Hoàn thiện pháp lý thúc đẩy nâng hạng thị trường chứng khoán

Theo dự thảo, các công ty đại chúng quy mô lớn phải công bố thông tin bằng tiếng Anh ngày từ đầu năm 2025. Ảnh: ST

Không yêu cầu có đủ tiền mặt đối với nhà đầu tư tổ chức nước ngoài

Dự thảo này sửa đổi, bổ sung Thông tư 120/2020/TT-BTC quy định nhà đầu tư phải có đủ tiền khi đặt lệnh mua chứng khoán, ngoại trừ các giao dịch sau: giao dịch ký quỹ (theo quy định tại Điều 9); giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh của nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) là tổ chức (quy định tại Điều 9a) thông tư này.

Cụ thể, tại dự thảo mới nhất, ban soạn thảo đã bổ sung Điều 9a quy định giao dịch mua cổ phiếu của NĐTNN là tổ chức. Theo đó, CTCK thực hiện đánh giá rủi ro thanh toán của NĐTNN là tổ chức để xác định mức tiền phải có khi đặt lệnh mua cổ phiếu (nếu có) theo thỏa thuận giữa CTCK và NĐTNN là tổ chức. Trường hợp NĐTNN là tổ chức không thực hiện thanh toán đủ cho giao dịch mua cổ phiếu, nghĩa vụ thanh toán phần còn lại được chuyển cho CTCK nơi NĐTNN là tổ chức đặt lệnh thông qua tài khoản tự doanh.

CTCK được bán thỏa thuận trên hệ thống GDCK hoặc chuyển quyền sở hữu ngoài hệ thống GDCK theo quy định hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán GDCK đối với số cổ phiếu đã chuyển về tài khoản tự doanh của mình cho NĐTNN là tổ chức thiếu tiền thanh toán giao dịch mua cổ phiếu chậm nhất vào ngày giao dịch liền kề sau ngày cổ phiếu được hạch toán vào tài khoản tự doanh của CTCK trong trường hợp giao dịch này không làm vượt quá hạn mức tối đa về tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài theo quy định pháp luật đối với cổ phiếu đó. Các khoản tài chính phát sinh khi thực hiện giao dịch được thực hiện theo thỏa thuận giữa CTCK và NĐTNN là tổ chức hoặc đại diện theo ủy quyền của NĐTNN là tổ chức.

Dự thảo thông tư cũng bổ sung Điều 35a quy định về thanh toán giao dịch mua cổ phiếu của NĐTNN là tổ chức. Theo đó, NĐTNN là tổ chức đặt lệnh mua cổ phiếu phải có đủ tiền trên tài khoản trước thời điểm thành viên lưu ký phải chuyển tiền vào tài khoản tiền gửi của thành viên lưu ký tại ngân hàng thanh toán để thực hiện thanh toán GDCK. Việc bù trừ, thanh toán giao dịch mua cổ phiếu được thực hiện theo quy định pháp luật và quy chế của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC).

Trường hợp NĐTNN là tổ chức đặt lệnh mua cổ phiếu không thực hiện thanh toán đủ theo quy định, VSDC thực hiện chuyển nghĩa vụ thanh toán tiền giao dịch mua cổ phiếu còn lại của NĐTNN là tổ chức thành nghĩa vụ của CTCK nơi nhà đầu tư đặt lệnh mua cổ phiếu (qua tài khoản tự doanh của công ty chứng khoán) tại ngày thanh toán. Cụ thể, trong trường hợp NĐTNN là tổ chức mở tài khoản lưu ký tại CTCK, CTCK thông báo cho VSDC về việc nhà đầu tư nước ngoài không đủ tiền thanh toán giao dịch mua cổ phiếu và thông tin giao dịch đề nghị chuyển thành nghĩa vụ thanh toán của CTCK. CTCK phải đảm bảo đủ nguồn tiền để thanh toán cho giao dịch theo quy định. CTCK bị xử lý vi phạm theo quy định pháp luật và Quy chế của VSDC trong trường hợp không đảm bảo thực hiện nghĩa vụ theo quy định.

Trường hợp NĐTNN là tổ chức mở tài khoản lưu ký tại ngân hàng lưu ký, ngân hàng lưu ký thông báo cho VSDC về việc nhà đầu tư nước ngoài không đủ tiền thanh toán giao dịch mua cổ phiếu và từ chối thanh toán giao dịch thiếu tiền đó.

Công ty đại chúng quy mô lớn phải công bố thông tin bằng tiếng Anh

Bên cạnh đó, sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 96/2020/TT- BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn công bố thông tin trên TTCK, dự thảo thông tư cũng sửa đổi, bổ sung Điều 5 quy định về ngôn ngữ công bố thông tin trên TTCK. Theo đó, ngôn ngữ thông tin công bố trên TTCK là tiếng Việt. Tổ chức niêm yết, công ty đại chúng, Sở GDCK, VSDC thực hiện công bố thông tin đồng thời bằng tiếng Anh theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều này. Thông tin công bố bằng tiếng Anh phải bảo đảm thống nhất với nội dung thông tin công bố bằng tiếng Việt. Trường hợp có sự khác biệt hoặc có cách hiểu khác giữa thông tin bằng tiếng Việt và tiếng Anh thì thông tin bằng tiếng Việt là thông tin gốc để tham chiếu.

Về lộ trình thực hiện công bố thông tin đồng thời bằng tiếng Anh, dự thảo thông tư nêu rõ: tổ chức niêm yết, công ty đại chúng quy mô lớn công bố thông tin định kỳ đồng thời bằng tiếng Anh kể từ ngày 1/1/2025.

Theo các chuyên gia, việc ban hành dự thảo thông tư này sẽ tác động tích cực đến quá trình xét nâng hạng TTCK Việt Nam. Ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam cho rằng, những quy định tại dự thảo thông tư là những hành động nhằm hiện thực hoá những thay đổi lớn trong các quy định hiện hành của cơ quan quản lý nhằm hướng tới việc đáp ứng đầy đủ những yêu cầu cơ bản của tổ chức đánh giá nâng hạng FTSE. Sự thay đổi này sẽ nâng cao khả năng TTCK Việt Nam được đánh giá tích cực trong kỳ báo cáo đánh giá thị trường của Tổ chức xếp hạng FTSE trong thời gian tới, cụ thể là kỳ tháng 9/2024 và tháng 3/2025.