Hạn chế nguồn lực khiến việc cứu trợ đạt hiệu quả thấp

	Viettel Post tổ chức tiếp nhận và vận chuyển hàng cứu trợ đến đồng bào miền Trung
	Nước lũ vẫn cao, nhiều người dân Hà Tĩnh chưa được cứu trợ
	Hàng không chuyển miễn phí hàng cứu trợ đến miền Trung

Ông Trần Quốc Hùng, Phó Chủ tịch Trung ương Hội chữ thập đỏ Việt Nam.

PV: Vừa qua, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã yêu cầu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với Trung ương Hội chữ thập đỏ Việt Nam xem xét kiểm tra tổ chức hoạt động từ thiện bài bản hơn. Tổ chức Hội đã làm gì để thực hiện chỉ đạo này, thưa ông?

Ông Trần Quốc Hùng: Trung ương Hội chữ thập đỏ Việt Nam đã triển khai và phối hợp với các đơn vị triển khai nhiều hoạt động cứu trợ về các tỉnh đang chịu thiệt hại: Thừa Thiên Huế; Quảng Bình; Hà Tĩnh. Trước đó cũng có 2 lần đưa hàng đi cứu trợ, lần này là lần thứ 3. Tổng kinh phí trong 3 đợt đầu là gần 5 tỷ, tiền và hàng.

Hàng chủ yếu là những vật dụng cần thiết: thùng nhôm vải, nhựa... để các hộ gia đình có thể sử dụng được. Ngoài ra còn bổ sung túi hỗ trợ khẩn cấp như: Lương khô, chà bông; bánh mì ruốc, nước uống; đèn bin, áo phao, viên khử khuẩn lọc nước, tiền mặt...

Thông qua các đoàn này, Trung ương Hội cũng đánh giá hoạt động nhu cầu dựa trên thực tiễn. Đồng thời Hội đã ra lời kêu gọi trong hệ thống gửi các cấp hội địa phương trong cả nước, huy động nguồn lực hỗ trợ địa phương bị nạn. Nhiều tỉnh thành hưởng ứng.

Hội cũng phối hợp với Cổng thông tin nhân đạo quốc gia mở đầu nhắn tin 1403 để kêu gọi ủng hộ. Đầu phía Nam cũng tổ chức tiếp nhận ủng hộ, trực điện thoại.

Ngoài ra, Hội cũng đang kết nối với các nhóm từ thiện tự phát để phối hợp. Tuy nhiên, việc tiếp cận với các nhóm này không dễ. Không cần các đơn vị này chuyển tiền qua Hội mà chỉ cần họ đồng ý phối hợp thì Hội sẽ chuẩn bị địa điểm, đối tượng lên danh sách cung cấp để bên phía họ trao quà. Hội sẽ thực hiện vai trò cầu nối, điều phối nhằm hỗ trợ việc thực hiện từ thiện được công bằng, hiệu quả.

PV: Trong quá trình thực hiện như vậy, Hội Chữ thập đỏ có ghi nhận những khó khăn gì không, thưa ông?

Ông Trần Quốc Hùng: Vừa qua hàng hóa ủng hộ đã được chuyển rất nhiều vào khu vực miền Trung thông qua chuyến bay miễn phí, chuyển qua đường sắt, chuyển qua các cấp hội. Việc cứu trợ cũng được tập huấn, diễn tập nhiều nên việc tổ chức triển khai rất nhanh. Thậm chí chỉ cần thông báo có hỗ trợ, là các cấp hội địa phương sẽ chuẩn bị ứng xuất quỹ trước để triển khai ngay, sau đó tiền sẽ chuyển sau.

Tuy vậy, bên cạnh những thuận lợi việc tổ chức thực hiện cũng gặp nhiều khó khăn. Khó khăn lớn nhất chính là vì nguồn lực trong nước hạn chế, bị phân tán do có nhiều tổ chức cá nhân cùng đứng lên kêu gọi từ thiện. Năm 2009 -2013 cả cơ quan Trung ương hội chất hàng hóa đầy kín, vì người dân qua ủng hộ rất nhiều. Nhưng hiện nay có xu hướng là người dân đi ủng hộ trực nhiều.

Mặt khác đợt này nước dâng lên rất nhanh. Dù khả năng ứng phó của người dân nhanh, nhưng do quy mô thiệt hại rộng, tình trạng ngập lụt nhiều, địa hình chia cắt nên việc tiếp cận, cứu trợ, điều phối cũng gặp nhiều khó khăn.

Việc kiểm tra giám sát công tác cứu trợ cũng gặp khó khăn.

PV: Hiện nay cũng có nhiều tổ chức, cá nhân tự tổ chức các đoàn từ thiện (tự phát). Ông nghĩ gì về vấn đề này?

Ông Trần Quốc Hùng: Chủ trương của Đảng, Nhà nước là xã hội hóa hoạt động từ thiện nhân đạo, làm sao để lôi cuốn được nhiều tổ chức cá nhân tham gia. Đây là chủ trương đúng.

Tuy vậy, điều 4, Nghị định 64 cũng quy định chỉ có 4 tổ chức chính thống được kêu gọi vận động ủng hộ là: Mặt trận tổ quốc Việt Nam; Hội chữ thập đỏ Việt Nam; các quỹ xã hội từ thiện được cấp phép; thứ 4 là các cơ quan thông tin đại chúng (báo đài).

Nhà nước khuyến khích mọi tổ chức cá nhân tham gia hoạt động từ thiện, tăng nguồn lực, nhưng cũng quy định rõ các đầu mối vận động, tập hợp nguồn lực hỗ trợ. Như vậy, các tổ chức, cá nhận từ thiện khi kêu gọi ủng hộ phải thông qua các tổ chức này để thực hiện điều phối tổ chức hoạt động từ thiện.

Hiện nay hoạt động từ thiện được Hội chữ thập đỏ triển khai chuyên nghiệp, ở nhiều cấp độ, tuân thủ tiêu chuẩn tối thiểu trong cứu trợ nhân đạo. Đó là khi cứu trợ khẩn cấp phải đảm bảo cung cấp đủ: Nước uống; lương thực thực phẩm; chỗ ở an toàn; hỗ trợ y tế. Có vậy việc hỗ trợ mới chuyên nghiệp và hiệu quả.

Bên cạnh đó việc tiến hành hỗ trợ cần thực hiện theo quy trình 5 bước, bài bản: thứ nhất là phòng ngừa; thứ 2 là ứng phó khẩn cấp; thứ ba là gia đoạn phục hồi; thứ 4 là tái thiết, điện đường trường trạm...; thứ 5 là giảm nhẹ, tăng khả năng chống đỡ của cộng đồng. Nếu các tổ chức cá nhân làm tự phát thì chỉ có thể làm được cứu trợ khẩn cấp, và khó thể thường xuyên liên tục, và hiệu quả toàn diện.

PV: Hiện nay có một số cá nhân là người nổi tiếng đang quyên góp, ủng hộ từ thiện. Điều này có sai với các văn bản luật hiện hành quy định về hoạt động từ thiện không, thưa ông?

Ông Trần Quốc Hùng: Nếu hiểu đúng theo Nghị định 64 thì chỉ có 4 tổ chức theo quy định được kêu gọi tiếp nhận ủng hộ từ thiện. Tuy nhiên, nếu chiếu theo điều 2 của Nghị định thì lại cho người ta quyền được "đóng góp và tổ chức vận động đóng góp". Đây chính là điều chưa chặt chẽ trong văn bản. Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng trong việc tăng cường giám sát nhằm đảm bảo hoạt động từ thiện bài bản hiệu quả hơn Hội đã khuyến nghị cần ban hành nghị định mới quy định về điều này. Tinh thần là vẫn huy động và phát huy tinh thần tương thân tương ái của người dân, nhưng phải quy cơ quan quản lý điều phối nguồn lực. Các tổ chức cá nhân chỉ hưởng ứng lời kêu gọi và phải thực hiện theo yêu cầu của các cơ quan điều phối. Điều này tăng nguồn lực, tăng hiệu quả thực hiện hoạt động cứu trợ.

Thời gian tới để thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng trong việc tăng cường giám sát nhằm đảm bảo hoạt động từ thiện bài bản hiệu quả hơn Hội đã khuyến nghị cần ban hành nghị định mới quy định về điều này. Tinh thần là vẫn huy động và phát huy tinh thần tương thân tương ái của người dân, nhưng phải quy cơ quan quản lý điều phối nguồn lực. Các tổ chức cá nhân chỉ hưởng ứng lời kêu gọi và phải thực hiện theo yêu cầu của các cơ quan điều phối. Điều này tăng nguồn lực, tăng hiệu quả thực hiện hoạt động cứu trợ.

PV: Xin cảm ơn ông!