Hạn chế nhà đầu tư không chuyên nghiệp tiếp cận trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ

	Ban hành nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 153 về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ
	Bộ Tài chính tiếp tục cảnh báo 5 rủi ro của trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ
	Hoàn thiện khung pháp lý phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ

Ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và Tổ chức tài chính (Bộ Tài chính).

Thưa ông, với việc ban hành Nghị định số 65, cơ quan quản lý nhà nước kỳ vọng gì vào Nghị định này và nó sẽ tạo ra tính minh bạch đối với cơ quan quản lý nhà nước cũng như các nhà phát hành, các nhà đầu tư TPDN như thế nào?

Thị trường TPDN thời gian qua từng bước thể hiện là một kênh huy động vốn trung và dài hạn rất tốt cho DN để giảm sự phụ thuộc vào kênh tín dụng ngân hàng. Tuy nhiên, khi thị trường có dấu hiệu phát triển nóng, Chính phủ đã có chỉ đạo kịp thời rà soát các quy định. Đến nay, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 65/2022/NĐ-CP theo hướng tăng cường hơn nữa tính minh bạch, công khai của thị trường, tăng cường giám sát quản lý đối với thị trường TPDN.

Đối với DN phát hành, Nghị định yêu cầu DN phải công bố công khai thông tin một cách đầy đủ, trung thực, minh bạch cho nhà đầu tư. Đối với nhà đầu tư bắt buộc phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nghĩa là người có khả năng phân tích những rủi ro. Những hành vi cố tình vi phạm để trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp, trực tiếp gây ra những rủi ro cho nhà đầu tư thì sẽ bị cơ quan quản lý nhà nước xử lý. Nghị định mới cũng đã bổ sung quy định để tăng tính chuyên nghiệp của nhà đầu tư.

Về phía cơ quan quản lý nhà nước, Nghị định đã bổ sung các quy định tăng cường trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước bao gồm Trung tâm Lưu ký Chứng khoán, Sở GDCK, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước trong việc quản lý, giám sát thị trường TPDN. Trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Tài chính sẽ chỉ đạo quyết liệt việc thanh, kiểm tra hành vi vi phạm trên thị trường.

Một điểm nữa, theo quy định của Nghị định 65/2022/NĐ-CP, một thị trường giao dịch thứ cấp đối với TPDN phát hành riêng lẻ sẽ được thiết lập, qua đó nhà đầu tư, DN phát hành và cơ quan quản lý nhà nước sẽ có các thông tin trên thị trường thứ cấp để thực hiện chức trách, nhiệm vụ của mình.

Nghị định số 65/2022/NĐ-CP không có các quy định thắt chặt phát hành TPDN như phản ánh gần đây mà vẫn tiếp tục tạo điều kiện để cho các DN huy động vốn trên thị trường, tăng tính minh bạch để bảo vệ quyền lợi của cả nhà đầu tư cũng như các DN phát hành. Tôi hy vọng trong thời gian tới, kênh phát hành TPDN sẽ vẫn là một kênh huy động vốn hiệu quả để các DN huy động vốn phục vụ sản xuất kinh doanh.

Những điểm khác biệt của Nghị định số 65/2022/NĐ-CP so với quy định cũ đối với nhà đầu tư cá nhân khi tham gia thị trường là gì, thưa ông?

Với nhà đầu tư, đáng chú ý nhất trong Nghị định số 65/2022/NĐ-CP là quy định về nhà đầu tư chuyên nghiệp được xác định bằng danh mục chứng khoán phải đảm bảo danh mục nắm giữ có giá trị trung bình từ 2 tỷ đồng tối thiểu trong vòng 180 ngày. 2 tỷ đồng này là tài sản thực của nhà đầu tư, không bao gồm giá trị vay giao dịch ký quỹ (vay margin) và giá trị chứng khoán thực hiện giao dịch mua bán lại. Thời gian có hiệu lực của việc xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp bằng danh mục chứng khoán nắm giữ có hiệu lực trong vòng 3 tháng, sau đó sẽ phải xác định lại chứ không có giá trị trong vòng 1 năm như trước.

Nghị định cũng quy định, khi mua trái phiếu, nhà đầu tư phải đọc, hiểu và ký văn bản xác nhận đã tiếp cận đầy đủ các tài liệu về trái phiếu dự kiến mua và hiểu biết pháp luật, chấp nhận rủi ro về TPDN riêng lẻ cả trên thị trường sơ cấp và thứ cấp. Tổ chức cung cấp thông tin và tổ chức xác nhận tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp cùng ký xác nhận lên văn bản này về việc đã cung cấp đầy đủ thông tin và hồ sơ cho nhà đầu tư. Đặc biệt, Nghị định quy định, nhà đầu tư không được phép bán hoặc cùng góp vốn đầu tư trái phiếu với nhà đầu tư không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Thưa ông, với những quy định này, liệu tình trạng lách luật để “sau một đêm có thể trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp” có thể ngăn chặn được hay không?

Trong thời gian qua, khi theo dõi đánh giá thị trường, chúng tôi thấy rằng, một trong những rủi ro rất lớn của thị trường là rủi ro nhà đầu tư cá nhân không có khả năng phân tích nhưng cố tình trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp để đầu tư trái phiếu. Để khắc phục tình trạng này, Nghị định số 65/2022/NĐ-CP đã bổ sung các quy định nói trên để tăng chất lượng của nhà đầu tư chuyên nghiệp, đồng thời hạn chế việc tiếp cận của những nhà đầu tư không chuyên nghiệp đối với kênh phát hành này, qua đó, giảm thiểu rủi ro chung của thị trường. Theo đó, quy định mới yêu cầu nhà đầu tư cá nhân khi mua trái phiếu phải chứng minh mình là nhà đầu tư chuyên nghiệp theo đúng quy định pháp luật. Nhà đầu tư cũng phải thận trọng hơn thông qua quy định ký vào văn bản xác nhận đã được tiếp cận đầy đủ thông tin của DN phát hành và văn bản đó sẽ được ký giữa nhà đầu tư, DN phát hành và tổ chức xác nhận nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp như tôi vừa đề cập.

Bên cạnh đó, Nghị định số 65/2022/NĐ-CP đã bổ sung quy định cấm nhà đầu tư đã mua trái phiếu đi phân phối lại thông qua các hợp đồng đầu tư. Quy định này xuất phát từ thực tế thời gian qua đã có trường hợp nhà đầu tư mua trái phiếu qua hợp đồng cùng đầu tư với nhà đầu tư khác và thực tế đã xảy ra rủi ro trên thị trường. Như vậy, việc chào mời nhà đầu tư không phải nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mua trái phiếu qua hợp đồng góp vốn/hợp đồng đầu tư là hành vi vi phạm pháp luật. Đồng thời, để hạn chế sự tiếp cận của những nhà đầu tư không chuyên nghiệp khi mua TPDN, Nghị định cũng điều chỉnh tăng mệnh giá TPDN khi phát hành lên mức 100 triệu đồng/trái phiếu hoặc bội số của 100 triệu đồng thay vì 100 nghìn đồng và bội số của 100 nghìn đồng như trước đây.

Với các quy định như vậy, chúng tôi cho rằng Nghị định số 65/2022/NĐ-CP đã hạn chế rất nhiều việc lách luật để trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp. Mọi hành vi vi phạm quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp của nhà đầu tư và các bên liên quan sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Xin cảm ơn ông!