ý kiến doanh nghiệp, hiệp hội tại hội thảo bày tỏ kỳ vọng những hướng đi mới sẽ giúp doanh nghiệp giảm áp lực trong hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu. Tuy nhiên các vấn đề doanh nghiệp rất quan tâm là việc thực thi, triển khai, kết nối giữa các cơ quan quản lý để đạt đúng mục tiêu mà mô hình mới đặt ra.