Hiệu quả tích cực từ đánh giá năng lực công chức Hải quan

Lãnh đạo cấp đội thuộc chi cục và tương đương tham gia đánh giá năng lực năm 2023. Ảnh: Q.Hùng

10.300 lượt công chức Hải quan tham gia ĐGNL

Trước thực tế gia tăng hoạt động xuất nhập khẩu (XNK), khối lượng công việc tăng nhanh trong khi biên chế không được tăng tương xứng, giải pháp ngành Hải quan đưa ra là vừa tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ xử lý công việc vừa tiếp tục cải cách công tác quản lý nguồn nhân lực.

Năm 2008, Cục Hải quan Hải Phòng là đơn vị tiên phong triển khai ĐGNL. Tiếp đó, năm 2009, Cục Hải quan Đồng Nai đã xây dựng đề tài cấp Cục “Xây dựng chương trình kiểm tra, ĐGNL cán bộ công chức”. Đề tài đã xây dựng được chương trình phần mềm kiểm tra, ĐGNL công chức và làm căn cứ triển khai trong toàn Cục.

Tiếp nối thành công của 2 đơn vị nêu trên, việc tổ chức ĐGNL được nhân rộng ở 9/35 Cục Hải quan: Bình Dương, Lạng Sơn, Quảng Trị, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế, Bắc Ninh, Lạng Sơn, Gia Lai – Kon Tum, Quảng Ninh; Hà Nội, Đà Nẵng. Các đơn vị đã bước đầu đánh giá công chức về khả năng am hiểu các văn bản nghiệp vụ chính của Ngành, qua đó thúc đẩy phong trào học tập và nâng cao năng lực công chức của đơn vị. Tuy nhiên, do chưa có khung năng lực theo từng vị trí việc làm cũng như nguồn lực hạn chế nên các bộ đề mới dừng ở mức độ đơn giản, chưa đảm bảo đánh giá một cách khoa học, đầy đủ theo đúng các yêu cầu năng lực cần có của một vị trí việc làm.

Để đảm bảo tính khoa học, thống nhất trong toàn Ngành, triển khai Chỉ thị 3957/CT-TCHQ ngày 12/5/2016 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan về việc đẩy mạnh hoạt động đổi mới quản lý nguồn nhân lực Hải quan dựa trên vị trí việc làm giai đoạn 2016-2020, Tổng cục Hải quan đã xây dựng và triển khai thí điểm hệ thống ĐGNL dựa trên khung năng lực của từng vị trí việc làm lĩnh vực thuế XNK tại Cục Hải quan Đồng Nai, thực hiện năm 2016.

Sau thời gian thực hiện thí điểm năm 2018-2019, Tổng cục Hải quan đã triển khai nhân rộng hoạt động ĐGNL trên quy mô toàn quốc đối với gần 5.000 công chức không giữ chức vụ lãnh đạo công tác tại 8 lĩnh vực nghiệp vụ chính gồm: giám sát quản lý, thuế XNK, chống buôn lậu, kiểm tra sau thông quan, quản lý rủi ro, xử lý vi phạm, thanh tra, kiểm định từ cấp Tổng cục đến cấp Chi cục.

Sau 4 năm thực hiện, năm 2023, Tổng cục Hải quan tiếp tục mở rộng việc ĐGNL sang đối tượng lãnh đạo cấp Đội thuộc Chi cục và tương đương công tác tại 8 lĩnh vực nghiệp vụ chính, nâng tổng số lượt công chức đã được ĐGNL qua 2 kỳ ĐGNL là hơn 10.300 lượt công chức.

Việc ĐGNL được thực hiện thông qua các bài thi trắc nghiệm 60 phút trên máy tính. Căn cứ vào yêu cầu năng lực cần có của từng vị trí việc làm mà mỗi vị trí sẽ có một cấu trúc đề khác nhau, đảm bảo nguyên tắc công chức “làm gì thi nấy”.

Quá trình tổ chức ĐGNL công chức được Tổng cục Hải quan thực hiện một cách bài bản với việc ban hành hệ thống văn bản quy định về phương pháp ĐGNL, xây dựng phần mềm, xây dựng quy chế tổ chức ĐGNL; hướng dẫn việc tổ chức triển khai… đảm bảo công tác ĐGNL được thực hiện theo đúng các văn bản pháp quy hiện hành và thẩm quyền quản lý cán bộ được phân cấp. Việc tổ chức ĐGNL hơn 5.000 công chức trong ngành được vận hành một cách thông suốt, đạt mục tiêu đề ra. Đặc biệt việc tổ chức ôn tập chuẩn bị cho công chức tham dự kỳ ĐGNL được các đơn vị trong Ngành quan tâm, tổ chức một cách bài bản.

Nâng cao hiệu quả sử dụng công chức

Qua gần 6 năm, hệ thống ĐGNL của Tổng cục Hải quan đã được lãnh đạo các cấp trong ngành Hải quan và đa số công chức công tác trong các lĩnh vực chuyên môn nghiệp vụ của ngành đánh giá cao, đề nghị tiếp tục phát huy trong những giai đoạn tiếp theo. Việc tổ chức ĐGNL công chức Hải quan đã đảm bảo công bằng, cạnh tranh phân hóa được cấp độ thành thạo năng lực một cách minh bạch, chính xác. Kết quả ĐGNL nhận được sự đánh giá rất cao của đội ngũ lãnh đạo Hải quan các cấp và các công chức tham gia do có tính ứng dụng cao trong công tác cán bộ như phục vụ bố trí, phân công công việc, đào tạo, quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ.

Là đơn vị đóng tại miền núi, địa bàn phức tạp, khó khăn, quân số ít, Cục Hải quan Hà Giang có 103 công chức, với 48 công chức dự thi ĐGNL trong năm 2023. Kết quả, 100% công chức dự thi có kết quả ĐGNL đạt yêu cầu, không có trường hợp phải thi lại hoặc phải xử lý về công tác tổ chức cán bộ. 50% thí sinh dự thi có kết quả từ 90 điểm trở lên. Đa số thí sinh dự thi đạt kết quả ĐGNL cấp độ 3 (77% thí sinh dự thi).

Phó Cục trưởng Cục Hải quan Hà Giang Nguyễn Minh Thành cho biết, kỳ thi đánh giá năng lực công chức không giữ chức vụ lãnh đạo đã giúp Cục Hải quan Hà Giang xác định được tình trạng năng lực của công chức làm cơ sở cho việc bố trí, sử dụng công chức một cách hiệu quả, khoa học, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cải cách, hiện đại hóa.

Cũng theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan Đà Nẵng Đặng Thị Lệ Hoa, qua kết quả ĐGNL đã xác định được năng lực của công chức, Cục đã kịp thời xây dựng kế hoạch đào tạo nhằm bổ sung kiến thức, kỹ năng cho công chức, dàn áp dụng kết quả ĐGNL vào công tác điều động, chuyển đổi vị trí công tác, sắp xếp đúng người, đùng việc, nâng cao hiệu quả sử dụng công chức đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ. Hơn nữa, Cục lựa chọn được đội ngũ công chức tham gia nhóm chuyên gia trên mọi mặt lĩnh vực nghiệp vụ, quy hoạch tạo nguồn cán bộ lãnh đạo các cấp đối với công chức có kết quả ĐGNL xuất sắc.

Trong thời gian tới, Tổng cục Hải quan tiếp tục hoàn thiện hệ thống ĐGNL công chức cả về phương pháp, bộ đề và phần mềm ĐGNL, đảm bảo đánh giá chính xác, sát với thực tiễn của ngành. Làm cơ sở cho việc tiếp tục triển khai ĐGNL công chức chuyên môn nghiệp vụ trong toàn ngành. Qua đó nâng cao hiệu quả sử dụng công chức, nâng cao năng lực đội ngũ công chức Hải quan, giúp đạt các mục tiêu đã đề ra, đáp ứng yêu cầu và kỳ vọng ngày càng cao của Nhà nước và xã hội đối với ngành Hải quan.